• Замандаш
• 11 Қаңтар, 2018

Әмгәктин һалавәт тапқан

Сабирәм ӘНВӘРОВА, «Уйғур авази»/ «Һели ядимда, тәхминән 9-10 яш вақлирим болса керәк. Кочида өзәм қатарлиқ ушшақлар билән ойнавататтуқ. Бир чағда бригадир үнлүк авазда, қин-қиниға патмай, «Уйғур тилида гезит чиқипту!», дәп «Коммунизм туғи» (һазирқи «Уйғур авази») гезитиниң дәсләпки санини көтирип келип, пүткүл йезиға җар салған еди. Хәлиқ бир-бирини қучақлап, хошал болуп, һелиқи бригадирниң әтрапиға жиғилишти. Буни көргән бизму оюнни ташлап, шуларға қошулдуқ. Һәтта йезишни, оқушни билмәйдиған адәмләрму хошал болуп, гезитта немә йезилғанлиғини оқуп беришни илтимас қилишти. Һәмминиң диққәт-нәзәри — гезитта бесилған мақалиларни оқуп бериватқан бригадирда. Мана шу пәйттики хәлиқниң шатлиғи һазирғичә көз алдимдин кетәр әмәс. Немишкә дәйсизғу? Чүнки мана шу заманларда хәлиқниң тәңдин-толиси саватсиз болсиму, уларниң гезитқа болған һөрмәт-иштияқи алаһидә еди. Шу пәйттә «Уйғур тилида гезит йоруқ көрди» дәп бешимизниң көккә йәткини – гезитниң қәдир-қиммитини чүшинип, ана тилиға болған меһир-муһәббити үстүн хәлиқ екәнлигимизни ипадилигән, әмәсмеди?! Лекин әшу заманлардики миллий ғурур, виждан өткән жиллар қучиғида, өтмүшниң чаң-тописиға көмүлүп қалғандәк... Ундақ дейишимниң сәвәви, кейинки жилларда гезитни қолиға елип, шунчилик шатланған адәмни шәхсән мән учратмидим. Һәммигә бирдәк күйә яқмаймән, әлвәттә. Бирақ, һәқиқәтни ейтсақ, бүгүнки күндә һәммимиз саватлиқ болуп, турмуш-шараитимиз күндин-күнгә яхшилиниватсиму, миллий нәширлиримизни алиқинимизға елип, көккә көтиришниң орниға гезитқа йезилидиғанлар, оқуйдиғанлар саниниң жилдин-жилға азийип кетип барғанлиғини ойлисам, жүригим зедә болуп кетиду». Авакри ака Сидиқовниң бу қәлб сөзлирини аңлиғандин кейин, мениңму қәлбим пәришан болди. Әслидә мән у күни Авакри акиниң намиға мунасивәтлик ейтилған изгү инкасларни аңлап, униң билән йеқиндин тонушуш мәхситидә қутлуқ өйиниң босуғисидин атлиған едим. Авакри Әкри оғлиниң балилиқ дәври Улуқ Вәтән урушидин кейинки еғир жилларға тоғра кәлгән екән. У дәсләпки билим йолини туғулған жути –Долатидики сәккиз жиллиқ мәктәптин башлайду. 8-синипни пүтәргәндин кейин, аилә шараитиға бағлиқ, мәктәпни ташлашқа мәҗбур болуп, пәқәт икки жилдин кейинла, йәни 1967-жили Чоң Ақсу оттура мәктивини тамамлап, икки жил йеза клубида киномеханикниң ярдәмчиси болуп ишләйду. Һәрбий борчини өтәп қайтқандин кейин, Чонҗа йезисидики 9-кәспий-техникилиқ училищениң Чоң Ақсудики шөбисидә оқуйду. Андин шу йезидики «Казсельхозтехника» мәһкимисигә слесарь болуп ишқа орунлишиду вә шоферларни тәйярлайдиған мәхсус курста муәллимлик қилиду. Тәкитләш керәкки, у мәзкүр мәһкимидә оттуз жилдин ошуқ әмгәк қилиду. 1991-жили «Казсельхозтехника» мәһкимиси йепилип, хусусийлаштурулиду. Колхоз йәрлири кооперативларға бөлүниду. Мошу вақитта «Долата» кооперативи қурулуп, униңға Авакри ака баш инженер болуп бәкитилиду. Кейинирәк мәзкүр кооперативму тарқитилип, дехан егиликлиригә бөлүниду. 1993-жили Авакри акиниң рәһбәрлигидики «Қасим» дехан егилиги тәшкил қилиниду. Мана шуниңдин буян Авакри Сидиқов мәзкүр дехан егилигиниң ишлириға мәсъул болуп келиватиду. «Йәрни тойдурсаң, ач қалмайсән» демәкчи, етиз-ериққа тәр төкүп, тирикчилик қилип келиватқан дехан Авакри Әкри оғли суниң тапчиллиғиға бағлиқ пәқәт буғдай, көпжиллиқ чөп (бедә) өстүридекән. Ейтишичә, бийил 2,5 гектар йәргә буғдай терип, 10 тоннидәк буғдай, 60 тоннидәк чөп жиғипту. «Йегән ненимизму, малға берәр йәм-чөпимизму өзимиздин» дәп күлди Авакри ака. Жутдашлиридин униң җәмийәтлик иш десә ичкән ешини йәрдә қойидиғанлиғи һәққидә аңлиған едим. Өзи билән сөһбәтлишиш арқилиқ униңға әйнән көзүм йәтти. Дәсләп бираз жил жигитбеши хизмитидә болған Авакри ака кейинирәк йезилиқ Ветеранлар кеңишиниң рәиси болуп сайлинип, бүгүнки күнгә қәдәр шу ишниң һөддисидин шәрәп билән чиқип келиветипту. Жуттики җәмийәтлик ишларға актив қатнишип, Улуқ Вәтән уруши қатнашқучилириниң хатирисигә ядикарлиқ орнитиш, йезиға таза ичимлик су киргүзүш қатарлиқ чоң-кичик ишларниң бешида жүргән инсан екән. Дәрһәқиқәт, әмгәк – бәхиткә, бәрикәткә, байлиққа башлап баридиған ялғуз йол. Әмгәк қилмай туруп, уларниң биригиму йетиш әсла мүмкин әмәс. Авакри Әкри оғли тәр төкүп көклигән, әл-жутиниң разилиғиға еришип, әмгәктин һалавәт тапқан инсандур. Уйғур наһийәси.