• Яднамә
• 27 Сәуір, 2012

«Бу дуния бир өтәң — адәмләр келип кетәр»

«Вақит немә дегән алдираңғу, күтүп турмайду», дәп мәшһур шаир Тейипҗан Илиев ейтқандәк, һәш-пәш дегичә мәшривимиз әзаси ағинимиз Полат Палтушевниң панидин бақиға сәпәр қилғиниға мана 40 күн толупту. Полат Иврайим оғли билән биз Алмута шәһиридики алий оқуш орунлириниң студентлири болған пәйттә, йәни буниңдин йерим әсир илгири тонушқан едуқ. Рабул Җәруллаев үчимиз Фурманов — Пастер (һазирқи Мақатаев) кочилириниң қийилишидики Айшәм һәдиниң өйидә биллә турған едуқ. Мана шу тонушлуқ риштилири қәдинас достлуққа улашти. Достлуғимиз давам қилип, тәғдир тәқазаси түпәйли бир мәһәллилик болдуқ. Мунасивитимиз техиму қоюқлишип, һәммимиз бирлишип «Дидар ғенимәт» дегән мәшрәп қурдуқ. Әйнә шундақ иҗил-инақ болуп, оюн-тамашимизни көңүллүк өткүзүп, қайғу-һәсритимизгә һәмдәм болуп жүргәндә, исми-җисмиға ярашқан, тәпсә төмүр үзидиған, бәқувәт, батурларға хас қәдди-қамәтлик, кам сөзлүк болсиму, һазирҗавап, қоли гүл, қәлби пак, дилкәш ағинимиз Полаттин мәңгүгә айрилип қалдуқ. Бу мәшрәп әһли үчүн орни толмас йоқитиш, еғир җудалиқ болди. «Җәсәт ишиктин чиқса, түңлүктин сәвирлик кириду» дегән хәлқимизниң сәвир-тақәткә үндәйдиған һекмитигә риайә қилған һалда бир-биримизгә тәсәлла берип, униң роһиға дуа-тәгбир қилип, исим-шәрипини яд етип жүрүватимиз. Бурадиримизниң һәқиқәтән қолидин кәлмәйдиғини йоқ еди. Яғашчилиқ билән төмүрчилик, һөснихәт билән рәссамчилиқ вә тонур, очақ ясаш ишлириниң маһири еди. Машина-тракторларниң тилиниму убдан биләтти. У узақ жиллардин бери 153-мәктәп-гимназиядә тән тәрбийә пәниниң муәллими болуп ишләватқан у йеши әлликтин алқиғандин кейин әмгәк пәнидин дәрис беришкә башлайду. Полат өзи үгинип, башқиларға үгитиштин зериккән адәм әмәс еди. Оқуғучиларға һәр бир үскинә-җабдуқларниң нам-атлиридин тартип, уларни ишлитиш җәриянлириғичә ейтип чүшәндүрәтти. Униңдин ташқири һәр бир пән кабинетиға җавапкәр муәллимләрниң «Уни ясап бериң, буни есип, қеқип бериң...», дегән илтимаслириниң бириниму рәт қилматти. Шуңлашқиму мәрһум «Үгинишкә қариғанда, үгитиш қийин болиду», дәп қоятти. Полат һәр қандақ оюн-тамашә, сорунларда қаттиқ күлүпму кәтмәтти, пәқәт мийиғида күлүмсирәш биләнла чәклинәтти. У һемишәм «Достлар, бир-биримизни камситип, көңлимизгә азар бәрмәйли. Чүнки «Шамалниң башлиниши қуюн, җедәлниң башлиниши оюн», дегән хәлқимизниң әқиланә һекмәтлирини унтимайли» десә, йәнә бирдә «Егилгәнгә — егил, у сениң қулуң әмәс, ғадайғанға ғадай, у саңа Худа әмәс», дегән хәлиқ даналиғидин нәқилләр кәлтүрүп, бизни қайил қилатти. Өмүрлүк җүпти Светлана Садир қизи йолдишини әсләп мундақ дәйду: «У еғир-бесиқ, меһмандост, аилидә меһриван, вәдисигә вападар, достлириға сәмимий болуштин ташқири, бир кишиниң көңлигә азар берип, рәнҗитмигән, балиларға үнини көтирип вақириған бәндә әмәсти. Алланиң язмиши шундақ екән, тәғдиргә тән бериштин башқа илаҗимиз йоқ...». Андин у өзини руслап, ағинимизниң хошнилар билән бир сорунда болған чақчиғини ейтип, җудалиқ оти һели өчмигән, сеғиниш тәшналиғи һөкүм болуп турған вәзийәтни йеникләштүргәндәк болди. ...Бу вақиә буниңдин 20 — 30 жил илгири болған екән. Униң хошнилириниң бири гектарчилиқ қилип, бир-икки айға етиз-ериқ ишлириға кетидекән. У «Полат, мән деханчилиқ қилишқа маңдим, сән бизниң өйгә қарап қой», дәйдекән. Жиғим-терим ишлири түгәп, кәч-күздә йәнә шу хошниларниң олтириш-чайлири башлинипту. Әйнә шундақ сорунларниң биридә дехан хошнисиниң рәпиқисиниң ечилип-йейилған һалда җолан әйләп, шох уссул ойнаватқанлиғини көрүп олтарған Полат: «Хошна, сән қарап қой десәң, мән өйниң тешиғила қарап жүрүптимән, тамашә дегән өйниң ичидә екәнлигини ойлимаптимән, җуму», дәп һәммисини күлдүргән екән. Күнләр судәк еқип, бүгүн мана қәдирданимиз Полат Палтушевниң 40 күнлүк нәзирини өткүзүп, униң роһиға атап дуа-тәгбир қилдуқ. Полат Иврайим оғли бу дуниядин өтсиму, униң алдиримай, тәмкинлик билән ейтқан һекмәтлик сөзлири билән һәзил-чақчақлири вә сәмимий хуш чирайи һеч қачан унтулмайду. Полат, сениң ярқин симариң бизниң қәлбимиздә мәңгү сақланғуси. Ятқан йериң җәннәттә, иманиң йолдаш болсун, дәп бир Алладин сораймиз.

Шеривахун БАРАТОВ.

Алмута шәһири.