• Йеңилиқлар
  • 16 Желтоқсан, 2016

Қутлуқ қәдәм

Өткән һәптидә мән барлиқ қазақстанлиқ уйғурларниң бешини көккә йәткүзгән муһим бир вақиәниң шаһиди болдум. Сөз Қ.Ғоҗамияров намидики җумһурийәтлик дөләт Уйғур музыкилиқ-комедия театриға «Академиялик» мәртивисиниң берилгәнлиги тоғрилиқ хәвәрнишәхсән елимиз Президенти Нурсултан Назарбаевниң еғизидин аңлиғанлиғим тоғрилиқ болуватиду. Раст, бүгүнки гезитхан елимизниң иҗтимаий-сәясий һаятида йүз бәргән һәрқандақ йеңилиқни өз мәзгилидә аңлап-уқиду, униңға, Худаға шүкри, җумһурийитимизниң әхбарат технологияси толуқ зәмин яритиватиду, шундиму, гезитхандин әпу сориған һалда, биз үчүн муһим болған бу йеңилиқ яңриған чарә-тәдбирниң тәпсилатиға қисқичә тохтилип өтүшни тоғра көрүватимән. 9-декабрь күни Астанадики «Сарыарқа» җумһурийәтлик велодромда Дөләт рәһбири  Нурсултан Назарбаевниң қатнишиши билән елимиз Мустәқиллигиниң 25 жиллиғиға беғишланған Қазақстан хәлқи Ассамблеяси этномәдәний бирләшмилириниң «Течлиқ вә разимәнликтә өткән 25 жил» мавзусида чоң фестиваль өтти. Әйнә шу фестивальни ачқан Дөләт рәһбири өзиниң киришмә сөзидә «Бүгүн мошу фестивальда үч миллий театрға уйғур, корей вә немис — академиялик мәртивә бериш тоғрилиқ қарарни елан қилимән. Бу қарар бизниң әлниң барчә театр сәнъитигә чоң сүръәт бериду дәп һесаплаймән. Театр коллективлирини мошу әҗайип вақиә билән тәбрикләймән вә чоң иҗадий утуқ тиләймән!» дәп ейтқанда, баштин кәчүргән һиссиятлиримни ейтип түгәткүсиз әһвалда қалдим. Һашамәтлик сарайниң төридә Президент билән янму-ян олтирип, ой-хияллирим һәр яққа кәтти: елимиз Мустәқилликкә қол йәткүзгән 25 жил ичидә яш дөләт, худди йәттә яшқа кәлгичә йәрдин таяқ йәйдиған бала охшаш, талай қийинчилиқларни баштин кәчүрди. Мустәқилликниң дәсләпки жиллири тәшналиқ билән күткән тунҗа пәрзәнтниң туғулғиниға жүрәк йерилғидәк хошал болсақ, униңдин кейин шу пәрзәнтниң тәмтиләп маңғинини қутлуқ қәдәмгә қияс қилдуқ, тили чиққанлиғиға шүкри кәлтүрдуқ. Мана әнди ай санап, жил санап әмәс, худди чөчәкләрдикигә охшаш, саат санап әр йәткән чеғида дуния җамаәтчилиги толуқ етирап қилған, аләмниң сәясий сәһнисидә мустәһкәм орни бар дөләтниң — Қазақстан Җумһурийитиниң толуқ шәкилләнгәнлигигә гува болуп олтиримиз. Мустәқил елимизниң дәсләпки жиллири ишләпчиқириш тамамән тохтап, ишсизлиқ аммивий орун алғанда, ички умумий мәһсулатниң жиллиқ дәриҗисиниң суслишиш сүръити 25,4 пайизға йетип, мундақ инфляция (1992-жили — 3061 пайиз, 1993-жили — 2265 пайиз) шараитида адәмләр сәргәндалиққа чүшүп қалғанлиғини техи унтумидуқ. Шундақ екән, шу дәвирни әслисәк вә шу пәйттики әһвални аһалиниң бүгүнки турмуши билән селиштурсақ, иккисиниң арисида йәр билән асмандәк пәриқниң барлиғини билимиз. Шу чағларда Президентимиз Н.