• Һасан-һүсән
• 24 Желтоқсан, 2015

Бовамға вәдә бәрдим

Өткән һәптидә мән йезида яшайдиған бовамниң өйигә меһманға бардим. Бовам мени хошал-хорам қарши алди. Биз өйгә кирип бовамға қараватқан чоң апамниң қаймақлиқ әткән чейини ичиштуқ. Шуниңдин кейин мән бовамниң ағриватқан пут-қоллирини бесип, униң дуасини алдим. Бовам өзи ялғуз болғанлиқтин, хелила зерикип қалған екән. Дадам бовамни Алмутиға елип кетәй девиди, у «қериғанда мени аварә қилип немә қилисән, мән силәрдин рази. Мошундақ анда-санда болсиму нәврилиримни әкелип турсаңлар болди», дәп унумиди. Бовам иккимиз у күни узақ параңлаштуқ. У маңа бешидин өткән қизиқ-қизиқ вақиәләрни, балилиқ вақитлирини сөзләп бәрди. Шуниң билән биллә, бовам мениң әлачи оқушум керәклигини җекилиди. Мән бовамға «әлачи оқуймән» дәп вәдәмни бәрдим. Тәтилгә чиққанда бовамниң қешиға йәнә келидиғанлиғимни ейтип, Алмутиға қайттуқ, Мениң үчүн өткән һәптә бәк көңүллүк болди.

Илшат СӘМИЕВ,

М.Яқупов намидики 101-мәктәп-гимназияниң 2-синип оқуғучиси.

Алмута шәһири.  

Мениң аиләм

Бизниң аилидә йәттә җан бар. Улар:  бовам, момам, дадам, апам, акам, мән вә укам. Мениң бовам йезимизда һөрмәтлик мөтивәрләрниң бири. Ейтишиға қариғанда, нурғун җапа тартипту. Илгири мечитқа намазға баратти, һазир болса маңидиған һали йоқ,  шу сәвәптин у өйдә намаз оқуйду. Аилимиздә «Уйғур авази», «Азия  бүгүн» вә башқиму гезит-журналлар көп. Бовам бизгә көп нәрсиләрни үгәтти, әрәпчә муқәддәс Қуръан китавини оқушни, намаз өтәш қаидилирини үгәтти. Момам билән бовам  биз, нәврилиригә, йол-йоруқ көрситип, мәслиһәт берип жүриду. Бовам билән момамни бәк һөрмәтләймиз, уларниң ейтқанлирини орунлап, рәнҗитмәскә тиришимиз. Дадам болса, әтидин кәч киргичә ишта, кәчқурун һерип келиду. Шундиму бизниң оқушимизни, алған баһалиримизни сорашни унтумайду. Бизниң аилә инақ. Мән аиләмни яхши көримән һәм аиләм билән пәхирлинимән.

Рабиль ШӘМШИДИНОВ,

29-Бесағаш оттура мәктивиниң оқуғучиси.

Талғир наһийәси.

«Йүз аңлиғандин...»

Йеқинда бизниң һаятимизда наһайити тәсирлик, әстә қаларлиқ вақиә йүз бәрди. Бизниң синип миллитимизниң қәһриман қизи Назугум һәққидә көп нәрсиләрни аңлиған һәм оқуған. Амма у дүшмәнләрдин қечип, пана издәп кәлгән йәрни көрмигән екәнмиз. У ятқан өңкүрниң хошна Кәтмән йезисида екәнлигидин хәвиримиз бар. Бирақ у йәргә беришқа йолумиз чүшмигән еди. Өткәндә устазимиз Гүлбәһрәм Азнибақиева бизгә әшу тарихий җайни көрүп келиш имканийитини яратти. Наһайити хошал болдуқ. Бу биз балилар үчүн қизиқ еди. Ғалҗаттин чиқип өңкүргә бир саатниң ичидә йетип кәлдуқ. Хаталашмисақ, әллик чақирим маңсақ керәк. Келипла устазимиз бизгә Назугум момимизниң қәһриманлиқлири, тартқан җапа- мәшәқәтлири һәққидә сөзләп бәрди. Биз устазниң һекайисини зор һаяҗан илкидә тиңшидуқ. Дәристә мундақ теч олтармиған болсақ керәк. Әтрапму җим. Өңкүрниң алди шундақ һәйвәтлик билинди, бизгә. Униң ичидин Назугум чиқип келидиғандәкла туюлатти. Устазимиз сөзләп болғандин кейин өңкүрниң әтрапини арилидуқ. Бизгә йәнә бир тәсир қилған нәрсә һаң таштин тамчилип еқиватқан су болди. «Бу Назугумниң көз йеши» деди устазимиз. Һәммимиз көзимизгә яш алдуқ. Бизниң әйнә шундақ қәһриман қизлиримиз болғанлиғи билән пәхирлинип, мәғрурландуқ. Илгири у һәққидә аңлап жүргән болсақ, бу қетим Назугум пана издигән йәрләрни көрүш имканийитигә егә болдуқ.

Гүлшат АБДУЛЛАЕВА,

Бәхтияр МӘҺӘМӘТОВ,

9-синип оқуғучилири

Уйғур наһийәси. «Һасан Һүсәнгә» хәт

Әссаламу әләйкүм «Һасан – Һүсән»

Һәрбир жилниң өзигә хас алаһидилиги бар. Бийилқи 2015-жил Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң — 20, Улуқ Ғалибийәткә — 70 вә Қазақ ханлиғиниң   550 жиллиғи билән алаһидә пәриқлиниду. Биз мошу мавзуларда мәктивимиздә һәрхил кәчләрни уюштурдуқ. Шуларниң биридә Қазақ ханлиғи һәққидә нурғун йеңилиқларни билдуқ. Видеофильмларни көрдуқ. Тарихчи Муһәммәт Һәйдар Дулатийниң мәлуматлири бойичә, Қазақ ханлиғи 1465-жили қурулған. Шу чағдики уруш-җаңҗаллардин азап чәккән қазақ қәбилилирини  Керей билән Жәнибек бириктүргән екән. Улар  Йәттисуға көчүп келип, Керейни хан қилип сайлиған. Уларға 200 000 адәм қошулупту. Күч-қудрити мустәһкәмләнгәндин кейин. Сирдәрия бойидики Созақ, Сығанақ, Яссы охшаш чоң шәһәрләрни өзигә беқиндурған. Андин кейин ХVІ — XVІІ әсирләрдә Жәнибек ханниң оғли Қасимхан  Қазақ ханлиғини техиму күчәйткән. Шу жиллири  Қазақ ханлиғиниң  һазирқи макани  шәкилләнгән. Биз, Қазақстанниң яш әвлатлири, буни һечқачан унтумай, елимизни гүлләндүрүшкә тиришимиз. Биз, 5-«Д» синип оқуғучилири, дәрислиримизни яхши оқуп, келәчәктә  вәтинимизгә адил хизмәт қилимиз.

Дилфуза ХӘЙРАХУНОВА,

29-Бесағаш оттура мәктивиниң оқуғучиси.

Талғир наһийәси. Силәрниң  сөйүмлүк шаириңлар

Нурәхмәт Әхмәтов

 

Бала билән күчүк Кичиккинә бала ойнайду, Кичиккинә күчүги билән. Күни бойи ойнап тоймайду, Чарчимайду, зерикмәйду һәм. Шунчә йеқин вә шунчә инақ, Бир-биригә бәрмәйду азар. Бирин-бири ташлишип жирақ, Кәтмәйдиған достлардин улар. Гаһи бала мөкүп алиду, Өзичә бир һейлә қип, алдап. Күчүк дәсләп аң-таң қалиду, Андин изға чүшиду пурап. Бала минип чивиқтин йорға, Артта күчүк — туйғун һәм зерәк. Чиқар шундақ гаһ улап оға, Ян-йениға беқишип сәгәк... Оюнлири болсиму саддә, Бир-биридин зерикәр әмәс. Қилиқлири татлиқ зиядә, Һәркимдә һәм қозғайду һәвәс. Икки достқа бәрмәйли дәхил, Мәйли ойнап күнлири өтсун. Пәқәт күчүк ишт болғай есил,

Һә, баличу? Адәм боп өссун...