• Муштири топлаш — 18
• 15 Желтоқсан, 2017

Новәт йеза турғунлириға кәлди

Һаким билән имам «Уйғур авазиға» йезилди. Бәхтишат СОПИЕВ, «Уйғур авази»/ Һәрқандақ жутқа уйғур җамаәтчилиги билән учришишқа барғинимизда, йезиниң һакими билән имамиға йолуқмай қайтмаймиз. Бу қетим Җамбул наһийәсиниң Қарғалы йезисиға болған сәпиримиздә ишимизни йезилиқ һакимийәттин башлидуқ. У күни һаким имамни, жигитбешини униң орунбасари билән һозуриға тәклип қилған екән. Улар жутта уюштуруш алдида турған новәттики мәдәний чарә-тәдбиргә тәйярлиқ ишлириниң кетип бериши һәққидә мәслиһәтлишиветипту. — Йезидики һәрқандақ мәрасим мошу акилиримсиз пүтмәйду, — деди Досбол Ақылбекулы өзини тонуштуруп. — Жутумизда онға йеқин милләтниң вәкили истиқамәт қилиду. Силәрниң көзүңларчә махтап қояй, уларниң арисида уйғурлар наһайити паалийәтчан. Һәрқандақ мәйрәмләрдә мол дәстихинини йейип, нахша-сазлири билән мәрасимларниң техиму қизиқарлиқ өтүшигә өзлириниң биркишилик һәссисини қошиду. Мошу жили өткән «Көкпар» мәрасимида уйғурлар атқа минип, мусабиқигә чүшмисиму, униң жуқури дәриҗидә өтүшини тәминлиди. Нәтиҗидә бизниң жигитләр наһийә бойичә биринчи орунни алди. Мән уйғурларни дайим башқиларға үлгә қилип көрситимән. Өзәм мошу наһийәниң Қарасу йезисидин. Дадамниң Исмайил Иминов исимлиқ дости бар. Ейтмақчи, у яқ мошу йезида көп жиллар мәктивимизгә мудирлиқ қилди. Шуниң билән биллә иҗадийәт билән шуғуллиниду. У Қазақстанғила әмәс, чәт әлләргиму тонулған язғучи. Бийилқи жилниң йәкүнини чиқириш алдида жигитбеши Барат акадин «Уйғур авази» гезитиға муштири топлашниң һесавитини сорай дәвататтим. Билгәндәкла силәр йетип кәлдиңлар. Гезит — һәрқандақ милләтниң әйниги. Уйғурларниң тарихи, мәдәнийити, бүгүнки турмуш нәпәси мениму қизиқтуриду. Шуңлашқа мәнму силәрниң гезитниң турақлиқ муштирилириниң бири. Һакимниң бу гепигә йеза имами Сейитқали һаҗим Ыбытаев қошумчә қилди: — Мән 1992-жили мечитқа баш имам болуп кәлдим. Уйғурлар билән шу күндин башлап қоюқ арилишимән. Биз томуримиз бир хәлиқ. Мана бирнәччә жилдин бери «Уйғур авази» гезитини оқуп келиватимән. Бу һөкүмәт қоллап-қувәтләватқан миллий нәшир. Уйғур қериндашлирим мундақ пурсәттин пайдилинип, униңға толуғи билән йезилиду дәп ойлаймән, —деди. Һаким билән имамниң бу иллиқ гәплиридин жигитбеши әмәс, бизму қизирип кәттуқ. Чүнки бәзи уйғур қериндашлиримиз әйнә шундақ алдиға барсақ, «бизни гезитқа язмайсиләр», «тәбрик немишкә қиммәт?», «почта хадимлири гезитни өз вақтида әкәлмәйду» дегән банә-сәвәпләрни ейтиду. Ахирқи проблема мәзкүр йезидиму бар охшайду. Бу һәққидә Қурванҗан ака чүшәнчә бәрди. — Әгәр тарқитиш проблемиси болса, халиғучилар йезилиқ һакимийәткила йезилсун, мән һәр һәптидә көплигән гезит-журналларни елип туримән. Һәтта жуттики бәзи ақсақалларға биздә ишләватқан мутәхәссисләр йәткүзүп бериду, — деди йеза һакими. — Көплигән акилирим җүмә намаздин қалмайду, мечитниң әтрапида туридиғанлар шу йәргә йезилсаңлар болиду. Маңа гезитни өз вақтида әкелип бериватидиғу, — деди имам. — Гезитни тарқитиш мәсилиси йешилди. Һакимму, имамму «Уйғур авазиға» йезилипту. Әнди йеза турғунлиричу? — соридим жигитбешидин. Барат ака Рәһманов Қарғалы йезисида 180дин ошуқ уйғур аилисиниң яшайдиғанлиғини, униң ичидә 120дин ошуғи жутқа арилишидиғанлиғини ейтип өтти. Ечинарлиғи, уларниң әллик пайизиму гезитқа йезилмайдекән. Жигитбеши келәчәктә бу мәсилини жут-җамаәтчилик болуп иҗабий һәл қилишқа вәдисини бәрди. — Бу йәрдә бизниң өмримиз оюн-тамашә  биләнла өтүватқини йоқ, — дәйду Сейитқали һаҗим. — Болупму йеза яшлири билән тәрбийәвий әһмийәткә егә көп ишларни қиливатимиз. Һарақ ичип җәмийәтлик тәртипни бузидиғанларни яки башқиму ят қилиқларға йол қойидиғанларни «қамчилап» қойидиған пәйтлиримиз бар. Башқа диний еқимға кирип кәткән үч бала билән кечә-күндүз сөзлишип, ахирқи уларни дурус йолға салдуқ. Өткәндә мечитта сөзүмгә кирмигән бирнәччә балиға җисманий күч қоллинишқа тоғра кәлди. Мән яшлиримизниң пәқәт дурус йолда маңғинини халаймән. Йеши атмиштин ашсиму, өзини 25 яштики балидәк сезидиған йеза имаминиң паалийитиниң, һаят йолиниң бизни қизиқтурғанлиғини вә шу һәққидә мақалә йезиш оюмизниң барлиғини ейттуқ. У тәкливимизни сәмимий қобул қилди вә һечқандақ қаршилиғиниң йоқлуғини билдүрди.