Ә. Назарбаев мундақ дегән еди: «Заман теч болса, бүгүнки боһрандинму сүрүнмәй өтимиз. Мустәқил Қазақстан дөлитигә сөлити ярашқан қудрәтлик әлгә айлинар. Қазақ хәлқи дуниявий тәрәққиятқа һазирқидинму көп салмақлиқ һәссә қошар. Даламиздиму, шәһиримиздиму шат-шадиман тирикчилик қайта башлинар». Һәқиқәтәнму шундақ болди. Әтини көрүшни вә пәмләшни билидиған Дана рәһбиримизниң ейтқини кәлди, мустәқил елимиз 2000-жилларниң бешидин тартип, турақлиқ тәрәққият йолиға чүшти. Бу, әлвәттә, чоң утуқ. Униңда Милләт Лидери — Тунҗа Президент Нурсултан Назарбаевниң һәссиси бебаһа, әмгигигә әлниң бәргән баһаси әла. Президентимизниң бу баһани техиму һәшләргә көтиридиған ишлири йетип-ашиду, лекин бу қисқа мақаләмдә уларниң һәммисигә әмәс, һәтта әң муһимлириға қисқичә тохтилип өтүшниң өзи мүмкин әмәс, у һәртәрәплимә тәһлилни тәләп қилидиған иш. Бирақ, ейтмисақму һәммимиз яхши билидиған Президентимизниң баһа йәтмәс бир утуғи бар, у — Мустәқиллик. Әйнә шу Мустәқилликниң баш тириги — течлиқ билән разимәнлик. Җәмийитимизниң мана мошу қәдрийитигә асас болуватқан институт — Қазақстан хәлқи Ассамблеяси. Бүгүн тәҗрибисини дуния үгиниватқан ҚХА Президентимизниң тәшәббуси билән қурулған, Президентниң өзи униң Рәиси. Раст, һазир башқа мәмликәтләрдиму мундақ институтлар моҗут. Бирақ униңға уттур шу дөләтниң рәһбири рәислик қилмайду. Буму әтини пәмләшни билидиған Дана рәһбиримизниң ички сәясәттики әң чоң утуқлириниң бири. Бүгүн 1332 этномәдәний бирләшмини өз ичигә алған ҚХА барлиқ утуқ-муваппәқийәтлиримизниң рәмзигә айланди. Мошу йәрдә өзәм ҚХАдин Мәҗлис депутати болуп сайланғачқа, мону фактларға тохтилип өтүшни тоғра көрүватимән: ҚХА тәрипидин уюштурулған «Разимәнлик билән келишимниң 25 жили» фестивалиға даир «Хәйрихаһлиқ карвини» акцияси  даирисидә 595 000 адәмгә 6 миллиард 542 миллион тәңгилик ярдәм көрситилди, «Қазақстан хәлқи Ассамблеяси — 20 изгү иш» чарә-тәдбири уюштурулуп, униң «Ғәмхор» бөлүмидила ветеранлар билән иҗтимаий ярдәмгә муһтаҗ адәмләргә 648 миллион тәңгә почта арқилиқ әвәтилди, «Қазақстан» телеканалиниң тәшәббуси билән қолға елинған «Чин жүрәктин» телемарафонида 65 миллион тәңгә вә «Қоржун» акцияси даирисидә 243 миллион тәңгә жиғилип, 91 балиға наһайити мурәккәп һәм қиммәт медицинилиқ ярдәм көрситилди, «Ақ яғлиқ» акциясиниң нәтиҗиси бойичә көпбалилиқ аилиләргә 3 миллион 371 миң тәңгә бөлүнди, шундақла қан онкологияси билән ағриватқан 300 балиға 40 миллион тәңгә көләмидә ярдәм қилинди. Мән жуқурида тилға алған бу фактлар — ҚХА тәрипидин пәқәт мошу жилила әмәлгә ашурулған хәйрихаһлиқ чарә-тәдбирләрниң пәқәт бирла қисмидур. Әнди умумелимиз бойичә ейтсақ, жуқурида тәкитлигинимдәк, бу мақалида уларниң һәммисини тилға елиш мүмкин әмәс, пәқәт 2015-жилдин башлап наһайити әһмийәтлик 5 институционаллиқ ислаһат әмәлгә ашурулушқа башлиди. Улар кәспий дөләт аппаратини қурушқа, қанунниң үстүнлүгини тәминләшкә, индустрияләштүрүш билән ихтисадий тәрәққиятқа, қазақстанлиқларни келәчәкниң бирпүтүн миллитигә