• Асасий мақалилар
  • 05 Сәуір, 2018

Депутат билән учришишлар

Мәшүр САСИҚОВ, «Уйғур авази»/ «Мектептики» муһим мәсилиләр Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутати Шаһимәрдан Нурумовниң новәттики қетим сайлиғучилар билән учришиши өткән пәйшәнбә күни «Мектеп» нәшриятидин башланди. Бу йәрдә депутатни нәшриятниң баш мудири Ерлан Сатыбалдиев рәһбәрлигидики бир топ шәхсләр қарши алди. Андин мудир өзи башқуруватқан мәһкиминиң иш-паалийити билән тонуштурғач, билим бериш саһасида асасий орун егиләйдиған оқуш қураллирини нәшир қилишта йүз бериватқан йеңилиқларға әтраплиқ тохталди. Шундақла у асасән жуқарқи синип оқуғучилири үчүн дәрисликләрни нәшир қилидиған җумһурийәттики әң чоң нәшриятларниң бири болушидин қәтъий нәзәр, айрим проблемилиридин хали әмәслигини ейтип өтти. Шуниңға қаримай, нәшрият дәрисликләрниң заманға мувапиқ, сүпәтлик чиқишини һечқачан нәзәрдин сирт қалдурған әмәс. Шуни алаһидә тәкитлигән һалда, уйғур, өзбәк вә башқа тилларда билим беридиған мәктәпләр үчүн нәшир қилинидиған оқуш қураллирини тәйярлашта тәрҗимә мәсилисигә кәспий мутәхәссисләрни вә алим-педагогларни җәлип қилип, улар билән қоюқ мунасивәт бағлап келиватқанлиғини ейтип өтти. Ерлан Әбен оғлини диққәт билән тиңшиған Мәҗлис депутати нәшриятниң утуқ-муваппәқийәтлиригә интайин хурсән екәнлигини билдүрүп, моҗут проблемиларниң иҗабий һәл қилинишиға қолидин кәлгән ярдимини айимайдиғанлиғини ейтти. Андин депутат йеқинда елимиз Президенти Нурсултан Назарбаев елан қилған Бәш иҗтимаий тәшәббус тоғрилиқ әтраплиқ чүшәнчә бәрди. – Йеқинда биз, бир топ депутатлар, Чехия билән Әзәрбәйҗанда болуп қайттуқ – деди Шаһимәрдан Үсәйин оғли. – Өзәңларға мәлум, Чехия — узун тарихқа егә мәмликәт. Әйнә шу дөләтниң жуқарқи вә төвәнки палатилиридики кәсипдашлиримиз Қазақстанниң мошундақ аз вақит ичидә, йәни бари-йоқи чарәк әсирдә тәрәққий етип, дунияға тонулғиниға өзлириниң жуқури баһасини бәрди. Бу йәрдә, әлвәттә, Президентимизниң дана ички вә ташқи сәяситиму алаһидә тилға елинди. Чехияликләр Президентимизниң дуния әһли алдидики аброй-инавитигә, сәясәттики тәҗрибисигә қайил болуп, айрим мәсилиләрдә униң мәслиһитигә тайинидиғанлиғиниму йошурмиди. Биз, қазақстанлиқлар, мошундақ Милләт Лидеримизниң барлиғи билән һәқлиқ йосунда пәхирлинишимиз лазим. Нурсултан Әбиш оғли Назарбаевниң Қазақстан хәлқиниң иҗтимаий әһвалини техиму яхшилаш, ихтисадий тәрәққиятини мустәһкәмләш мәхситидә елан қилған тәшәббуслири толуқ қоллап-қувәтләнмәктә. У Президентимизниң өз хәлқигә болған меһир-муһәббитиниң бир испати болса керәк. Мәсилән, қисқичә ейтип өтсәм, бәш тәшәббусниң биринчисини алайли: униңда һәрбир қазақстанлиқни баш-пана билән тәминләш мәсилиси көтирилгән. “7.20.25” программиси. Бу қандақ программа? У турушлуқ өй елиш үчүн несийә беришкә қаритилған программа. Несийә өсүми 7 %. Дәсләпки бәдәл 20 %. Төләш қәрәли 25 жил. Бу көплигән гражданларға хелила йеникчилик бериду дегән сөз. Иккинчиси, әмгәк мааши төвән, йәни 60 000 тәңгидин аз мааш алидиғанлардин елинидиған 10 % селиқни 1%ға төвәнлитиш болуп, бу аһалиниң турмуш-шараитини яхшилаш мәхситидики программа. Үчинчиси, студентларни ятақхана билән тәминләш вә шундақла алий билим бериш грантлирини 20 000 миңға ашуруш – бу Қазақстанда билим елишни халиғучиларға тепилмас имканийәт. Төртинчиси, микронесийәни кәңәйтиш, йәни җумһурийитимизни ихтисадий җәһәттин риваҗландуруш нийитидики программа. Бу несийәниң бир алаһидилиги, у имтиязлиқ несийә болуп, өз иши билән бәнт яки ишсиз аһали арисида тиҗарәтчиликни тәрәққий әткүзүшкә қаритилған. Тәкитләш лазимки, несийә пәқәт «бисмилла» дәп тиҗарәт қилишқа башлиғанларғила берилиду. Бәшинчиси, мәмликәтни газ билән тәминләш. Йошуридиғини йоқки, шәхсән мән Астанаға берип, у тәвәдики бирқатар вилайәтләргә газ киргүзүлмигәнлигини аңлап, һәйран болдум. Мәсилән, шималдиму шундақ әһвал. Президентимиз мошуниң һәммисини нәзәрдә тутқан һалда, 2 миллион 700 миң адәмни газ билән тәминләшни тапшурди. Президент тәрипидин елан қилинған «Бәш иҗтимаий тәшәббусқа» мошундақ тәпсилий тохталған депутат, уларниң әмәлгә ешишиға биркишилик һәссә қошуш һәрбир қазақстанлиқниң борчи екәнлигини алаһидә қәйт қилди. Шуниңдин кейин депутат мәзкүр нәшриятта уйғур мәктәплири үчүн нәшир қилиниватқан китаплар көргәзмисини көздин кәчүрди. Андин Уйғур редакциясиниң башлиғи Рәхмәтҗан Ғоҗамбәрдиев билән редакция паалийити һәққидә сөһбәтләшти. Йеңи мәһәллидики кона проблемилар Шу күни чүштин кейин Шаһимәрдан Нурумов Алмута шәһиридики “Қайрат” мәһәллисиниң жут-җамаәтчилиги билән учрашти. Учришишта Шаһимәрдан Нурумов аһалиға уларниң муң-зарини тиңшап, көптин бери йешилмәй келиватқан проблемилири тоғрилиқ сөһбәтлишиш вә уларни тегишлик орунларға йәткүзүш мәхситидә кәлгәнлигини тәкитлиди. Шуниң билән биллә у биз жуқурида ейтип өткән елимиз Президенти Нурсултан Назарбаевниң Бәш иҗтимаий тәшәббуси һәққидиму көпчиликкә чүшәнчә берип, униң һәрбиригә алаһидә тохталди. – Һөрмәтлик қериндашлар! Ишәшлик ейталаймәнки, Президентимизниң мошу Бәш иҗтимаий тәшәббуси һәрбиримизгә яхшилиқ елип келиду. Униңда көрситилгән программиларниң һәммиси өз дәриҗисидә әмәлгә ешиши үчүн қанчилик нурғун мәбләғ бөлүнүватқанлиғини билисиләр. Буниң һәммиси Президентимизниң өз хәлқиниң тәғдиригә бепәрва қаримайдиғанлиғиниң ярқин испатидур. Буниңдин ташқири, қайси-бир дөләтниң рәһбири шу дөләттә яшаватқан өзгә милләтләргә «өзәңниң ана тилиңни сақлап қалғин, ана тилиңда оқуп, тарихиңни, мәдәнийитиңни риваҗландуруп, унтулуп қалған урпи-адәтлириңни әслигә кәлтүргин» дәватиду? Һә, бизниң Милләт Лидеримиз болса, Қазақстан Җумһурийитидә истиқамәт қиливатқан йүздин ошуқ милләт билән еләт вәкиллиригә дәл мошундақ шараитларни яритиватқан бирдин-бир дана Рәһбәр. Шуңлашқа бу имканийәтләрдин толуқ пайдилинишни билишимиз керәк, – деди Шаһимәрдан Үсәйин оғли. Учришишта турғунларниң бәзи иҗтимаий мәсилиләр бойичә ейтқан пикирлирини диққәт билән тиңшиған депутат көтирилгән айрим мәсилиләрни өзигә һәмра болуп кәлгән шәһәр һакимийитиниң вәкиллиригә тапшуруп, қалғанлириниң иҗабий һәл қилинишиға бар күчини салидиғанлиғини йәткүзди. Шундақла сайлиғучиларниң муһим пикир-тәклиплирини толуғи билән тегишлик орунларға йәткүзидиғанлиғини ейтти. Учришиш ахирида ушбу мәһәллиниң баш жигитбеши Һашимҗан Арзиев сөзгә чиқип, меһманларға жут намидин миннәтдарлиқ билдүрди. Дохтурларниму көплигән яхшилиқлар күтүватиду Әтиси Шаһимәрдан Нурумов Алмута шәһәрлик 5-ағриқхана хадимлири билән учрашти. У йәрдә депутатни Баш врачниң орунбасари Данияр Амиров рәһбәрлигидики ағриқхана коллективи қарши алди. Дәсләп депутат ағриқханини арилап, униң паалийити билән тонушти. Андин йеқинда ечилған шипаханиға кирип, у йәрдики заманивий әсвап-үскүниләрдә ишләватқан мутәхәссисләр билән сөһбәтләшти. Данияр Амиров ағриқхана хадимлириниң қол йәткүзгән утуқлири һәққидиму тәпсилий тохтилип, айрим давалаш мәһкимилири охшаш миллионлиған тәңгигә сетивелинған аппаратларниң чаң бесип ятмай, бемарларға хизмәт қиливатқанлиғини пәхирлиниш билән тилға алди. Шундақла врачларни чәт әлләргә тәҗрибә алмаштурушқа әвәтишни әнъәнигә айландурғанлиғини вә шуниң нәтиҗисидә бу мәһкиминиң аброй-инавитиниң күндин-күнгә өсүватқанлиғини алаһидә тәкитлиди. Ағриқхана хадимлири билән болған учришишта Шаһимәрдан Нурумов елимиз Президенти Нурсултан Назарбаевниң «Бәш иҗтимаий тәшәббусиға» тәпсилий тохталған һалда, униң медицина саһасиғиму мунасивәтлик тәрәплириниң барлиғини қәйт қилди. Андин сөз новитини алған «Нур Отан» партияси Алмута шәһири Медев наһийәлик шөбиси рәисиниң биринчи орунбасари Меруерт Муқанова «Бәш иҗтимаий тәшәббусниң» асасий нуқтилириға тохталди. Мәсилән, әң аз мааш алидиғанлар медицина саһасидиму бар. Әнди улардин елинидиған селиқ 1 пайизни тәшкил қилиду. Бу болсиму, айлиқ мааши аз хадимларға берилгән сезиләрлик дәриҗидики имтияздур, дәп аддий тилда чүшәндүрди Меруерт Серикқызы. – Ятақхана мәсилисиму медицина хадимлириға уттур алақиси бар десәк, хаталашмаймиз – деди натиқ. – Мәлумки, медицина саһасидики алий билим дәргаһлирида кам дегәндә алтә жил оқушқа тоғра келиду. Әнди у студентқа ятақхана һавадәк һаҗәт. Мана мошуларниң һәммисини Президентимиз инавәткә елип, 2022-жилниң ахириғичә 75 000 орунлуқ заманивий ятақхана селиш тапшурмисини бәрди. Студентларға қилинған мундақ яхшилиқларни, растини ейтиш керәк, илгири-кейин аңлимиған болушимиз керәк. «Бөлгүнчиликкә йол йоқ...» Дүшәнбә күни Шаһимәрдан Нурумов җәнубий пайтәхттики Заря Востока мәһәллисидики «Билал Назим» кафесида Алмута шәһири Алатав наһийәсиниң турғунлири билән учрашти. Учришишта Шаһимәрдан Үсәйин оғли елимиз Президентиниң алға сүрүватқан программилири, шуниң ичидә «Бәш иҗтимаий тәшәббусқа» әтраплиқ тохтилип, униң һәммисини җумһурийәт аһалисиниң турмуш-шараитини яхшилашқа қаритилғанлиғини тилға алди. – Бүгүн мән силәр билән учришиватқанлиғимға интайин хошалмән – деди натиқ, – Президентимизниң «Бәш иҗтимаий тәшәббуси» тоғрилиқ сөз қилиш – мениң беваситә вәзипәм. Шуңлашқа шу тоғрилиқ қисқичә чүшәнчә берип өтәй. Гәпниң расти шуки, һазир һәммимиз аңлиқ адәмләрғу. Елимиздә йүз бериватқан әһваллардин барлиғимизниң хәвири бар. Һечким бир парчә нанға зар әмәс. Шундақ болсиму бу тәшәббус арқилиқ Нурсултан Назарбаев елимиз хәлқиниң турмушини техиму жуқури дәриҗигә көтиришни мәхсәт