• Йеңилиқлар
  • 06 Қазан, 2016

Тонушуш

Студентлиқ һаятимизниң дәсләпки күнлири. Шөһрәт билән Туздыбастав мәһәллисидә биллә туримиз. Иккимиз кичигимиздин биллә ойнап, тәң өскән. У тоққузинчи синипни түгитип шәһәргә оқушқа кәткәчкә, аримиз бираз жирақлишип қалған еди. Бирақ, көп өтмәй, мәнму он биринчи синипни түгитипла Алмутиға оқушқа кәлдим. Шөһрәт иккимиз йәнә қайтидин қошулдуқ. У икки жил илгири кәткәчкә, шәһәргә хелила үгинип қапту. Бош вақит тапсила мени әгәштүрүп Алмутиниң мәнзирилик җайлири билән тонуштуруп чиқатти. Пәқәт кинолардила көрүп, китаплардинла оқуған, әқлиң һәйран қалғидәк һашамәтлик беналарни көрсәткинидә, униңдин чәксиз рази болуп кетәттим.

«Күлкә адәм һаятини узартиду» дәйдекән. Мениңчә болса, достумниң йенида жүргән адәм мәңгү һаят кәчүрсә керәк. Ейтқан сөзлири, қилған чақчақлири һәрқандақ адәмни күлдүрмәй қалмайду. Шөһрәтниң қизиқчилиқлири һәққидә ейтивәрсәм, бир китапқа йетиду. Һазирчә униң билән биллә турған  күнлиримизниң пәқәт биринила һекайә қилип берәй. ...Дәристин чиқип иккимиз «Саяхат» автовокзалидин Туздыбаставға қатнайдиған маршрутлуқ автобусқа олтардуқ. Қисилип жүрүп, миң бир җапалар билән салонниң әң кәйни тәрипигә өтүвалдуқ. Иккимиз, адәттикидәк, қизиқ параңлар билән кетип баримиз. Йенимизда турған уйғур жигит-қизлири болса, иккимизниң сөзлиригә ихтиярсиз күлүшүп кетәтти. Бир чағда Шөһрәт мени ноқуп қалди: Қариғинә, адаш, әву қизға. Худайим чирай дегәнни айимаптиғу һә?! Паһ, паһ, паһ, — дәп Шөһрәт биздин сәл нери турған бир қизни махтапла кәтти. Мәнму у қизға көзүмниң қири билән қарап чиқип, униң һәқиқәтәнму достумниң махтиғиничә гөзәл екәнлигигә көзүм йәтти. Достум бир орунда типирлап, өз-өзигә «хәп» дәп терикиватиду. Йениға берип тонушқуси бар. Лекин автобус ичидә бир-бирини иштиришип аран турған шунчә йолувчиларниң арисидин өтүп у қиз билән тонушушни тоғра көрмиди, әтималим, бир чағда җим болуп қалди. Бирақ мән униң башқа бир қувлуқ ойлаватқанлиғини сәздим. Хаталашмиған екәнмән, һәқиқәтәнму у әшу пәри билән тонушушниң нәтиҗилик йолини тепипту. Адаш, мону қиз қәйәрдин чүшсә, бизму шу йәрдин чүшимиз, уқтуңму? – деди у маңа җекип. Мән илаҗисиз келиштим. Бир чағда әву қиз автобустин чүшүшкә тәйярланди. Бизму ишик тәрәпкә силҗидуқ. Новәттики бекәттин бирнәччә йолувчи билән бизму чүштуқ. Биз, худди биринчи қетим җаһанни көрүватқандәк, ялған сараң болуп һәр яққа бир көз ташлап турғинимиз билән, диққитимиз байиқи пәридә. У болса ушшақ чамдап йешил дәрвазилиқ өйгә кирип кәтти. Әшу өйни яхшилап әстә тутувалдуқтә, өз йолумиз билән кәттуқ кәттуқ. Өйгә кирипла Шөһрәт компьютерға олтирип, мәйдигә асидиған бейджикларни ясашқа киришти. У бейджикларға  «Қазақстан Җумһурийити Алмута вилайити бойичә аһали санини ройхәткә елиш комитетиниң әзаси» дәп иккимизниң исим-фамилиялиримизни йезип тәйярлавалдуқ. Андин ясинип, таринип, костюм кийип, галстукларни қадап, қолтуғимизға бир дәптәр билән қәләмни қистуқтә, уттур байиқи қиз кирип кәткән өйгә кәлдуқ. Йешил дәрвазини аста ечип кирдуқтә, өй егилирини вақирап чақирдуқ. Бир-икки қетим вақириғандин кейин, йеши хелә чоң, бешиға яғлиқ таңған аял алдимизға чиқип, биз билән иллиқ саламлашти. Бизму салам бәрдуқ. У аял бизни тоналмиғачқа тәәҗҗүплинип қариди. Һәдә, биз Туздыбастав мәһәллиси аһалисиниң санини тәкшүрүп, йезип жүримиз. Хапа болмай, мошу өйдә яшайдиған турғунларниң исим-фамилиялири билән туғулған жиллирини ейтип бәргән болсиңиз? — дәп Шөһрәт қолтуғидики дәптәр-қәлимини раслашқа башлиди. Мени қорқунуч бесип, турған йеримдә титирәп, көзлирим ейиқниң өңкүридәк йоғирип кәтсә керәк, Шөһрәт мени чандуруп қоярму дәп әнсириди, әтималим, дәрһал мениму тонуштурувәтти. — Бу яқ техи йеңи ишқа киргән хадим. Бүгүн биринчи иш күни. Өзи бәк уялчақ жигиткән, ха, ха, ха, —  дәп Шөһрәт ялғандин күлүвалди.  