• Йеңилиқлар
• 13 Желтоқсан, 2013

Милләт Лидери вә униң йоли

Тунҗа Президент күни «Лидер йоли» киноэпопеясиниң Нурсултан Назарбаевниң яшлиқ чағлири тоғрилиқ һекайә қилидиған «Отлуқ дәрия» вә «Төмүр тағ» намлиқ фильмлири җамаәтчилик диққитигә һавалә қилинип, уларниң иллиқ инкасини һасил қилди. Һәқиқәтәнму мәмликәтниң мәдәний һаятидики мошу шанлиқ вақиәни — Қазақстан Президенти — Милләт Лидери Нурсултан Әбиш оғли Назарбаевниң һаят йоли тоғрилиқ киноэпопеяниң давамини — һәммимиз тақәтсизлик билән күттуқ. Мана әнди миллионлиған қазақстанлиқлар Тунҗа Президентниң исми билән чәмбәрчас бағлиқ болған Мустәқиллик киножилнамисиниң алтун сәһипилирини — «Отлуқ дәрия» вә «Төмүр тағ» киноэпопея-дилогиясини тамашә қилиш бәхтигә муйәссәр болди. Умумән, фильм наһайити утуқлуқ чиққан. Униңда һәм биринчи муһәббәт, һәм дәсләпки утуқ-муваппәқийәтләр үчүн орун тепилған. Фильм яшлар үчүн үлгә-ибрәт мәктиви болуп хизмәт қилиду. Чүнки униңда аддийғинә утуқниң қанчилик қийинчилиқ вә еғир әмгәк арқилиқ қолға кәлтүрүлидиғанлиғи тоғрилиқ һекайә қилиниду. Әлвәттә, киношунаслар, тәнқитчиләр кәлгүсидә өзлириниң объектив баһасини бериду. Бирақ алдин-ала шуни тәкитләшкә әрзийдуки, мәмликәт Мустәқиллигиниң тарихиға, қазақстанлиқларниң қәлбидә миллий ғурур ойғитип, вәтәнпәрвәрлик туйғулирини шәкилләндүрүшкә салмақлиқ һәссә қошқан улуғвар иш әмәлгә ашурулди. Бу болсиму сценарий муәллипи Шахимердан Қусаинов, режиссер Рустем Абдрашевниң, операторлар Александр Плотников билән Сапар Қойчумановниң, қойғучи-рәссамлар Сәбит Қурманбеков билән Өмирзақ Шимановниң вә башқиларниң чоң утуғидур. Шундақла актерларниң наһайити ениқ һәм тоғра таллавелинишиму лайиһә муәллиплириниң алаһидә утуғи болуп һесаплиниду. Мәсилән, Президентниң атиси Әбишниң обризини яратқан Нуржуман Иқтымбаев, фильмниң баш қәһриманиниң аниси Әлжанниң ролини ойниған Наталья Арынбасарова, Султанниң ролини маһирлиқ билән иҗра қилған Қазақстан киносиниң йеңидин чақнаватқан юлтузи Нурлан Әлимжанов, униң рәпиқиси Сараниң обризини яратқан Мадина Есманова әйнә шулар җүмлисидиндур. Султанниң достлириниң рольлирини иҗра қилған Арман Асенов, Дәурен Серғазин, Айдос Бектемир, Әбилқайир Жарасқан, Ержан Тусуповму Президент обризиниң техиму чоңқур вә һәртәрәплимә ечилишиға иҗабий тәсирини тәккүзгәнлиги ениқ. Мәзкүр фильмниң утуқлуқ чиқишиға Валентин Гафт, Сергей Шакуров, Виктор Сухоруков, шундақла Мария Голубкина охшаш россиялик актерларму бебаһа һәссә қошти. «Отлуқ дәрия», «Төмүр тағ» фильмлири Дөләт рәһбириниң шәхсини улуқлаштин тамамән жирақ. Яратқучи униңға рәһбәр талантини әта қилғини билән, һаятта униңға һәммә нәрсә оңайлиқ билән кәлгини йоқ. Фильмда һекайә қилинғинидәк, у өз тәғдирини өзи бәрпа қилди. Шундақ болсиму, дана адәмләр бизниң Президентниң яш вақтидила униң кәлгүсидә дөләт әрбаби болидиғанлиғини көрәлигән. Мәсилән, фильмда мундақ эпизод бар: баш қәһриманниң Днепродзержинскийдики устази Дмитрий Изотович Погорелов (Виктор Сухоруков) Султанниң достлириниң бириниң һәзил арилаш өзлириниң келәчиги тоғрилиқ ейтип бериш илтимасиға җававән җиддий һалда мундақ дәйду: «Кимниң ғалип чиқидиғанлиғи мусапиниң бешидила бәлгүлүк! Султан! Сән Министрлар кеңишиниң рәиси болисән!». Киноэпопея-дилогияниң асасий қиммити шуниңдин ибарәтки, униңда Қазақстан Президенти өз туйғулири, ишәнчә-үмүтлири, аддий адәмләргә хас муһәббәт вә достлуқ сезимлири билән яшаватқан шәхс сүпитидә көрситилгән. Мәсилән, Султан билән Сараниң түн йеримида Темиртавдики дәсләпки пәтиридә қизлири Дариға билән Динарани ухлитип қоюп, хошна бөлмидә йеқин вә садиқ достлирини йоған тапида қорулған яңию билән меһман қилиши әкис әткән эпизодниң фильмни тамашә қилғанларниң хатирисидә сақлинип қалидиғанлиғи ениқ. Султанниң шәһәрлик партия комитетиниң биринчи кативи Николай Григорьевич Давыдов билән болған сөһбити, сөзсиз, фильмдики асасий орунларниң бирини  егиләйду. Нәқ әйнә шу учришиш-сөһбәттин кейин Милләт Лидериниң чоққиларға өрләш йоли башлиниду. Николай Давыдов Назарбаевқа шәһәрлик партия комитетиниң санаәт бөлүмини башқурушни тәклип қилип, униң разилиғини алғандин кейин, мундақ дәп ақ йол тиләйду: «Сән яш металлургларниң лидери едиң, әнди пүткүл комбинатқа вакаләтлик қиливатисән. Дайим алда болуш үчүн немә қилиш керәк? Қийинчилиқларни йеңип, йеңилиқни вуҗутқа кәлтүрүш вә адәмләргә ғәмхорлуқ қилиш керәк. Мана мошу әң муһими! Сениң қолуңдин һәммә нәрсиниң келидиғанлиғиға ишәнчим камил!». Нурсултан Назарбаевму шәһәрлик партия комитети рәһбириниң үмүт вә ишәнчисини шәрәп билән ақлиди. Нурсултан Әбиш оғлиниң институттики устази Аркадий Иосифович Преображенский (Валентин Гафт) униңға мундақ мәслиһәт бериду: «Әң муһими, Назарбаев, өзәңгә ишинишиң керәк. Һаятиңниң ахириғичә ишинишиң керәк!» Һәқиқәтәнму Нурсултан Назарбаев дана вә зерәк-парасәтлик устазиниң бебаһа мәслиһәтлиригә қәтъий әмәл қилған һалда, өзигә, униңға улуқ вәзипини ишинип тапшурған хәлқигә һәрқачан ишинип келиватиду.

Шөһрәт МӘСИМОВ.