• Спорт
• 27 Маусым, 2018

Техиму қизиқарлиқ оюнлар башлиниду

Шөһрәт МӘСИМОВ, “Уйғур авази” Бүгүн футбол бойичә дуния чемпионатида топлуқ турнир аяқлишип, 1/8 финалда қайси командиларниң учришидиғанлиғи үзүл-кесил мәлум болиду.Дәсләп чемпионатниң плей-офф қисмиға Россия вә Уругвай командилири йолланма алған еди. Улар 25-июнь күни топлуқ басқучниң ахирқи матчида өзара учришип, биринчи вә иккинчи орунлар үчүн күрәшти. Чемпионат ғоҗайини өз топида биринчи орунни сақлап қелиш үчүн тәң нәтиҗигә еришсә купайә еди. Бирақ бу оюнда уругвайлиқлар үстүн келип, 3:0 һесави билән ғалибийәт қазанди вә өз топида биринчи орунни егилиди. Әнди улар 1/8 финалда әмәлдики қитъә чемпионлири Португалия командиси билән учришиду. Россия футболчилири болса, “В” топида биринчи орунни егилигән испанлар билән учришиду. 2008-жили Европа чемпионатиниң йерим финалида испанлар Гус Хиддинк мәшиқләндүргән Россия командисини 4:1 һесави билән тиз пүктәргәнлиги көпчилик ишқивазларниң ядида болса керәк. Шу жили қитъә чемпиони атиғиға еришкән “Қизил фурия” 2010-жили дуния чемпионатидиму биринчи орунни егилигән еди. Бу икки командиниң бу қетимқи учришишиниң қандақ аяқлишидиғанлиғи намәлум. Россия, әлвәттә, Голландия мутәхәссиси вақтидикидәк күчлүк әмәс. Испанияниму шу чағдикидәк дәп ейталмаймиз. Шундақ екән, әгәр Испания командисиниң россияликләр үчүн қолайсиз рәқипләрдин болуп келиватқанлиғини вә Пиренея йерим арили футболчилириниң мошу кәмгичә чемпионатларни өткүзгән мәмликәтләрниң командилирини йеңәлмигәнлигини һесапқа алсақ, 1-июльда уларниң оттурисида өткүзүлидиған учришишниң наһайити қизиқарлиқ болидиғанлиғи талашсиз. Дуния чемпионатиниң плей-офф қисмиға шундақла өз топлирида алдинқи икки орунни егилигән Англия, Бельгия, Хорватия, Аргентина, Франция, Дания командилири йолланма алди. Сиз биләмсиз? Тарихтики дәсләпки финалниң ахирқи қатнашқучиси, Аргентина талланма командисиниң һуҗумчиси Франсиско Антонио Варальо 2010-жили 30-августта 100 яштин ешип вапат болди. СССР талланма командиси дуния чемпионатиға дәсләпки қетим 1958-жили қатнишиду. Әслидә 1952-жилқи Олимпиадида утуқлуқ нәтиҗә көрсәтмигәнлиги үчүн бу командини тарқитиветип, у таллавелиш турнирида ойнимиғанлиғи үчүн, төрт жил илгәрки биринчиликкә қатнашмиған еди. 1960-жили Чилида күчлүк (9,5 балл) йәр тәврәйду. 1962-жилқи турнирни башқа мәмликәткә йөткимәкчи болиду. Бирақ Чили Футбол федерациясиниң президенти Карлос Диттборн “Дуния чемпионатини қалдуруңлар, биздә униңсизму һечнәрсә қалмиди”, дегән сөзләрни ейтип, ФИФА рәһбәрлигини биринчиликни Чилида өткүзүшкә көндүрәләйду. Дуния чемпионатлирида 1974-жилда биринчи қетим допинг-тәкшүрүш қоллинилди. Гаитилиқ футболчи Эрнст Жан-Жозеф допинг истимал қилғанлиғида тутулған дәсләпки оюнчидур. У эфедрин истимал қилған екән. Бу препаратниң астмини давалаш үчүн қоллинилидиғанлиғи тоғрилиқ билдүрүшләргә қаримай, Эрнст Жан-Жозефни талланма команда тәркивидин чиқирип, Вәтинигә әвәтиветиду. Дуния чемпионати тарихида Венгрия талланма командиси әң жирик һесап билән ғалибийәт қазиниду. Улар 1982-жили Сальвадор командиси үстидин 10:1 һесави билән ғалип чиққан еди. Россиялик судья Валентин Иванов дуния чемпионатлири тарихида әң қопал матчниң арбитри болуп һесаплиниду. У 2006-жили Германиядә өткән сәйярә биринчилигидә Португалия вә Голландия талланма командилири оттурисидики 1/8 финалниң учришишида 16 футболчиға агаһландуруш елан қилип, төрт оюнчини мәйдандин қоғлиған еди. Бразилия Футбол федерацияси әгәр талланма команда чемпион атиғиға еришсә, һәрбир футболчиға, шундақла мәшиқләндүргүчиләр штабиға бир миллион доллардин мукапат пулини беридиғанлиғини вәдә қилди.