Униң сөзлирини диққәт билән тиңшиған өй егиси бир орунда икки-үч пеқирап чиқтидә, андин яғлиғини җөндигәндәк қилип, сөз башлиди: Вийәй, балилирим, өйгә кирсәңларчу. Һерипму кәткәнсиләр, чай ичкәч һәммини ейтип берәй. Яки ишиңлар алдираштиму? – Тәкливиңизгә рәхмәт һәдә, биз алдираш едуқ, техи киридиған өйләр көп. Мошу йәрдила йезивалайли — деди Шөһрәт. «Товва», дәймән ичимдә. Еғизидин бир яхши сөз чиқмайдиған монуниң силиқ-сипайә болуп кәткинини, қара». «Һәй, мошу немишкә актер болмиди, һә, дәп ойлап қалдим. Әву аялму дудуқлиған һалда аилә әзалириниң чоңидин тартип исим-фамилиялири вә туғулған жиллирини ейтишқа башлиди. Я Алла, өйи студентларниң ятақханисиликән. Жигирмигә йеқин адәм турамду худайим. Аял техила ейтип бериватиду. Шөһрәтму йезип аварә. Арилап-арилап қол яғлиғи билән маңлийидики тәрлирини сүртүп қойиду. У аялниң һәрбир аилә әзасиниң бой-турқи, характерлириғичә ейтип турувалғиничу техи. Бир чағда у «Нигара Йолдашева, 1996-жили туғулған» дәп қалди. Биз дәрру бир-биримизгә қаридуқ. Униң биз издигән автобустики қиз екәнлигигә көзүмиз толуқ йәтти. Чүнки бешидики тизимда биз демәтлик қиз болмиған еди. «...Һазир КазГУда оқуйду, өзи шундақ келишкән, чирайлиқ, қашлири қара, чачлири» — Җеним һәдә, — дәп аялниң сөзини бөлүвәтти Шөһрәт. — Бизгә пәқәт исим-фамилияси билән туғулған жилила керәк дедуққу. Шуниң өзи бизгә йетәрлик мәлумат болиду, рәхмәт сизгә, көрүшкичә, — дедидә ишик тәрәпкә қарап маңди. Һой, баламуй, техи йәнә кичик нәврилиримни йезивалмидиңғу. Бүгүнчә мошуму йетәрлик, һәдә, керәк болғанда кейин қалғанлирини йезивалармиз, рәхмәт, һәдә, хош, – дәп вақириди хелә жирақлап кәткән у. Мәнму униң кәйнидин чиқтимдә, өзәмни басалмай, қосиғимни тутуп қаттиқ күлүп кәттим. – Тохта, адаш, алдирима, ишниң қизиғини әнди көрүсән техи, җүрә, өйгә барайлуқ, — дәп ғиңшип нахша ейтип меңип кәтти. Мән қаттиқ қистиған күлкини аран тохтитип, ағинәмниң кәйнидин әгәштим. Өйгә кирипла дәрру Интернеттин байиқи аял бәргән мәлуматлар асасида «Нигара Йолдашева» исимлиқ қизни издәшкә кириштуқ. Аз вақит ичидила шу исимлиқ қизни таптуқтә, сүрәтлирини көрдуқ — дәл өзи! Бая биз автобуста көргән, ривайәтләрдики пәриләрдәк гөзәл шу қиз! Шу чағда ағинәмниң қанчилик хошал болуп кәткәнлигини көрсиңиз еди! Хошаллиғидин қизға дәрру хәт йоллиди. Җавапниму узақ күтмидуқ, қизниң шу чағдики бәргән җавави уни техиму хошал қиливәтти: «Мән сизни бүгүн икки қетим көрдүм. Биринчиси, автобуста, адәм көрмигәндәк, маңила қарап турувалдиңиз; иккинчиси, ялған «аһалиниң санини ройхәткә елиш комитетиниң» әзаси болуп, момамдин мәлуматларни жиққиниңизни деризидин көрүп турдум. Сөһбитиңларни аңлап, өзәмни басалмай, раса күлдүм. Растимни ейтсам, чәт әл кинолиридикидәк, пәқәт мениң билән тонушуш үчүнла мошундақ қизиқ сценарий түзүп чиққиниңиз маңа бәк яқти. Рәхмәт сизгә», дәп йезилипту хәттә. Шөһрәт униңдин кейинки йезишқан хәтлирини маңа көрсәтмиди. Иш қилип, бираз күндила иккиси, худди Ғерип билән Сәнәмдәк, ашуқ-мәшуқлардин болуп кәтти. Кейинирәк ағинәм у қиз билән мениму тонуштурди. Әшу дәсләпки тонушқан күнни әсләп йәнә күлүштуқ. Мән ағинәмниң мундақ тапқурлуғи билән пәхирләндим.

Тәғдир ОКТЯБРОВ.

491 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы