- Бизниң сөһбәт
- 04 Маусым, 2012
Мөмүнҗан АБЛЕКИМ: «Дидар ғенимәт дәмлири көп болсун»
ШУАРлиқ эстрада юлтузи Мөмүнҗан Аблекимниң Қазақстанға келишини йүзлигән мухлислири тақәтсизлик билән күткән еди. Вақит-қәрәли йетип, қазақстанлиқ нахшичи Қәдирдин Авутовниң тәкливигә бенаән Мөмүнҗан Панфилов, Уйғур, Әмгәкчиқазақ наһийәлиридә вә Алмута шәһиридә гастрольда болуп, әйнә шу мухлислири билән дидарлишиш имканийитигә егә болди. Җәнубий пайтәхттики «Алмута» концерт залида өткән концерттин кейин биз, пурсәттин пайдилинип, талантлиқ нахшичини сөһбәткә җәлип қилдуқ.
— Мөмүнҗан, Қазақстан дияриға тәшрип қилған қәдимиңиз қутлуқ болсун. Сөһбитимизни башлаштин илгири өзиңизни гезитханлиримизға тонуштуруп өтсиңиз.
— Мән 1976-жили Қәшқәрниң Маралтөпә наһийәсигә қарашлиқ Шақур йезисида туғулған. Дадам Аблеким Абдуреһим йеза һакимийитиниң кативи хизмитини атқурған. Анам Бүвиайшәм мәшһур Долан нәғмичилириниң бири — Абла нәғмичи (әсли исми Абдулла) дәп даңқи чиққан хәлиқ сәнъәткариниң қизи. Дадамму сәнъәтни сөйәтти, өзи һәм скрипка чалатти, китап оқушқа болған иштияқиму алаһидә еди. Өйимиздә һәр хил саһалар бойичә әдәбиятларниң нурғун болуши шуниңдин болса керәк. Биз, аилидики бәш бала, кичигимиздинла билим елип, дуния қаришимизни кәңәйтиш үчүн яритилған муһитта чоң болдуқ. Башланғуч, толуқ оттура мәктәпләрни утуқлуқ тамамлишимизғиму шу өйдики шараит түрткә болди. Ата-бовилиримиз сәнъәтхумар адәмләр болғини билән бизниң сәнъәтни кәсип қилип таллавелишимизни халап кәтмәтти. Шуңлашқа мән 1994-жили өзәм арзу қилған Шинҗаң университетиниң тарих-археология факультетиға оқушқа кирип, уни 1999-жили муваппәқийәтлик тамамлидим.
— Шундақ болсиму, сәнъәттин үз өрәлмигәнлигиңиз көпчиликкә аян. Буниңға немә сәвәп болди?
— Акам Абләһәт Аблеким, қандақ тилини тапти билмәймән, дадамниң разилиғи билән сәнъәт институтини тамамлап, оқутқучи болуп ишлиди. Кичик дадам, тонулған эстрада юлтузи Абдуллам Абдуреһимму Шинҗаң сәнъәт институтини тамамлап, Абләһәт акамға җор болуп чоң сәһниләрдә нахша ейтип, хәлиқниң алқишиға сазавәр болалиди. Әйнә шулардин кейин маңиму йол ечилди. Абләһәт акамниң тәлим-тәрбийиси арқисида сәнъәтниң қир-сирлирини үгинип, тамашибинларниң миннәтдарлиғиға, яхши инкасларға еришкиним, әлвәттә, ата-анамни бепәрва қалдурмиди. Шундақ қилип, кичигимдин арман қилған сәнъәт дуниясида мән чин ихласим билән хизмәт қилишқа киришип кәттим.
— Сәнъәт алимидики бүгүнки аммибаплиқ шундақ башланған демәкчисизғу...
— 1997-жили 12 нахшини өз ичигә алған «Хуш келимән» намлиқ дәсләпки CD альбомим йоруқ көрди. У шу жили тарилиши җәһәттин биринчи орунға чиқти. Умумән, шу жил мениң үчүн утуқлуқ болди. Сәвәви, университетта оқуп жүргән пәйтимдә алий мәктәпләр арисида илмий ишлар бойичә өткүзүлгән көрүккә өз лайиһәм билән қатнишип, алий дәриҗилик мукапатқа ериштим. 1999-жили Абләһәт акамниң күч чиқириши түпәйли «Чүшүмдә сән» VCD альбомум мухлислирим билән үз көрүшти. Мошу күнгә қәдәр мениң 10 альбомим йоруқ көрүпту. Инкасларға қариғанда, уларму сәнъәтсөйәр амминиң көңлидин чиққандәк...
— Әң яхши көридиған дискиңиз?
— 2006-жили йорүқ көргән «Сеғинимән» намлиқ диск.
— Сәнъәттә кимләрни устаз сүпитидә етирап қилисиз?
— Биринчи новәттә, иҗрачи-композиторлар — кичик дадам Абдуллам Абдуреһимни, акам Абләһәтни. Шундақла қазақстанлиқ сәнъәткарлардин кичигимдин сөйүп тиңшайдиған нахшичи Абдрим Әхмәдийниң вә «Яшлиқ», «Дәрвишләр» топлириниң иҗадийитиму мениң үчүн сәнъәт йолида алаһидә үлгә болди.
— Концерт давамида Малайзиягә барғанлиғиңиз һәққидә гәп қозғидиңиз. Бу әлгә қандақларчә берип қалдиңиз?
— Сәнъәттә қол йәткүзгән азду-тола утуғум мениңда қанаәт һасил қилмиди. Чәт әлгә берип, өз билимимни ашуруш, маарип саһасидиму хәлқимгә хизмәт қилиш арзуси мени бу сәпәргә атландурди. Шундақ қилип мән Малайзиядики чәт тилларни угитиш бойичә рәһбәрләрни тәйярлайдиған 2 жиллиқ мәхсус курста тәһсил көрдүм. ШУАРға қайтип келип, «Сәба» маарип-тәрбийә мәктивини ачтим. Бу мәктәптә чәт әлләрдә оқуп, билимини мукәммәләштүргән 40тин ошуқ алий дәриҗилик устаз инглиз, рус, хәнзу, түрк тиллири бойичә дәрис бериду. Мәктәпкә тәйярлаш, «Елипбәни» оқутуш, тил ечиш курслириму бар. Бу дәргаһни дәсләп 70 нәпәр оқуғучи билән ачқан болсақ, һазир униңда 600 бала билим алмақта. Мәктәпниң мудири Ғәйрәт Керим – маарип саһасиға әмгиги сиңгән пешқәдәм устаз. Уни мәрипәтчи сүпитидила әмәс, бәлки инсан сүпитидиму бәк қәдир тутимән.
— Адәмләрниң бойидики қандақ хисләтләрни баһалайсиз, қайсилирини яқтурмайсиз?
— Биринчи новәттә, әдәп-әхлақ қаидилиригә риайә қилип яшайдиған адәмләрни һөрмәт қилимән. Униңсиз миңлиған мухлисларниң ишәнчисини ақлалмай, өзәңни йоқитип қоюшиң мүмкин. Бу җәһәттин Абдуллам кичик дадамниң һаят тәризи маңа үлгидур. Иккинчиси, достқа садиқ болуш мениң үчүн интайин муһим. Пурсәттин пайдилинип, бу қетимқи гастрольлиримни уюштуруш үчүн көп күч чиқарған достум Қәдирдин Авутовқа, «Аламәт» продюсерлиқ мәркизиниң йетәкчиси Қәлбинур Розиеваға, нахшичи достум Зулпиқар Зайитовқа, шундақла мени Қазақстан диярида кәң қучақ йейип қарши алған барлиқ бурадәрләргә миннәтдарлиғимни билдүрүп, уларниң һаятиғиму, иҗадийитигиму утуқлар тиләймән.
— Сиз орунлиған нахшилар һәм миллийлиги, һәм заманивийлиғи билән пәриқлиниду. Буниң сири немидә?
— Миллий эстрадимиз ШУАРда 2000-жилдин бу ян яхши тәрәққий етиватиду. Арилиқта кимдин үгинишниму билмәй, гаңгирап қалған едуқ. Шу сәвәптин болса керәк, миллий нахша сәнъитимиздә Һиндстан, Өзбәкстан нахшичилириға тәхлит қилиш бесим болди. Иҗадий издиниш җәриянида 2004-жили Қазақстанға кәлдим. Бу йәрдә мән Дилназ Әхмәдиева, «Дәрвишләр» топи билән ишлигән тонулған композитор-аранжировщик Денис Беляев билән тонушуп, бир жил давамида униң билән паалийәт елип бардим. Бу иҗадий һәмкарлишиш, пәйти кәлгәндә, өз мевисини бәрди.
— Мәтин таллашта кимләр билән һәмпаалийәт жүргүзүватисиз?
— Бу җәһәттин асасән Муһәммәт Әли Зунун, яш шаирлар Гүлназ Турсун, Муһәммәт Мәсүт вә башқиларниң исимлирини тилға елишим мүмкин. Шундақла қериндаш өзбәк шаирлири биләнму һәмкарлиқта ишләймән.
— Әнди аилиңиз һәққидә ейтип өтсиңиз.
— Рәпиқәм Ризвангүл Муһәммәт Имин билән университетта биллә оқуған. У яқму тарих-археология факультетини тамамлап, Үрүмчи аһали комитетида хизмәт қилиду. Икки пәрзәндимиз бар. Алтә яшлиқ қизимиз Сүмәйә пианино челишни үгиниватиду, үч яшлиқ оғлум Әзимәт нахша ейтиду. Униң орунлишидики нахшилар Интернет торида елан қилинған мусабиқида «Омақ уйғур балиси» дегән мукапатқа сазавәр болди. Умумән, мениң һаятимда аилиниң орни бөләк. Шуңлашқиму уни бәк қәдирләймән.
— Өзиңизни бәхитлик дәп һесапламсиз?
— Әлвәттә. Мән интайин бәхитлик адәммән. Чүнки әтрапимда маңа дайим йол-йоруқ көрситип туридиған ата-анам, қериндашлирим, устазлирим илһам һәдийә қилидиған сәнъәт мухлислирим, садиқ өмүрлүк җүптүм, омақ пәрзәнтлирим бар.
— Гезитханларға ейтар тиләклириңиз барму?
— Қәдирдан қериндашлар! Мени алаһидә үстүн роһ, кәйпият илкидә қарши алғиниңлар үчүн чәксиз миннәтдарлиғимни билдүрүп, силәргә хатирҗәмлик, мустәһкәм саламәтлик тиләймән, шәхсий һаятиңларда һәм иш-паалийәтлириңларда йеңи-йеңи утуқларға йетивериңлар! Икки әл арисидики достлуқ, хошнидарчилиқ мунасивәтлири техиму мустәһкәмлинип, силәр билән йәниму дидар ғенимәт дәмлирини сүрүш несип болғай...
— Сөһбитиңизгә рәхмәт. Сизгиму иҗадий утуқларни тиләймиз.
Сөһбәтләшкән
Һәдийәм ӘХМӘТОВА.
497 рет
көрсетілді2
пікір
