• Йеңилиқлар
• 23 Ақпан, 2017

Японларниң көтмәк бурути

Японияниң уруш кинолирини көргән адәмгә мундақ бир сюжет яхши тонуш: бурниниң астиғила бир парчә төрт часа көтмәк бурут қоювалған бир жуқури дәриҗилик һәрбий әмәлдар йенидики офицерға үниниң баричә «бага» дәп вақирайду. Мундақ пәйттә диққәтни көп тартидиғини – униң сөзи яки авази әмәс, бәлки әшу бир парчә көтмәк бурутидур. Европилиқларда атақлиқ шәхсләрдин көтмәк бурутни Гитлерниң қойғанлиғи мәлум. Бурун билән охшаш кәңликтә орунлишидиған мундақ бурутни бәзиләр адәмни япон алвастилириға охшитип, техиму сәтләштүрүш үчүн кинорежиссерларниң ойлап тапқанлиғини ейтиду. Амма бу һәқиқәткә тоғра кәлмәйду. Көтмәк бурут қоюшниң сәвәплири төвәндикичә. Мода еқими шундақ еди. Әйни вақитта, умумән, мошундақ бурут қоюш мода болған. Исми дунияға мәшһур Чарли Чаплинму, Кеңәш Иттипақиниң бирқатар һәрбий рәһбәрлириму шундақ қилған. Пакизлиқ үчүн қоюлған. Көтмәк бурутниң йәнә «пакиз бурут» дәпму атиған. Чүнки узун бурутни күтүш, таза тутуш бәк қийин. Тамақ йегәндиму қолайсиз. Амма әрләр уни бирәтола чүшириветишни халимиған. Чүнки уни өзлириниң әрлик қияпитини көрситидиған амил дәп чүшәнгән. Мәртивиниң рәмзи һесаплинатти. Көтмәк часа бурут Япония армиясидә,  болупму самурайлар ички уруши мәзгилидә нопузлуқ мәртивигә егә болған. У һазирму мәмликәттики милитаризм тәрәпдарлириниң әнъәниси сүпитидә қелиплашқан. www.nur.cn