топлаштуруш вә мәмликәтниң ашкарилиғи билән җавапкәрлигини тәминләшкә қаритиливатиду. «100 ениқ қәдәм» Милләт плани қобул қилинип, уни әмәлгә ашуруш үчүн әмәлияттики қанунларға өзгиришләр билән толуқтурушлар киргүзүлди. «Мәңгілік Ел» миллий идеяси қазақстанлиқ вәтәнпәрвәрликниң меғизиға айланди. Демәк, қазақ ели мәңгү болидекән, бу диярда яшаватқан барлиқ хәлиқләр, җүмлидин биз, уйғурларму, мәңгүлүк екәнлигимизни һис қилишимиз керәк.   Президентимиз Нурсултан Әбиш оғли Назарбаевниң тәшәббуси билән ишлинип қобул қилинған бу вә башқиму муһим стратегиялик һөҗҗәтләр Қазақстан Рәһбириниң дуниядики аброй-шәнини техиму егиз көтәрди, қазақ дөләтчилигиниң шәкиллиниш җәриянини утуқлуқ тамамлап, исми тарихимизға алтун һәрипләр билән йезилди. Мошу ейтилғанларниң һәммиси  әң тәрәққий әткән 30 мәмликәтниң қатариға қошулуш мәхситиниң мустәһкәм һули болуп һесаплиниду. Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутатлар топи тәркивидә һазир мән Қазақстан Җумһурийитиниң бәзибир қануний актлириға экстремизм билән терроризмға қарши һәрикәтләр мәсилилири бойичә өзгиришләр билән толуқтурушларни киргүзүш тоғрилиқ һөҗҗәтләрни тәйярлашқа паал қатнишиватимән. Әнди қобул қилинған вә Парламентниң жуқарқи палатиси — Сенатқа әвәтилгән қанунлар бүгүнки күнниң әң муһим тәләплиригә толуқ җавап беридиғанлиғи билән әһмийәтликтур. Уларниң арисида «2016 — 2018-жилларға беғишланған җумһурийәтлик бюджет тоғрилиқ» Қазақстан Җумһурийитиниң қануниға өзгиришләр билән толуқтурушларни киргүзүш тоғрилиқ», «Қазақстан Җумһурийитиниң Миллий фондидин 2016 — 2018-жилларға беғишланған капаләтләндүрүлгән трансферт тоғрилиқ» Қазақстан Җумһурийитиниң қануниға өзгиришләр билән толуқтурушларни киргүзүш тоғрилиқ», «Қазақстан Җумһурийитиниң бәзибир қануний актлириға йәрлик өзини өзи башқурушни тәрәққий әткүзүш мәсилилири бойичә өзгиришләр билән толуқтурушларни киргүзүш тоғрилиқ», «Җумһурийәтлик вә вилайәтлик бюджетлар, җумһурийәтлик әһмийити бар шәһәр, пайтәхт бюджетлири арисидики 2017 — 2019-жилларға беғишланған умумий әһмийәттики трансфертларниң көләми тоғрилиқ» вә башқиму қанун һөҗҗәтлири бар. Бу мақаләмни Президентимиз Н.Ә. Назарбаевниң: «Дунияда мустәқил қазақ ели бар. Дунияда суверен Қазақстан бар. Униң көпмилләтлик, достлуғи ярашқан, иттипақ хәлқи бар. Қудрәтлик ихтисади, ишәшлик сәясий системиси бар. Әң муһими, бүгүндинму нурлуқ, бүгүндинму утуқлуқ келәчиги бар», дегән сөзлири билән аяқлаштурғум келиду.Чүнки қәлбиңдә хошаллиқ билән шатлиқ, өз елиңға болған, Президентиңға болған махтиниш сезимлири җош уруп туриду. Шундақ екән, бүгүн мошу хошаллиқни хәлқим билән тәң бөлүшүп, уларни елимиз Мустәқиллигиниң 25 жиллиқ мәрикиси билән тәбрикләймән. Астана шәһири. Шаһимәрдан НУРУМОВ, Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутати. 

494 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы