• Йеңилиқлар
• 29 Қыркүйек, 2016

Президентниң иш бабидики сәпәрлири

Өткән пәйшәнбә күни Дөләт рәһбири Шималий Қазақстан вилайитидә иш бабидики сәпәрдә болди. Сәпәр Петропавловск хәлиқара аэропортиниң бенасини зиярәт қилиштин башланди. Президент учуш-қонуш мәйдани вә йолувчилар терминалини реконструкция қилишниң кетип бериши билән тонушти.Бу йәрдә Нурсултан Назарбаевни аэропортниң башқуруш йолини, перронни, йорутуш җабдуқлирини йеңилаш бойичә кетип барған ишлар, шундақла һава портини техиму тәрәққий әткүзүшниң истиқбали тоғрилиқ хәвәрдар қилди.

Андин кейин Дөләт рәһбири «Шағала Агро» ҖЧЙни зиярәт қилип, һосул жиғиштуруш ишлириниң кетип бериши, регионниң аграр-санаәт комплексидики иш-әһвали вә саһани тәрәққий әткүзүш бойичә көрүлүватқан чариләр тоғрилиқ әхбаратқа егә болди. Президент шундақла Шималий Қазақстан вилайитидә чиқириливатқан вә өзиниң нәтиҗидарлиғи билән пухтилиғини әмәлиятта испатлиған йеза егилиги техникисиниң үлгилирини көздин кәчүрди. Нурсултан Назарбаев механизаторлар вә регионниң йетәкчи аграр егиликлириниң вәкиллири билән сөһбәтләшти. Силәрниң егилик Шималий Қазақстан вилайитиниң пәқәт ашлиқ регионила әмәслигини испатлиди. Бу йәрдә шундақла май чиқирилидиған зираәтләрниң барлиқ түрлири яхши өсүп йетилиду. Һазирқи вақитта аграр-санаәт секторида барлиқ асасий проблемилиқ мәсилиләр һәл қилинип болди. Әнди әмгәк үнүмини вә йетиштүрүлүватқан мәһсулатниң сүпитини ашуруш керәк, — деди Президент. Дөләт рәһбири сәпәр даирисидә йәрлик карханилар чиқириватқан һәрбий техника көргәзмисини зиярәт қилди. Нурсултан Назарбаевниң «С.М Киров намидики завод», «Петропавловск еғир машина ясаш заводи», «ЗИКСТО» акционерлиқ җәмийәтлириниң инженерлири вә конструкторлири билән өткүзгән сөһбәттә елимиз санаити инновациялик ихтидариниң истиқбали тоғрилиқ сөз болди. Андин кейин Петропавловскта физкультура вә спортни тәрәққий әткүзүш бойичә дөләт программиси даирисидә селинған йеңи Спорт сарийида, Президент вилайәт җамаәтчилигиниң вәкиллири билән учрашти. Дөләт рәһбири учришишни ечип, өзи шу күни маңған йолларниң сүпитигә иҗабий баһа бәрди, болуқ өскән ашлиқни көрүп, һөзүр алғанлиғини алаһидә қанаәт билән тәкитлиди. Қазақстанда башқа әлләр әсирләр мабайнида әмәлгә ашуруши мүмкин болған ишлар рояпқа чиқти. Шималий Қазақстан вилайити мәмликитимизниң асасий ашлиқ кани болуп һесаплиниду. Әнди һечқандақ алтунниң баһаси нанға тәң кәлмәйду: йәр шариниң өсүватқан аһалиси озуқ-түлүккә муһтаҗ, вақит өтүп, техиму муһтаҗ болиду. Саһаниң ихтидаридин теҗәмлик пайдилиниш керәк. Буниң үчүн базар тәливини һесапқа алған һалда терилғулуқларни диверсификацияләш билән әқилгә мувапиқ шуғуллиниш керәк. Андин кейин йеза егилиги мәһсулатини экспортқа чиқиришқа диққәт бөлүш лазим. Униңдин бүгүнки күнниң йәнә бир муһим вәзиписи — кооперацияни тәрәққий әткүзүш вәзиписи келип чиқиду, — дәп тәкитлиди Нурсултан Назарбаев. Дөләт рәһбири саһада әмгәк үнүмини ашуруш тоғрилиқ гәп қилип, бу йолниң һәммидин авал жуқури қошулған баһани тәминләйдиған мәһсулатни чоңқур қайта ишләштин ибарәт екәнлигини атап көрсәтти. Президент мустәқиллик жиллирида нурғун нәрсиниң қолға кәлтүрүлгәнлигини, бирақ һәрбир қазақстанлиқ аилиниң гүллиниши вә униң паравәнлигини яхшилаш үчүн йәнә нурғун ишни әмәлгә ашурушниң зөрүр екәнлигини тәкитлиди. Нурсултан Назарбаевниң сөзлирини Шималий Қазақстан вилайитиниң һакими Ерик Султановниң региондики иш-әһвали тоғрилиқ һесавити тәстиқлиди. Өткән жил билән селиштурғанда барлиқ саһалар бойичә көрсәткүчләр яхшилинип, регион аһалисиниң иҗтимаий кәйпиятини хелә яхшилиди. Дөләтниң қоллап-қувәтлиши түпәйли (бийил йеза егилигигә 21 миллиард 500 миллион тәңгә әвәтилди) саһада әмгәк үнүми икки һәссә өсти. Етизларда бирләшкән карханиларда чиқирилған комбайнлар билән тракторлар ишләватиду. Сүт, гөш, ашлиқни қайта ишләшкә чоң диққәт бөлүнүватиду. Мошу йөнилиштә қобул қилинған 62 инвестициялик лайиһиниң тоққузи әмәлгә ашурулди. Өткән жили Шималий Қазақстан вилайити инвестицияни җәлип қилишниң өсүши бойичә җумһурийәттә биринчи орунни егилиди вә бу тенденция сақланмақта. Мәсилән, хитайлиқ шерикләр билән бирқатар мәһсулатни қайта ишләш карханилирини селиш бойичә түзүлгән үч шәртнамә хелә нурғун мәбләғ елип келиду. Мәхсәтчанлиқ жүргүзүлгән ихтисадий сәясәт 15 миңдин ошуқ адәмни ишқа орунлаштуруш имканийитини бәрди, өткән сәккиз айда вилайәт бойичә оттура иш һәққи 14,8 пайиз өсүп, 94,4 миң тәңгигә йәтти. Ерик Султанов әһвалға қисқа, бирақ тәпсилий баһа бәрди вә течлиқ һәм турақлиқниң муһим әһмийәткә егә екәнлигини тәкитләп, бу йөнилиштә ҚХАниң йетәкчи роль ойнаватқанлиғини алаһидә тилға алди. *** Әтиси Нурсултан Назарбаев Қостанай вилайитидә иш бабидики сәпәрдә болди. Президент сәпәр даирисидә Қостанай наһийәсиниң «Өтеулин» дехан егилигидә оминиң кетип беришини көздин кәчүрүп, аграр карханиниң паалийити билән тонушти, йеза егилиги саһасиниң хадимлири билән сөһбәтләшти. Бу йәрдә Нурсултан Назарбаевқа һосул жиғиштуруш сүръити вә регионда аграр-санаәт комплексини тәрәққий әткүзүш бойичә жүргүзүлүватқан ишлар тоғрилиқ доклад қилди. Андин кейин Дөләт рәһбири Қостанайдики «Баян Сулу» акционерлиқ җәмийитиниң қәндәләт фабрикисини зиярәт қилди вә бисквит цехиниң иши билән тонушти. Һазирқи вақитта карханида 1,5 миңға йеқин адәм ишләватиду. Президент шундақла озуқ-түлүк вә мәһсулатни қайта ишләш санаити карханилири қоюлған көргәзмини көздин кәчүрди, регионниң чоң карханилири чиқириватқан электромобиль үлгилири билән тонушти. Улар «Астана ЭКСПО-2017» Хәлиқара ихтисаслаштурулған көргәзмисигә қоюлиду. Нурсултан Назарбаев электромобильни һайдап көрүп, униң сүпитигә қанаәт һасил қилғанлиғини тәкитлиди. Иш бабидики сәпәрниң йәкүни Өмирзақов намидики вилайәтлик филармонияниң гүмбәз залида илмий вә иҗадий зиялиларниң вәкиллири билән болған учришишта чиқирилди. Президент адәттә мошу вақитта йетәкчи аграр регионға алаһидә диққәт бөлинидиғанлиғини әслитип өтти. Бийил вилайәт 5,5 миллион тонна дан елишқа вәдә бәргән еди, бирақ униңдинму көп болидиғанлиғи күтүлүватиду. Нурсултан Назарбаев шундақла вилайәт һакими Архимед Мухамбетовниң яхши башланмилирини тилға алди. Учришишта регион һакими өткән жили 443 миллиард тәңгилик мәһсулат чиқирилған болса, униң йериминиң қайта ишләш карханилириға тоғра келиватқанлиғини, буниңдин бирнәччә жил илгирила улар он миң тәңгилик мәһсулат чиқарғанлиғини доклад қилди. 5 миң заманивий иш орнини бәргән инвестициялик лайиһиләр әмәлгә ашурулуватиду. Учришиш давамида Дөләт рәһбири жиғилғанларни Мустәқилликниң 25 жиллиғи билән тәбриклиди вә җумһурийәт қолға кәлтүргән утуқларға тохталди. Бизниң барлиқ утуқлиримиз пухта һулға — мәмликәттики течлиқ вә турақлиққа асасланған. Миллий бирлик вә разимәнлик — Мустәқилликниң асасий байлиғи. Сәясәттә, ихтисатта, җәмийәттә, мәдәнийәттә түп-асаслиқ өзгиришләр йүз бәрди. Дөлитимизниң хәлиқара абройи сезиләрлик өсти. Мәсилән, салмақлиқ ташқи сәясий йол вә дуниявий ядро қуралиға қарши һәрикәттики умуметирап қилинған лидерлиқ Қазақстанға БДТ Бехәтәрлик Кеңишидики турақлиқ әмәс орун тәминлиди, — деди Нурсултан Назарбаев. Президент йеза егилиги тәрәққияти тоғрилиқ гәп қилип, һәммә нәрсиниң қандақ башланғанлиғини әслитип өтти. Колхозлар вә совхозлар өтмүштә қалған жигирмә жил илгири нурғунлиған адәмләр йәйдиған һечнәрсә қалмайду, дәп қорққан еди. Бирақ ашлиқ йетиштүрүш өсти, чарвичилиқ мәһсулатиму өсүватиду. Мәмликәт ач қалмай, бәлки башқиларни беқиватиду. Чүнки 25 жилда өз пәрзәнтлиридин йезиниң йеңи ғоҗайинлириниң әвладини өсүп йетилдүрди, улар партиявий рәһбәрләрниң көрсәтмилирисиз ишләшни халайду вә ишләләйду. Дөләт уларға буйруқ қилмай, әксичә ярдәм қилиду. Президент шундақла регионниң ресурслиқ ихтидариға вә санаитниң тәрәққий әткәнлигигә диққәт ағдуруп, транспорт вә иҗтимаий инфрақурулумни комплекслиқ риваҗландурушниң зөрүр екәнлигини тәкитлиди. Өз новитидә қостанайлиқлар Нурсултан Назарбаевқа регионға дайим диққәт бөлүватқанлиғи вә нәтиҗидарлиқ дөләт сәясити үчүн миннәтдарлиқ билдүрди. *** Андин кейин Дөләт рәһбири Ақмола вилайитидә иш бабидики сәпәрдә болди. Тәкитләш керәкки, мошу айда Президент мәзкүр регионға иккинчи қетим кәлди. Буниңдин бирнәччә күн илгири Шортанды наһийәсидә етизлиқларни, йеза егилиги техникисини көздин кәчүрүп, вилайәтниң чоң йеза егилиги карханилириниң мудирлири билән кеңәшмә өткүзгән еди. Бу қетим җамаәтчилик билән учрашти. Униңға ветеранлар, йеза егилиги карханилириниң, дөләт органлириниң, һөкүмәтлик әмәс тәшкилатларниң, яшлар тәшкилатлириниң рәһбәрлири, тиҗарәтчиләрниң вәкиллири қатнашти. Президент мустәқиллик жиллирида дөләтниң турақлиқ ихтисадий өсүшни вә жуқури иҗтимаий үлгиләрни тәминләлигәнлигини тәкитлиди. Һазир Қазақстанға селиниватқан инвестиция миқдари 250 миллиард доллардин ошуқ мәбләғни тәмин қилиду. 1995-жилдин буян қазақстанлиқларниң кирими 40 һәссә дегидәк өсти. Аһали паравәнлигиниң ашурулуши һаят кәчүрүш узақлиғини 67 яштин 72 яшқичә көпәйтишкә имканийәт яратти. Туғутниң өсүши 60 пайизни тәшкил қилди. Буниңда балиларға берилидиған ярдәм пулниң миқдари йәттә һәссидин ошуқ көпәйди, — деди Нурсултан Назарбаев. Президент аграр секторниң вилайәтниң ихтисадини диверсификацияләшниң асасий мәнбәлириниң бири болуп һесаплинидиғанлиғини тәкитлиди. Пәқәт пайтәхтниң озуқ-түлүк бәлбеғи даирисидила 100дин ошуқ лайиһини әмәлгә ашуруш үчүн 85 миллиард тәңгигә йеқин инвестиция җәлип қилинди. Кейинки 15 жилда 10 миңдин ошуқ йеңи трактор, һосул жиғиштуруш комбайни вә терилғу агрегатлири сетивелинди. Дөләт рәһбири шундақла регионниң туристик саһасини тәрәққий әткүзүшниң зөрүр екәнлигини алаһидә тәкитлиди. Һәр жили Щучинск-Боровое курорт зониси дөләт тәрипидин қоллап-қувәтләш түпәйли вилайәтни йүз миңлиған турист зиярәт қилиду. Келәр жили язда Астанада муһим тарихий вақиә — «ЭКСПО-2017» Хәлиқара көргәзмиси өткүзүлүп, униңға дунияниң йүздин ошуқ мәмликитиниң вәкиллири қатнишиду. Уларниң көпчилиги пәқәт Астананила әмәс, бәлки регионниң туристик объектлириниму зиярәт қилиду, — дәп әсләтти Президент вә регионниң туристик ихтидарини тилға алди. Учришишта вилайәт һакими Сергей Кулагин регионниң асасий  иҗтимаий вә ихтисадий көрсәткүчлири, шундақла истиқбалға бәлгүләнгән планлар тоғрилиқ доклад қилди. Сизниң қоллап-қувәтлишиңиз вә бәлгүләнгән лайиһиләрниң әмәлгә ашурулушиға мәнпийәтдар болушиңиз Ақмола вилайитиниң йеқинқи үч-төрт жилдила таза аграр региондин индустриал-аграр регионға айлинидиғанлиғи тоғрилиқ гәп қилишқа имканийәт яритиду, — деди вилайәт һакими Президенқа мураҗиәт қилип. Дөләт рәһбири иш бабидики сәпәр даирисидә шундақла «Казахстанская Агро-Инновационная корпорация» җавапкәрлиги чәкләнгән йолдашлиғида болуп, бу йәрдә чиқириливатқан техникини қураштуруш җәрияни вә униң үлгилири билән тонушти.