- Йеңилиқлар
- 18 Маусым, 2012
Министр театрлар коллективлири билән учрашти
Хәлиқара иҗадий зиялилар форуминиң һарписида Қазақстан Җумһурийитиниң мәдәнийәт вә әхбарат министри Дархан Мыңбай Алмутида паалийәт елип бериватқан театрларниң коллективлири билән учришип, әхлақий вә вәтәнпәрвәрлик тәрбийә проблемилирини, театр сәнъитини тәрәққий әткүзүш йоллирини муһакимә қилди.
Учришишлар Қ.Ғоҗамияров намидики җумһурийәтлик дөләт Уйғур музыкилиқ комедия театридин башланди.
Театр мудири Савутҗан Сонуров министрға өзи рәһбәрлик қиливатқан коллективниң һазирқи паалийити тоғрилиқ толуқ әхбарат бәрди.
Дархан Мыңбай мәзкүр сәнъәт ордисиниң дунияда дөләт тәрипидин қоллап-қувәтлиниватқан бирдин-бир театр екәнлигини тәкитлиди.
— Униң билән пәхирлиниш вә ихтидарни толуқ пайдилиниш керәк, — дәп тәкитлиди министр. — Театр сәнъити арқилиқ милләтләр ара разимәнлик, аилә чүшәнчилири охшаш қәдрийәтләрни күчәйтиш керәк. Бу мавзулар һәр қачан муһим болуп қалиду.
Шуниң билән бир вақитта театр барлиқ жанрларға мураҗиәт қилиши, тамашибинға тәсир қилишта сәнъәтниң мошу түридә моҗут болған барлиқ васитилирини пайдилиниши керәк. Министр заманивий һәзилниң көп чағларда үзә болуватқанлиғини тәкитлиди вә коллективқа чоңқур мәзмунға һәм өткүр юморға егә қизиқ қоюлумларни сәһниләштүрүшни тилиди.
Театрниң бәдиий рәһбири профессор Әхмәтҗан Қадиров өз сөзидә репертуар коллегиясини әслигә кәлтүрүшни тәклип қилди. Униң пикричә, бу спектакльларниң сүпитини ашуруш, классикилиқ театр сәнъитини тәрғип қилиш үчүн зөрүр. Униң тәкливигә министр, әгәр шундақ болған һаләттә, буниң йеңи шәкилдә болидиғанлиғини атап көрсәтти. Бу йәрдә сөз жуқуридин болидиған қандақту-бир қисим яки цензуриға қайтип келиш тоғрилиқ болмаслиғи керәк, бу пәқәт бәдиий экспертиза болуши лазим. Һәр еһтималға қариғанда, сәнъәтшунаслардин, вилайәтлик мәдәнийәт башқармилири вәкиллиридин тәркип тапидиған экспертлиқ комиссия қурулуши мүмкин. Бирақ бу мәсилә һазирчә үзүл-кесил һәл қилинмиди.
Әхмәтҗан Қадиров билән униң кәсипдашлирини Уйғур театриниң уйғурлар яшаватқан башқа мәмликәтләрдики тамашибинлиридин айрилип қалғанлиғи тәшвишләндүриду. Илгири мәзкүр коллектив пат-патла Түркмәнстанға, Қирғизстанға, Өзбәкстанға гастрольларға чиқатти. Һазир буниң үчүн имканийәт йоқ, театр пәқәт җумһурийитимиз бойичила гастрольға чиқиватиду.
— Биз пәқәт репертуарни кәңәйтиш, актерлуқ маһарәтни мукәммәлләштүрүш биләнла әмәс, шуниң билән биллә илмий тәтқиқатлар биләнму шуғуллиниватимиз, — дәп тәкитлиди театрниң бәдиий рәһбири.
У министрға өзиниң җумһурийәт театрлири тоғрилиқ һекайә қилидиған «После третьего звонка» намлиқ монографиясини, шундақла сәнъәтшунаслиқ пәнлириниң намзити Гүлнарә Сайитованиң уссул сәнъитигә беғишланған «Уйгурский танец: Истоки. Традиции. Сценическое воплощение» китавини соға қилди.
Дархан Мыңбай бу нәширләр тоғрилиқ иллиқ инкасини билдүрди вә шуниң билән бир вақитта җумһурийәттә театр тәнқитчилириниң наһайити аз екәнлигигә, аммивий әхбарат васитилиридә сәнъәт тоғрилиқ тәнқидий материалларниң йетәрлик болмайватқанлиғиға әпсусланди вә мошу бошлуқни толуқтуруш керәклигини тәкитлиди. Министрлик «Болашақ» программиси бойичә реставратор, театршунас вә башқа «тапчил» кәсипләр бойичә мутәхәссисләрни тәйярлашни планлаватиду.
Андин кейин мәдәнийәт вә әхбарат министри М.Әвезов намидики Қазақ дөләт академиялик драма театрида болди. 1925-жили Қизилорда шәһиридә қурулуп, андин кейин 1928-жили Алмутиға көчирилгән мәзкүр сәнъәт дәргаһи бүгүнки күндиму мәмликәтниң баш миллий театри һесаплинип, қалған барлиқ регионлардики коллективлар шуниңға нишан қилип паалийәт елип бериватиду. Бу йәрдә улуқ артистлар — қазақ театр сәнъитиниң асасини салғучилар — Шәкен Айманов, Қапан Бадыров, Қалибек Қуанышбаев, Серке Қожамқулов, Сабира Майқанова, Хадиша Бөкеева вә башқилар маһаритини көрсәткән. Мәзкүр театрда бир айда һәм дуниявий, һәм миллий классикилиқ, һәм заманивий драматургия әсәрлири болуп оттуздин ошуқ спектакль қоюлиду.
Театрни арилиған вақитта униң баш режиссери вә бәдиий рәһбири Есмухан Обаевни диққәт билән тиңшиған министрни мәбләғ вә техникилиқ җәһәттин тәминләштин тартип репертуарни йеңилашқичә болған барлиқ мәсилиләр тәшвишләндүрди. У иҗадий коллектив билән учрашқанда өзи сөзлимәй, бәлки актерларни тиңшашни әвзәл көрди. Сәнъәт адәмлири болса, нурғунлиған мәсилиләрниң: Қазақстан актерлири билән режиссерлириниң чәт әлләрдә тәҗрибидин өтүши, исми дунияға мәлум сәнъәткарларниң мастер-классларни уюштуруши, елимиз театрлириниң репертуар сәясити, хәлиқара алақилар, иш һәққи вә башқиму мәсилиләрниң тәшвишләндүрүватқанлиғини атап көрсәтти. Министр Әвезов театриниң коллективи билән хошлишип, ейтилған барлиқ пайдилиқ тәклипләрниң дәрһал инавәткә елинғанлиғини тәкитләп, уларниң пат-йеқинда қарилидиғанлиғиға ишәндүрди. Җүмлидин «Болашақ» программиси бойичә актерларни тәйярлаш вә иш һәққини көпәйтиш тоғрилиқ мәсилиләр көздә тутулди. Учришишқа қатнашқан журналистларға болса, Дархан Мыңбай уларға театр билән зич алақида болушни, уларниң паалийитини тәрғип қилғанда репартаж, әхбарат характериғила егә әмәс, бәлки аналитикилиқ материалларни беришниму тилиди.
Мошу вә башқа көплигән мәсилиләр Астанада өтидиған Хәлиқара иҗадий зиялилар форумида муһакимә қилиниду вә қанун һөҗҗәтлиридә өз йешимини тапиду.
Кәчқурунлуғи мәдәнийәт вә әхбарат министри М.Лермонтов намидики дөләт академиялик Рус драма театрида болуп, Клод Маньениң пьесиси бойичә қоюлған «Ищите женщину» намлиқ спектакльни тамашә қилди.
Бейсенбек СӘРСЕНБАЕВ чүшәргән сүрәт.
622 рет
көрсетілді0
пікір
