• Йеңилиқлар
• 10 Желтоқсан, 2015

Жут ишқида пәрванә

Бу һәдимиз тоғрилиқ көплигән яхши гәпләрни аңлиған болсамму, дәқәмдә олтирип параңлашмиған едим. У яқниң новәттики изгү ишидин хәвәр тапқандин кейин мениңда униң билән учришиш истиги пәйда болди. Дайим әлниң, жутниң вә хәлқиниң ғемида жүргәнләр қандақту-бир алаһидиликкә егиму билмидим, амма бизниң сөһбитимиз узаққа созулмисиму мошундақ милләтпәрвәр вә өзиниң көпкә қол учини сунуп жүргинидин пәхирлинидиған инсан билән болған учришиш мениңда чоңқур тәсират қалдурди. Шундақ қилип, биз гәп қилмақчи болуватқан меһриван һәдимиз Модәнгүл Җүмәева. Униң балилиқ дәври еғир жилларға тоғра кәлди. Шуңлашқа болса керәк, Модәнгүл һәдә һаятиниң әң есил чағлири балилиғида хошаллиққа чөмгән күнлири болғанлиғини задила ядиға алалмиди. Әксичә, кичик турупла әмгәк қойниға беличә кирип, ажизлиғиға қаримай, бәзи оғул балилардин һеч қелишмиған һалда әмгәк қилғанлиғи һәққидә мениң илтимасимға бола, ейтип бәрди. Әгәр боюңда йеқинлириң билән жутдашлириңға һәмдәм болуп яшаш, уларниң дәрдигә, хошаллиғиға ортақлишиш охшаш хисләтлириң моҗут болмиса, өзәң миң халисаңму бекар гәп. Һә, Модәнгүл һәдә бирәвгә яхшилиқ қилмиса, муңи бар билән муңдашмиса башқа ишқа һәргиз қоли бармайду. Чүнки униң бу хислити кичигидин қелиплишип, дәсләп қериндашлирини айиғиға турғузуш билән һәләк болған болса, кейинирәк әшу виждан әмри кәң даиридә хәлқигә хизмәт қилишқа йетәкләйду. Бу ишларға Модәнгүл һәдә виждан әмри билән маңди һәм пешини тутқан йолда путлашқини йоқ. Нәтиҗидә ғәмгүзарға ғәмханә, қолида йоқ билән қосиғи ачқа дәмханә болди. Жиллар тохтап турмайдекән, бир чағларда Модәнгүл һәдә һәтта, җенини беришкә тәйяр қериндаш-яранларму әр йетип әндила еғири йеник болғинида, тәғдир униңға өмүрлүк йолдишидин мәңгүгә айрилиштәк дәртни салди. Төрт пәрзәнди билән бу дунияда тәнһа қалди. Һаятниң талай егиз-пәс даванлирида һәммигә бәрдашлиқ бәргән ана бу қетимму өмүр салған дәрт-әләм, қайғу-һәсрәтни әрләрчә мүҗәз-хулқи билән йәңди. Өз пәрзәнтлиригә қошуп, қанити қайрилған йәнә үч балини бағриға басти. Уларни әл қатарида, мүмкин болса, һечкимдин кам қилмаслиқ мәхситидә беқип-қақти. Тартқан җапа-мәшәқитиниң һәммиси пәрзәнтлири үчүн екәнлигини яхши чүшәнгән ана уларға һәргизму өкүнмәйду һәм пушайманму қилмайду. Жуқурида ейтип өткәнлиримиз Модәнгүл Җүмәеваниң ана жути Челәк тәвәсидики һаят йоли. Әнди униң заман рәптайиға бола, Алмута шәһиридики өмүр мусаписигә тохталсақ, у беваситә көпчиликкә мунасивәтликтур. Қалқаман мәһәллисигә орунлашқан Модәнгүл һәдә дәрһал бу жайда миллитимиз вәкиллириниң бешини қошушқа алдирайду. Өзиниң көп билән тезла тил тепишип кетиши түпәйли, йәрлик һакимийәт билән йеқин мунасивәт бағлап, Яркәнт, Уйғур вә Әмгәкчиқазақ наһийәсидин кәлгән нурғунлиған қериндашлиримизниң өй селип олтирақлишип қелишиға көп күч чиқарди. Шу түпәйли һазир бу йәрдә уйғурлар зич орунлашқан жут бәрпа болди. Ейтмасқа болмайдиған йәнә бир гәп шуки, әйнә шу Модәнгүл һәдиниң ярдими арқилиқ шәһәрлик аталған жутдаш-қериндашлар пәрзәнтлириниң көпчилиги Достлуқ мәһәллисидики А.Розибақиев намидики 153-мәктәп-гимназиядә ана тилида билим еливатиду. Буму жутниң ишини қилмиса гелидин тамақ өтмәйдиған һәдимиз билән униң оғли Әркинҗанниң әҗри. Ана тәрбийисини алған оғли һәрқачан униң билән биллә жил давамида мәктәпкә бала, миллий нәширлиримизгә муштири топлаш вә башқиму жутдарчилиқ ишларда аянмай ат чепип келиватиду. Атап ейтқанда, тәминати төвән аилиләргә ярдәмлишиш, оқуғучиларниң йәтмигән дәрисликлирини елип бериш — ана-бала зиммисидә. Бүгүнкидәк заманда бу ишларни иккиниң бири қилалмиса керәк. Расти шуки, Модәнгүл һәдә жутидин кетип, жутдашлирини әстин чиқарғини йоқ. Һәр жили дегидәк Челәк тәвәсидиму бирқатар хәйрихаһлиқ паалийәтлирини жүргүзүватиду. Қисқиси, уларниң жириғини-йеқин, кийими йоқниң әңлини йәткүзүштин вә йоқини бар қилиштин һечқачан ялиққан әмәс. Шуңлашқа бу сахавәт егисиниң изгү ишлирини җумһурийәтлик, шәһәрлик Уйғур этномәдәнийәт мәркәзлири жуқури баһалап, көплигән Пәхрий ярлиқлар билән мукапатлиди һәм тәшәббускарлиғи вә тәдбирчанлиғи түпәйли Модәнгүл һәдигә Әвезов наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң тизгинини тапшурди. Бу күнләрдә Модәнгүл һәдә бу ишниңму һөддисидин бемалал чиқип келиватиду. Ярдәмгә муһтаҗ инсанларниң ким болушидин қәтъий нәзәр, дайим уларға қол-қанат болушни халайдиған һәдимизни әл ичидә «Мать Тереза» атиса, әмгигини әлгә беғишлап, тапқинини хәлқи билән тәң бөлүшкән аниға уйғурчә «Меһриван Модәнгүл» дәп исим қоюшни мувапиқ көрдүм.

Мәшүр САСИҚОВ.