• Гезитхан пикри
• 27 Мамыр, 2016

Май ейида той қилишни чәкләш тоғриму?

Йеқинда бир нека тойида йенимда олтарған хошнамниң «Май ейида той қилишқа болмайду», дегән гепигә һәйран болуп, униң сәвәвини сориведим, у  көңүл қанғидәк ениқ җавап  берәлмиди. Раст, Ислам диниға етиқат қилидиған мусулманлар Роза-рамзан айлирида той қилмайду. Сәвәви, Алла субһанә вә таалла Қуръан Кәримдики «Бәқәрә» сүрисиниң 183-184-айәтлиридә «Ей, мөмүнләр! (гуналардин) сақлинишиңлар үчүн силәрни илгәркиләргә (йәни илгәрки үммәтләргә) Роза пәриз қилинғандәк, силәргиму (рамзан розиси) пәриз қилинди. (Бу пәриз қилинған роза) санақлиқ күнләрдур. Әгәр билсәңлар роза тутуш силәр үчүн (еғиз очуқ жүрүш вә фидийә бериштин) яхшидур», дейилгән. Демәк, рамзан ейидила биз той қилалмайдекәнмиз. «Әнди баһарниң әң гөзәл ейи болған май ейида немишкә той қилишқа болмайду?» дегән соалға җавап издидим «Бәлким, бу гәп руслардин елинған пәтвадур», дәп Чиркодики хизмәтчилиридин сорисам, улар: «Руслардиму ундақ, йәни май ейида той қилишни чәклигән гәп йоқ. Бирақ хәлиқ арисида «В мае женишся всю жизнь маяться будешь», дегән  еғизаки гәп бар. Амма май ейида той қилишқа бизниң һечқандақ қаршилиғимиз йоқ», деди. Мана шуниңдин кейин ушбу мақалини йезишимға тоғра кәлди. Ислам дини мәйданға келиши билән Самавий (бурун Алладин кәлгән) динларниң һәммиси әмәлдин қалдурулған. Шуңлашқа ислам динидин башқа дин тутқанларниң бу динлири Алланиң нәзәридә мәқбул әмәстур. Бу һәққидә Алла таала мундақ дәйду: «Кимки ислам динидин башқа динни тикләйдекән, униң дини һәргиз қобул қилинмайду. У ахирәттә зиян тартқучилардин болиду» («Әл имран» сүриси, 25-айәт). Әнди биз май ейида «Маяться будем» дәп Алланиң буйриған айлирида той қилмишимиз керәкму? Яки бу биз билмәйдиған ғайип диндин киргән пәтваму? У чағда биз Аллаға ширк кәлтүргән болуватимизғу. Шуниң үчүн, һөрмәтлик қериндашлар, динниму бурмилимай вә урпи-адәтлиримизниму һәрян әпқачмай, «Саманлиққа от кетипту» десә, «Сәмәрқәнткә от кетиптәк», дегәнгә охшаш ойдурма пәтваларни чиқирип, өзимизгә чоң гуна топлимайли. Пурсити кәлгәчкә, йәнә бир ейтип кетидиған нәрсә, рамзан ейида айрим роза тутмиған қериндашлиримиз, болупму мусибәт болған өй егилири «күндүзи роза тутмиғанлар үчүн һәм ахшими роза тутқанларға», дәп җамаәтни иккигә бөлүп, нәзир қилишиду. Өзиниң роза тутмиғинини аз дәп йәнә күндүзи полу тартиду. Бу Алладин қорқмиғанлиқ һәм чоң гунаға патқанлиқ  әмәсму?! Мошу йәрдә һәммәйлән билишкә тегиш йәнә бир муһим мәсилә үстидә қисқичә тохтилип өтүшни мувапиқ көрдүм. Пәйғәмбиримиз Муһәммәт әләйһиссаламниң йеқин туққини болған Усман ибн Мазъунни йәрләп, қайтиш алдида бешиға бәлгү үчүн бир ташни қоюп кәткән екән. Әнди биз болсақ,  биз бәс-бәскә чүшүп, мәрһумлар дәпин қилинған җайға молалар қопуруп,  қәбирстанлиқларни һәйкәлзарлиққа айландурувәттуқ. Алладин қорқушниң орниға «Дадамниң яки анамниң қәбрини ясимисақ, әл-ағиниләр алдида уят әмәсму» дәп номус қилидиған тәрипигә өттуқ. Мошуниң өзи чоң гуна. Пәйғәмбиримиз Муһәммәт әләйһиссалам саһабилирини дәсләп мазарға беришни чәкләп, кейин «Әнди мазарға барсаңлар болиду» дегәндә, саһабилиридин бири: «Я расулулла, бизни «мазарға бармаңлар», дегән едиңиз, әндизә «бериңлар» дегиниңизни қандақ чүшинишкә болиду?» дегинидә, Пәйғәмбиримиз «Силәрниң диниңлар у вақитта аҗиз еди. Әнди болса, иманиңлар камил болди. Мән силәрни мазардики һәйкәл-бутларни көрүп диниңлардин йенивалмисун дегән едим», дәп җавап бәргән екән. Пәйғәмбиримизниң сүннити бойичә қәбирниң үстигә бир таш орнитип, шу ташқа исим-нәсибисини йезип қойсила болатти. Қуръан Кәримдә мундақ дейилгән: «Алла силәрни (йәни силәрниң атаңлар Адәмни) лайдин яратти, андин әҗилиңларни бәкитти (силәрниң тирилидиған) вақтиңлар Алланиң дәргаһида мәлумдур («Әл имран» сүриси, 2-айәт). Демәк, бизниң җәсидимиз қайтидин топиға айлинип кетидекән, ундақ болса, немә үчүн өзимизни зорлап шунчә пулни сәрип қилип, совави йоқ гуналиқ ишни қилимиз. Уни йәр астидики мәрһум көрмисә яки у чиқип рәхмәт ейтмиса. Ойлинип көрәйли, қериндашлар! Әвзили, шу пуллиримизни пайдилиқ вә соваплиқ ишқа сәрип қилсақ, нур үстигә нур болмасмеди. Алламу биздин рази болатти. Йошуридиғини йоқ, мошу күндә көплигән кишиләрниң қоли қисқа. Әйнә шуларға хәйри-еһсан қилсақ, уларниң дуасиға еришкән болмасмедуқ. «Дуа билән әр көкирәр, ямғур билән — йәр» дегинидәк, совап алидиған яхши әмәлләрни қилсақ,  өзимиз үчүн яхши болар еди. Мошундақ ишларға бепәрва қаримай, ениғирағи, шәйтанниң вәс-вәси билән жүрмәй, бирлишип, өмлүктә яшисақ, һәммә ишимиз илгири басқан болар еди. Улуқ Алла һәммимизниң көзини ечип, әтрапқа әқил-параситимиз билән қарашни вә бүйүк арзу- арманлиримизниң әмәлгә ешишиға несип қилғай. Амин! Дилмурат ЙҮСҮПОВ, имам.