• Йеңилиқлар
• 25 Ақпан, 2016

«Алтун қоллуқ балилар дохтури»

— Алмута дөләт медицина институтини тамамлап, Чарин йезисиниң ағриқханисида врач болуп ишләвататтим, – деди өтмүшни әсләп сөһбәтдишим – Алмута шәһиридики 12-шипахана Балилар бөлүминиң башлиғи Гүлстан Нуршидин қизи Аппазова. – Күнләрниң биридә Күләйсә исимлиқ һәмширә қиз ишқа хелә кечикип кәлди. «Ишниң көплигини яхши билисиз, кечикип кәлгиниңиз немиси?», дәп униңға қаттиғирақ тәгдим. «Хапа болмаңа, Ленинградтин ағинимиз кәлгән, кечичә олтарғандуқ, ухлап қаптимән» дедидә, ишиға киришип кәтти. Әтиси ишимиз бираз селиккәндә, у йәнә шу Ленинградтин кәлгән ағиниси тоғрилиқ гәп башлиди. — Уни немә үчүн маңа қайта-қайта дәватисиз? – дедим Күләйсәгә . У мийиғида күлүп қойдидә, йенип гәп қилмиди. Әтиси Гүлсарәм исимлиқ синипдаш достум иккимиз кочида параңлишип турсақ, бир көк «Жигули» йенимиздин өтүп кәтти. Машинида Күләйсәниң йолдиши Шәмшидин вә икки жигит олтириду. Улар биздин бираз төвәнлидидә, қайтидин бурулуп жуқуриға қарап маңди. Шу чағда достум «Шәмшидинниң Ленинградтин ағиниси кәпту дәвататти, тайлиқ уни саңа тонуштурғили маңдимекин», дәп қалди. «Қайси ағиниси екән, қарап бақайчу?», дәп машиниға бурулуп қариведим, Шәмшидинниң йенида олтарған бир жигит мениңдин өзини қачуруп, бешини чөкиривалди. Иштин кейин һәдәмләрниң өйигә барсам, «Чүшлүк ғизаға кәлмидиңғу, қизим? Ленинградта туридиған туққинимиз Рәшидин йоқлап кәптекән», дәп кичик анам кайипла кәтти. Мән чүшлүк ғизани Гүлсарәм достумниң өйидә ичкәнлигимни ейттим. Әтиси ишқа барсам, Күләйсә: «Түнүгүн Шәмшидин путини қаривапту, Батурин ака (Батурин Әкбәров – Чарин йезилиқ ағриқханисиниң баш врачи – Ш.А.) малчиларни арилап кетипту, сән қарап бақамсән?», дейишигила, Шәмшидин токучаңлап кирип кәлди. Тәкшүрүп көрсәм, путида һечқандақ ишиқ йоқ, һәтта көкәрмәпту. Шундиму билгинимчә мәслиһитимни берип, йол-йоруқ көрсәттим. У кабинетимдин чиқиветип, «Бүгүн кәчтә бизниң өйгә келип, тамақ ичип кетиң», дәп аяли Күләйсәгә көзиниң қирида қаридидә, сиртқа чиқип кәтти. У күни Күләйсә мени унумиғинимға қоймай, өйигә кәчки ғизаға башлап барди. Дәстиханға олтиришниң алдида Шәмшидин Ленинградтин ағинисиниң кәлгәнлигини вә бүгүн униму меһманға тәклип қилғанлиғини ейтти. Биркәмдә өйгә егиз бойлуқ, өзини Рәшидин дәп тонуштурған сумбатлиқ бир жигит уйғурчә иллиқ салам берип кирип кәлди. Растимни ейтсам, мән шу кәмгичә мәйли Гүлсарәм достум, мәйли кичик анам болсун яки һәмширә Күләйсә «Шәмшидинниң Ленинградтин ағиниси кәлгән еди» десә, уни рус жигити дәп, ойлап жүргән едим. Мана шу күни Ленинград шәһиридә қурулуш инженери болуп ишләватқан чаринлиқ уйғур жигити Рәшидин Туниязов билән тонуштум вә бир-биримизни бир көрүпла яқтуруп қалған охшаймиз. Аридин көп вақит өтмәйла, турмуш қурдуқ. Дадам билән апам биз, қизлириға, пат-патла «Өзәңниң миллитигә турмушқа чиқидиған болуңлар!», дәп җекиләйдиған. Шуңлашқа мәнму шу күни уйғур жигити билән тонушқинимға ичимдә хурсән болдум. Мана, һәш- пәш дегичә, Рәшидин иккимизниң аилә қурғинимизға 35 жил бопту. Икки қизимиз бар. Уларму уйғур жигитлиригә турмушқа чиқип, һаяттин мунасип орунлирини тапти. Бизгә биридин-бири омақ икки нәврә һәдийә қилди. — 1981-жили сентябрь ейида тоюмизни өткүзүп, Ленинградқа кәттуқ, – дәп гәпкә арилашти баятин бизниң гәплиримизни диққәт билән тиңшап олтарған Рәшидин ака. – Гүлстан өйүмизгә йеқинирақ орунлашқан наһийәлик шипаханиға балилар дохтури болуп ишқа орунлашти. Бир жил ишлимәйла, өзини яхши қиридин көрсәткәнлиги түпәйли, көпчиликниң һөрмәт-еһтирамиға бөләнди. 1985 — 1987-жиллири мән Лаоста қурулуш саһаси бойичә инструктор болуп ишлигәндә, Гүлстан шу йәрдики ағриқханиларниң биридә врач болуп ишләп, хелә тәҗрибә топлиди. — Апамниң қан қисми көтирилип кетәттидә, пат-патла «Тез ярдәм» машинисини чақиртишимизға тоғра келәтти, – дәйду Гүлстан һәдә сөһбәтара. — Мана шундақ пәйтләрдә мән «Аилимизгә бир дохтур керәк екән», дәп ойлаттим. Әнди дадам Нуршидин Аппазов Уйғур наһийәсиниң «Октябрь» колхозида рәис болуп ишлигән жиллири өзәм демәтлик 8-9 яшлиқ қизларни Кичик Дехан йезисидики «Һәйранбағ» дәп атилидиған алмилиқ бағниң чимәнлигигә жиғивелип, өзәмни дохтурларға қияс қилип, өйдин йошурун еливалған әтирләрни қоллириға сүркәп, чивиқлар билән укол салаттим. Достлирим хошал, мән андин... Әнди Ленинградта ишләватқанда көпқәвәтлик өйләрниң биридә туридиған икки балини тәкшүргили барсам, Александр Денисов дегән бәш яшлиқ балиниң һарарити көтирилип, еғир һаләттә йетипту. Тәкшүрүп, пут бармақлириниң арисидики ушшақ бөртмиләрни байқиғандин кейин, дәрһал дәсләпки ярдәм көрситип, «Тез ярдәм» машинисини чақирттим. Улар һәйәл қилмай йетип кәлдидә, бемарни ағриқханиға елип кетишти. Аридин икки күн өтүп, мени баш врач чақиртипту. «Бир йәрдин хаталиқ өткүзүп қойған болушум керәк», дегән әндишидә баш врачниң кабинетиға кирдим. У мән ойлиғандәк әмәс, бәлки иллиқ чирай қарши елип, «Сизниң намиңизға Денисовлар аилисидин «Балимизға өмүр һәдийә қилған алтун қоллуқ дохтурға рәхмәт!», дәп миннәтдарлиқ хәт кәпту. Кәлгүсидиму мошундақ ишләң вә, муһими, һәртүрлүк балилар ағриқлириниң алдини елиш һәм давалаш бойичә йеңилиқлардин турақлиқ хәвәрдар болуп, уларни күндилик иш-паалийитиңиздә қоллиниш йолида тинмай издинидиғиниңизға ишинимән», дегән сәмимий тилигини изһар қилди. Баш врачниң маңа болған ишәнчиси һәм Денисовлар аилисиниң миннәтдарлиғи мени техиму роһландуруп, шиҗаәтлик әмгәккә дәвәт қилди. Жуқури мәсъулийәтчанлиқ һәм әтраплиқ иҗадий издиниш арқилиқ көзгә чүшкән яш мутәхәссис 1995-жили аилиси билән Алмута шәһиригә қайтип келип, шәһәрдики 12-шипаханиниң Балилар бөлүмигә врач болуп ишқа орунлишиду. У хизмәт балдақлиридиму тез көтирилди: врач, бөлүм башлиғи, баш врачниң орунбасари болди. Мол тәҗрибигә һәм тәшкилий қабилийәткә егә Гүлстан Нуршидин қизиниң кәсипдашлири арисида аброй- инавити үстүн. У педиатрия саһасиниң тәрәққиятиға мунасип үлүш қошуп келиватқан алий категориялик балилар дохтурлириниң һәм тәҗрибилик гастроэнтерологларниң бири. У бу саһаға тәсадипи келип қалмиди. Бәлки, оқуғучилиқ чағлиридин тартипла чин қәлбидин арман қилип, униңға йетиш йолида талай җапа-мәшәқәтләрни баштин кәчүрди. Гүлстан Аппазованиң бу саһада ишләватқиниғиму 35 жил болупту. Бу вақит ичидә миңлиған бала униң қолидин шипа тапти. Униң қәлимигә мәнсүп болған бәш илмий мақалиси көтирилгән мавзуниң тиңлиғи вә актуаллиғи билән пәриқлинип, саһа мутәхәссислириниң иҗабий баһасиға егә болди. Униң исми җумһурийәтниң саламәтликни сақлаш мәһкимилириниң илғар хадимлири қатарида «Өмір сыйлаған жандар» китавиға киргүзүлди. Бирнәччә илмий мақалиси «Эскулап» медицина журналида бесилди. Әмгиги мунасип баһалинип, Алмута шәһәрлик саламәтликни сақлаш башқармисиниң Пәхрий ярлиғи билән мукапатланди. Өткән жили болса, Қазақстан Миллий медицина ассоциацияси тәсис қилған «Алтын дәрігер» медали билән тәғдирләнгәнлиги униң медицина саһасидики көпжиллиқ әмгигиниң мунасип баһалинип келиватқанлиғиниң дәлили-дур. Өз новитидә бизму бу күнләрдә 60-баһарини қарши еливатқан алтун қоллуқ балилар дохтуриға атқан һәрбир таң пәқәт хошаллиқ елип кәлсун, дегән алий тилигимизни изһар қилимиз.

Шәмшидин АЮПОВ.