• Көргәзмә
  • 17 Наурыз, 2016

Қедимий уйғур кочилириға сәяһәт

Мәлумки, уйғур рәссамлири ихтисадий боһран вә шу түпәйли келип чиқиватқан қийинчилиқларға қаримастин, интилиш вә бәрпакарлиғи билән алаһидә көзгә челиқмақта. Болупму һәрқачанқидәк уларниң иҗадийитидә әнъәниләр билән заманивийлиқни, миллийлик билән умумий инсанийлиқни бирләштүрүш роһи күчлүк. Рәссамлиримизниң әсәрлири пәқәт Қазақстанда яки МДҺдила әмәс, шуниң билән биллә, жирақ чәт әлләрдиму кәң тонулмақта. Улар инсан вә тәбиәтни ташқи көрүнүш җәһәттинла тәсвирләп қалмастин, униң ички мәзмуниға, йошурун сирлириға чөкүшни дәвир тәливи дәп қаримақта вә өз иҗадини мошу тәләпкә маслаштурмақта. Реал нәрсиләрни әйнән сизип қоюштин көрә, улардики ички амилларни, философиялик тәпәккүрни, өзлириниң ойлирини рәсимлиригә көпирәк сиңдүрүшни муһим дәп қаримақта. Әйнә шу хилдики миллий тәсвирий сәнъәт әнъәнилирини чоң бир еқим-услубқа маслаштурған һалда тәрәққий әттүрүшниң муһимлиғини чоңқурирақ һис қиливатқан рәссамлиримизниң бири — Қазақстан Җумһурийитиниң хизмәт көрсәткән әрбаби  Әхмәтҗан Әһәттур. Сешәнбә күни җәнубий пайтәхттики «Арт Самал» галереясидә көрнәклик  уйғур  рәссаминиң «Қедимий уйғур кочилириға сәяһәт» намлиқ көргәзмиси ечилди. Көргәзминиң ечилиш мәрасимида көрнәклик сәнъәтшунаслар Ермек Жангелдин, Баян Барманқулова, Байтурсын Омарбеков, һәйкәлтараш Өмирзақ Шанов вә ихтисат пәнлириниң доктори Һакимҗан Арупов сөзгә чиқип, уйғур рәссаминиң иҗадийитиниң техиму мукәммәллишип, мошундақ салмақлиқ әсәрләрниң кәйни-кәйнидин һаятқа келишигә тиләкдашлиқ билдүрүп, рәссам намиға иллиқ сөзлирини ейтти. Ахирида Әхмәтҗан Әһәт сөз елип, тәнтәнә иштракчилириға сәмимий миннәтдарлиғини билдүрди. Шуниңдин кейин меһманлар қедимий уйғур кочилирини зиярәт қилип, өз ойлири билән бөлүшти. Көргәзмигә қоюлған «Шәриқ кочиси», «Қедимий Қәшқәр кочиси», «Қедимий Туюқ», «Турпан», «Қәшқәр», «Қедимий кочидики яшанған киши», «Балилиғим өткән қедимий коча» вә башқиму көплигән әсәрләрдә әнъәнивийлик билән заманивийлиқниң муҗәссәмлиги, шуниң билән биллә, «Миң өй» тамлиридики қедимий уйғур рәссамчилиғиниң назук элементлириму, заманивий рәссамлиқниң бәлгүлириму яққал сезилип туриду. Тамға илинған рәсимләрдә әкис әткән қияпәтләрдин биз жүрәкни тәврәткүчи авазни аңлиғандәк, һиссиятқа бөлинимиз. Рәссам өз хәлқиниң тарихини, моҗут һалитини, урпи-адәтлирини, әҗдатларниң изи қалған һәм өзиниң балилиғи өткән қедимий уйғур кочилирини маһирлиқ билән тәсвирләп чиққан... Әслидә рәссамчилиқни өз алдиға алаһидә бир дуния дәп қоюшиду. Дәрвәқә, бир рәссамниң тәкитлишичә, тәсвирий сәнъәтни көрүнгәнниң толуқ чүшинип кетишиниң тәс екәнлигини иқрар қилимиз. Шуниң үчүн болса керәк, Өзбәкстан Рәссамлар академиясиниң академиги, көрнәклик уйғур рәссами Леким Ибрагимов өз шеирлириниң биридә «Мән учуп кәттим, мени издимәңлар», дәп язиду. Бу пикиргә Әхмәтҗан Әһәтниң көргәзмидин орун алған оттуздин ошуқ әсәрини көздин кәчүрүш җәриянида, йәнә бир қетим көз йәткүздуқ. Чүнки у йәрдә әкис әттүрүлгән нәрсиләрниң һәммиси гоя учуп жүргәндәк... Һәқиқәтәнму уларни издәш һаҗәт әмәс, пәқәт жүригимиз билән һис қилалисақ болғини.

Шәмшидин АЮПОВ.

СҮРӘТТӘ: һәйкәлтараш Өмирзақ Шанов Әхмәтҗан  Әһәткә хатирилик соға тапшуруватқан пәйт.

446 рет

көрсетілді

1

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы