• Йеңилиқлар
• 26 Қаңтар, 2017

«Чоң Алтай дуниясида» уйғуршунаслиқ мәсилилири

«Чоң Алтай дунияси» хәлиқара журналиниң уйғуршунаслиқ мәсилилиригә беғишланған мәхсус сани йоруқ көрди. У «Уйғуршунаслиқ Қазақстанда вә чәт әлдә» дәп атилиду. Өскәмән шәһиридики Шәрқий-Қазақстан университетида нәшир қилинидиған мәзкүр журнал Алтай хәлиқлириниң тарихи, мәдәнийити вә һазирқи тәрәққиятини регионларара алақилар билән зич бағлиништа йорутушни мәхсәт қилиду. Журналниң уйғуршунаслиққа беғишланған мәхсус саниниң җавапкәр муһәррири — Р.Сүлейменов намидики Шәриқшунаслиқ институти Уйғуршунаслиқ мәркизиниң баш илмий хадими, тарих пәнлириниң доктори, профессор Абләһәт Камалов. Журнал китапханлар диққитигә Қазақстан, Россия, Австралия вә Япония алимлириниң қәлимигә мәнсүп вә қазақ, рус һәм инглиз тиллирида йезилған уйғуршунаслиқ мәсилилиригә беғишланған он мақалини һавалә қилиду. Җавапкәр муһәррир Алтайда туридиған хәлиқләрниң этномәдәний бирлигини ениқлайдиған һәм Чоң Алтай идеясини шәкилләндүргән бу журналға уйғуршунаслиқ мәсилилириниң киргүзүлүшини тәбиий әһвал сүпитидә көрситиду. Қедимий түркий хәлиқләрниң бири болған уйғурлар үчүн Алтай барлиқ түркий хәлиқләрниң дәсләпки вәтини сүпитидә муһим әһмийәткә егидур. Шуниң билән бирқатарда Қазақстан кеңәш дәвридә уйғур хәлқиниң тарихи вә мәдәнийитини тәтқиқ қилиш бойичә дунияниң чоң мәркәзлириниң биригә айланған болуп, бу йөнилиш бүгүнки күнгичә қазақстанлиқ алимларниң әмгәклиридә орун елип кәлмәктә. «Чоң Алтай дунияси» журналиниң уйғуршунаслиққа беғишланған бу мәхсус сани Звенигород (Москва вилайити, Россия) шәһиридә өткән үчинчи Хәлиқара уйғуршунаслиқ әнҗумани һарписида йоруққа чиққан еди. Мәзкүр чарә-тәдбирни уюштурғучилар уни әнҗуман қатнашқучилириға соға қилди. Униң тәшкилий һәйъат рәиси, Россия Пәнләр академияси Шәриқшунаслиқ институти Тарих бөлүминиң башлиғи, профессор Дмитрий Васильев уйғурларниң тарихи вә мәдәнийити бойичә елип берилған тәтқиқатларниң нәтиҗилирини кәң китапхан аммисиға тонуштурушта мундақ нәширләрниң интайин муһимлиғини тәкитлигән еди. «Чоң Алтай дунияси» журналиниң мәзкүр санини тонуштуруш арқилиқ шуни тәкитлигүмиз келидуки, уйғуршунаслиқ бойичә мәхсус илмий журнал нәшир қилиш еһтияҗи хелә бурунла пишип йетилгән. Мундақ журнал дунияниң барлиқ мәмликәтлири алимлириниң уйғурларниң тарихи вә мәдәнийити бойичә мәсилиләрни муһакимә қилишиға кәң мүмкинчилик яратқан болар еди. Уйғуршунаслиқ мәркизи әйнә шундақ журнални тәйярлаш вә тәһрирләш қудритигә егә. Шуниң үчүн уйғур тиҗарәтчилири ичидин бу тәшәббусни қоллап-қувәтләшкә қадир һамийларниң тепилидиғиниға үмүт қилимиз. Рисаләт КӘРИМОВА, тарих пәнлириниң доктори, Рәхмәтҗан ЙҮСҮПОВ, филология пәнлириниң намзити.