• Шеирлар
  • 04 Мамыр, 2017

Бир  баласи  болмиса...

Әдәбият гүлзари/ Абдухалиқ МАХМУТ Қатнашқучилар: –  әр-аял вә хошна. Егиз бой, гәвдилик аял тирәҗәп турған көсәйдәк әрниң қолидин тартип, сөрәп дегидәк, чиқип келиду. Аял пешанисидики тәрлирини сүртүш арилиғида әр орундуққа олтиривалиду.Әр: – Аварә болма аниси, бешиңни ташқа урсаңму бармаймән! Аял: –  Барисиз! (әрниң қолидин тартип жиқитиветиду). Әр: – (орнидин туруп, олтириш арилиғида) Бу хотун дегәнни чирайиға қарап әмәс, салмиғини таразида тартип, андин кейинла алидиған немә охшимамду. Оғлақла қиливалдиғу мени, бу касапәт. Аял: – Садиғаң кетәй балилиримниң дадиси, сала­мәтлигиңиз сизгә керәк болмиғини билән бизгә керәк! Немишкә шуни чүшәнмәйсиз, һә? (көз- яш қилишқа башлайду). Әр: – (қайнап сөзләйду) Вой, бу немә дегән гәп, һә? Сән көз-яш қилғидәк немә боптидәкмән? Йә бирлири мени «дәрди бедаваға йолуқти, әтә-өгүн өлиду», дедиму? Әстахпуралла?! Аял: – (көйнигиниң яқисини тартип  «түф, түф» дәвелип) «Товва», дәп гәп қилиң, дадиси. Ундақ ағриқлар дүшмәнлиримниң бешиға чүшмисун! Әр: – Ундақ болса, немә  бекардин-бекар бешимни ағритисән? Аял:  – Апам рәмәтлик «Яманлиқни ойлимай, яхшилиқ йоқ» дәйдиған. Мәнму шундақ дәп сизгә яман ағриқлар йепишип қалған болса, алдини алайли дәватимән. Әр: – Меһриванлиғиңға рәхмәт. Амма, дохтурға бармаймән, дедим бармаймән! Йәватимән, ичиватимән, гачилдап ишләп пул тепиватимән. «Аһ», «вай», дәп йетивалғиним йоқ.  Йәнә саңа немә керәк? Аял: – (башқидинла җиддийлишип) Мана әнди өзиңизгә кәлдиңиз!  Мениң әйнә шу пул, йемәк-ичмәкләрсиз қалғум кәлмәйду? Шуниң үчүн дохтурға барсиңизму барисиз, бармисиңизму барисиз! Әр: – Дедимғу, бешиңни ташқа урсаңму бармаймән! Аял: – Бешимни урғидәк  чечилип турған таш болса, мончиниң һулини  қуювалаттиңизғу. Таш йоқ, монча йәнә кейинки жилға қалди. Йоқ гәпни қилмай, туруң, кәттуқ (әрниң қолидин тартиду). (Иккиси «барисиз», «бармаймән» билән бир-бирини тартишишқа башлайду). Хошна: – (алдираш кирип келиду. Яқисини тутуп созуп, алдиримай сөзләйду) Товва қилдим, худайимәй, әтигәндә немә болдуңларуй, хошнилар? Әр: – Мону достуңиз айнип қапту (күлиду). Аял: – Мону балилиримниң дадиси кейинки вақитларда ағрип жүриду. Шуниңға әнсирәп, дохтурға барайли десәм... Хошна: – Товва қилдим худайим, мән буяқни (әрни ишарә қилиду) тайғандәк жүрүшигә қарап, камида йүзгә кириду дәп жүрсәм... Әр: – Әстахпуралла! Аял: – Мәнму шундақ дәп жүрсәм, икки ай болди, йә йегининиң, йә ичкининиң тайини йоқ дәң. Шуниңға... Хошна: – Товва қилдим худайим, ундақта, дохтурға бармисиңиз болмайдекән, хошна, бериң! Әр: – (терикип)  Ички ишларға хошнилар әмәс, мәмликәтләрму  арилашмайду. Бизниң  ички ишимизға арилашмаң, хошна. Ундин қалса, бу гәпләрни өзини дописи билән Обамаға тонуталмай рәллә болуп жүргән вәтәнпәрвәр шаиримиз Абдуғопур Қутлуқов, ханим-қизларни яшнитимән дәп өзи һасиға тайинип қалған Пәйзуллам Әхмәтов акилар аңлап қалса, «Интизар» журналиға йезип шәрмәндимизни чиқириветиду. Һә, байқап сөзләң, хошна?! Хошна: – Товва қилдим худайим. Вийәйәй, вийәй, немә дәйдиғандай маяқ?  Қарисам соқушиватисиләр. Нәвақта, йолдишим балиларниң қишлиқ кийимигә бәргән пулини чайға хәшләвәткинимгә чидимай өйдин қоғлап, аҗришимән, дәп турғанда силәр кирип, бизни хоп-яхши қилип қойған әмәсмидиңлар? Шу яхшилиғиңларни қандақ қайтурушумни билмәй бешим қетип жүрәтти. Қарисам, қир-пичақ болуватисәр. «Худаға шүкри, яхшилиғини бүгүн қайтуридиған болдум», дәп хошал кирсәм, аһанәткә қалдимғу, товва? Әр: – (қолини шилтип чиқип кетиду). Аял: – Һай, нәгә, тохтаң? (ериниң кәйнидин меңишиға хошна тутувалиду). Хошна: – Товва қилдим худайим, әр киши дегәнниң әқли йоқ. Яхшилиқни билмәйду. Мениңкиниму көрүп жүрисизғу. Һарақ ичсә өлидиған қиливетидиған моллиға апирай десәм, «Хәқниң угалиға қалғум кәлмәйду. Мениң охшашлар ичмисә, чәкмисә, шуниң арқисида бала-чақисини беқиватқанлар ишсиз қалса, бала-чақисиға угал әмәсму», дәп унумайду. Униңдин кейин, «Мениң билән ишиң болмисун, өлүп кәткичә яшиғиним яшиған» дәп турувалиду, қараң. Растла, сизниңкигә немә ағриқ йепишиптәк? Аял: – Шуни биләй дәп, дохтурға апирай дәватимән. Хошна: –  Товва қилдим худайим. Униң ағриғи барлиғини нәдин билдиңиз? Аял: – Немишкә билмәймән, хошна? Сиз биләмсиз, билмәмсиз билмәймән,  йолдишимниң  айлиқ алған күни ләңмән әткүзүп, қиймиси пишқичә бир тәхсә хемирни сиркә-лазиға миләп йәп болғичә бир ботулка һарақни ичиветип, һечнемә көрмигәндәк олтиратти. Әңгизә, қийма билән йәнә бир тәхсә ләңмәнни  йәп болғичә,  бир ботулка  ичкәндин кейин кәйпияти көтирилип, гүлдәк ечилип кетәтти. Мәнтәң билән йәнә бир ботулка ичкәндин кейин болса, мәртлиги тутуп, сориған ахчамни бериверәтти.  Мана, икки ай болди, ичмәйду. Бир баласи болмиса, немишкә ичмәйду? Хошна: – Товва қилдим худайим, (хәқләрниң күлкиси кәлгидәк  күлиду) һарақ ичмисә хошал болмай... Мениң йолдишим  шундақ қилса, төгә союп, жутқа чай берәттим... Аял: – Сиз билмәйсиз хошна, ичмисә, янчуғидин пул чиқмайду. Соғ чүшкини қачан. Техила  маймақлишип кәткән  өтүгүмни кийип жүримән. Әтә айлиқ алидиған күни. Йәнә ичмисә, маймақ өтүк билән һеч йәргә баралмай, қишни өйгә қамилип өткүзүмәнма? Хошна: –  Товва қилдим худайим, ундақ болса, дохтурға апирайли,  өтүк еливелиң? (Аял ерини чақириду. Чиқишиға икки аял қолтуғидин тутуп, сөрәп дегидәк елип маңиду). Әр: – Мошу қилғиниңға, әнди икки дуния һарақ ичмәймән. Билип қой, илгири-кейин ичмәймән. Өтүксиз өтүп кетисән. (Чиқип кетиду).

355 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы