• Қәлб нидаси
• 24 Тамыз, 2017

Бүгүн сениң туғулған күнүң...

Немә йезишимни билмәймән. Мундақ пәйтләрдә адәм балисиниң ядидин һәммә нәрсә көтирилип кетидекән. Тилим сөзгә кәлмәйватиду. Сияни яшқа әмәс, қанға бояп мошу мақалини йезишқа мәҗбур болуватимән. Билидиғиним, 26-август күни оғлум Даниярниң туғулған күни. Әпсус, у аримизда йоқ. Яқ, уни йоқ дегүм кәлмәйду. У ишикни ечип: «Чоң апа, мана мән кәлдим», дәп кирип келидиғандәкла туюлиду маңа. Мән униң чоң аписи болумән. Әсли у иним Ялқун билән сиңлим Ғунчәмниң балиси. Қериндашлирим — Ялқун билән Ғунчәм — Уйғур наһийәсиниң Ғалҗат йезисида туриду. Данияр уларниң тунҗа оғли. Мән аиләм билән Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң Ават йезисида яшаймән. Йолдишим Турғанҗан иккимизниң икки қиз, бир оғли бар. Бизгә «Тил үгәнсун» дәп әвәткән Данияр өзимиз яшаватқан Ават йезисидики уйғур синипиға барди. Оқушиму яман болмиди. Бир күни туюқсиз мениң апам қайтиш болди. Кәнҗимиз Ялқун аилиси билән әйнә шу чоң өйдә ата-анимиз билән туратти. Апамниң өлүмидин кейин бираз вақит өтүп, яшанған дадимизниң иккила көзи тутулуп кәтти. Күнләрниң биридә Данияр маңа: «Чоң апа, мән мәлигә қайтип кәтмисәм болмайду. Дадам билән апам өзлириниң ишлири билән бәнт. Мән бовамға яр-йөләк болай дәватимән. Униң әһвалини өзәң билисәнғу, көзи көрмәс болуп қапту. Бовамни тала- түзгә әчиқишим керәк, сақаллирини чүширип қойимән...», дәп қалди. Шу вақитта мән он үч яшлиқ балиниң әқил-параситигә һәйран қалған едим. — Ярайсән, Данияр. Сән наһайити әқиллик бала. Тил тәгмисун. Мундақ нийитиң болса, мән сениң йолуңни тосалмаймән, — дедим уни бағримға мәккәм бесип. — Чоң апа, хатирҗәм бол. Мән қайтип келимән. Йәнә икки жилдин кейин келип медицинилиқ колледжда оқуш нийитим бар. Дохтур болушни арман қилимән. Уттур сениң өйүңгә келимән, — дегән еди у шу вақитта. Ейтқандәк, икки жилдин кейин өзиму йетип кәлди. Җумһурийәтлик медицинилиқ колледжға оқушқа чүшүп, уни муваппәқийәтлик тамамлиди. Оқушини тамамлиғичә у бизниң аилә билән техиму ичәкишип кәтти. Рази болғиним, Данияр яхши оқуди. Кейин у Д.Асфендияров намидики медицинилиқ университетқа грантқа оқушқа чүшти. Һәммимиз хошал болдуқ. Ата- анисиниңму хошаллиғиниң чеки болмиди. Дадиси вәдисидә туруп униңға бир жилдин кейин машина соға қилди. Данияр ата-анисиниң ишәнчисини ақлиди. Күнлиримиз әйнә шундақ хошал-хорам өтүвататти. Хәп... Немә паҗиә болғинини тилимға алғумму кәлмәйду. Ейтсам тилим, ейтмисам дилим көйиду. Өткән жилқи 22-декабрьниң қара күнини задила әслигүм йоқ. Шу күндин башлап мениң үчүн худди һаят тохтап қалғандәк... У күни Даниярниң ата-аниси Ялқун билән Ғунчәм Алмутиға бир ишлири билән кәлгән еди. Шу баяқи турмуш-тирикчиликниң ғеми. Мән уларниң ишлириға ярдәм қилдим. Данияр нәқ шу күни емтиһан тапшуруп болуп, андин ата-аниси билән хәвәрләшмәкчи еди. Немишкиду, у җим. Аписи униңға әтигәндин бери телефон қиливатиду. У җавап бәрмәйватиду. Аниниң жүриги сәзсә керәк, бир арилиқта у паңңидә жиғлавәтти. Ахири мән чидимиғинимдин Данияр билән биллә Алмутида пәтир яллап туруватқан ағинисигә телефон қилдим. Униң еғизиға сөз кәлмәй, трубкини йенида турған дадисиға бәрди. У бизниң тез йетип келишимизни илтимас қилди. Такси тутуп йетип кәлсәк, кочида турған бир йеник машининиң әтрапиға адәмләр топлишип кетипту. У йәрдә Даниярниң ата-анисиниң, биз, қериндашлириниң, қандақ һаләттә болғинимизни тил билән ейтип йәткүзгүсиз. Полиция хадимлириниң ейтишиға қариғанда, Данияр 21-декабрь күни кәчқурунлуғи бир дости билән ишләп турған машинида параңлишип олтирип ухлап қелип, қайтип оханмапту. «Һәр иккилиси машинидики пәштин чиққан угардин оғиланған» дегән тәхмин бар екән. Йенидики қизни еғир әһвалда «тез ярдәм» машиниси елип кетипту. Бәхиткә яриша, әву қиз аман қалди. Даниярни... Нәгә елип кәткинини еғизимға алғумму кәлмәйду. Болған вақиә шу. Әтиси пүткүл жут болуп, Даниярни ахирқи сәпәргә узаттуқ. Һәммимизниң жүрәк-бағри тит-тит болди. У бари-йоқи 22 яшқа киргән еди. Он гүлиниң бири ечилмиған оғлумиздин бевақит айрилип қалдуқ. Униң арманлири көп еди. Сәккиз жил давамида медицина саһасиниң қир-сирлирини хелә өзләштүрүведи. «Оқушумни йәнә давамлаштуримән. Ишләп жүрүп оқуймән. Жутумға берип, хизмәт қилимән», дегән арманлири бир күнниң ичидә йоқ болди. Бу немә дегән тәңшәлмигән аләм! ...Оғлум, мана сениң туғулған күнүңму кәлди.. Талай туғулған күнлириңни биллә нишанливедуқ. Сениңдәк әқиллик, чирайлиқ, қавул, ирадилик жигитләр бу һаятта кам учрайду. Раст, һәркимниң балиси өзигә татлиқ. Амма сениң әл-ағинә, достлириң алдидиму аброюң үстүн болди. Шуңлашқа кәйниңдин яхши гепиң қалди. Сән биз үчүн мәңгү һаят. Сени «өлди» дейишкә задила тилимиз бармайду. Мәрийәм ҺӘМРАЕВА. Ават йезиси, Әмгәкчиқазақ наһийәси.