қиливатиду. Бүгүнкидәк дуниявий ихтисадий боһран һөкүм сүрүватқан бир пәйттә, Президентимизниң мошундақ программиларни елан қилиши – чоң вақиә. Һазир бу программилардин хәвәр тапқан башқа дөләт рәһбәрлири Нурсултан Назарбаевниң һәқиқәтәнму дана рәһбәр вә тәҗрибилик сәясәтчи екәнлигигә йәнә бир қетим көз йәткүзди, дәп ойлаймән. Мән силәргә кәлгичә бирмунчә учришишларни өткүздүм. Шу учришишларда ейтқан сөзлиримни бу йәрдиму қайтилаймән. Президентимизниң дана сәясити түпәйли Қазақстанда 100дин ошуқ милләт иҗил-инақ яшаватиду. Бу – көпжиллиқ әмгәкниң, даналиқниң нәтиҗисидә қолға келиватқан достлуқ вә бирлик. Қазақстанниң йәрасти, йәрүсти байлиқлири йетәрлик, амма у байлиқ байлиқ һесапланмайду. Президентимиз ейтқандәк, бизниң әң асасий байлиғимиз өзара инақлиғимиз вә иттипақлиғимиз. «Барлиқ шараитлар моҗут» Сешәнбә күни депутат Шаһимәрдан Нурумов Медев наһийәсиниң Горный Гигант микрорайонидики 77-оттура мәктәптә болди. Мәктәпниң мәҗлисләр залида өткән учришишта Шаһимәрдан Үсәйин оғли көпчиликкә иш-бабидики сәпириниң мәхситини баян қилғандин кейин, адәттикидәк, Президентимизниң җумһурийәт хәлқигә йоллиған «Бәш иҗтимаий тәшәббусиға» тәпсилий тохталди. Андин у, бүгүнки учришишниң қатнашқучилири асасән билим саһасиға мунасивәтлик шәхсләр болғанлиқтин, әйнә шу тәшәббусниң үчинчи тармиғи тоғрисида әтраплиқ чүшәнчә бәрди. Шуниң билән биллә депутат мәктәп оқуғучилириға Қазақстан Җумһурийитидә билим елишқа барлиқ шараитларниң, җүмлидин йеңи-йеңи мәктәп беналириниң, тәҗрибилик устазлар билән сүпәтлик һәм заманивий дәрисликләрниң йетәрлик екәнлигини алаһидә тәкитләп, оқуғучилардин пәқәт тиришип оқуш тәләп қилинидиғанлиғини қәйт қилди. Учришиш давамида униң қатнашқучилиридин бирқатар соаллар келип чүшти. Шаһимәрдан Нурумов уларниң көпчилигиниң йәрлик башқуруш органлириниң мәсъулийитигә тәәллуқ екәнлигини ейтип, уларни һәл қилишқа имканқәдәр ярдәм қолини сунидиғанлиғини қәйт қилди. «Қазақстанлиқларға көрситилгән йеникчилик» Түнүгүн бир топ Парламент депутатлири – Шаһимәрдан Нурумов, Динар Нукетаева вә Нуржан Нурсипатов Алмута локомотив депосида болуп, мәһкимә коллективи билән учрашти. Учришишта дәсләпки сөзгә чиққан Сенат депутати Динар Нукетаева елимиз Президенти Нурсултан Назарбаевниң Қазақстан хәлқигә йоллиған «Бәш иҗтимаий тәшәббуси» тоғрисида доклад қилди. У өз сөзидә бу тәшәббусларниң җумһурийәт аһалисиниң турмуш-шараитини яхшилашқа, елимизниң һәртәрәплимә гүллинишигә қаритилғанлиғини тәкитләп, бу йеңи стратегиялик программиларға миллиардлиған мәбләғ сәрип қилинидиғанлиғиниму қошумчә қилди. Динар Жусупалиқызы айлиқ мааши аз ишчилардин елинидиған селиқниң он һәссә азайғанлиғи қазақстанлиқларға көрситилгән йеникчилик дәп атап көрсәтти. Андин сөзгә чиққан хәлиқ вәкиллири Ш.Нурумов вә Н.Нурсипатов бу «Бәш иҗтимаий тәшәббусни» “Президентимизниң өз хәлқигә болған муһәббитиниң ярқин испати” дегән пикри арқилиқ, учришиш қатнашқучилирини, йәни мәһкимә хадимлирини ушбу программиларниң әмәлгә ешишиға биркишилик һәссисини қошушқа чақирди.

192 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы