• Әхбаратлар еқими
• 17 Қазан, 2018

«Уйғур авази» – уйғурумниң көзи һәм сөзи

«Уйғур авази» Бу 1957-жил еди. У вақитларда йеза турғунлиридин барлиғимиз дегидәк колхозда ишләттуқ. Һезимахун Ниязов дегән тәшкәнсазлиқ агроном бизниң колхозға бригадир болуп кәлгән. У ана тилини, йәни уйғур тилини интайин қәдирләйдиған. Бир күни Һезимахун ака етизға хошал келип, «Қериндашлар, келиңлар, силәргә ейтидиған хуш хәвирим бар» дәп қойнидин бир парчә қәғәзни чиқарди. «Қараңлара, бизниң ана тилимизда «Коммунизм туғи» дегән гезит чиқипту. Әнди биз хошна наһийәләрдики қериндашлиримизниң һал-әһвалини, һәтта дунияда болуватқан хәвәрләрни өзимизниң тилида оқуп, билидиған болдуқ» деди. Һезимахун ака гезит бәтлиридин бизгә бирнәччә мақалини оқуп бәрди. Қалғинини өзимиз талишип жүрүп оқудуқ. Шу-шу болдию, бригадир күндә етизму-етиз меңип, бу гезитни тәшвиқат қилидиған болди. Башқиларға үлгә болуп, әң авал гезитқа Һезимахун ака вә йолдишим Турғанҗан иккимиз йезилдуқ. Гезит кәлгән күни өйүмиздә – мәйрәм. Йолдишим кам саватлиқ болғандин кейин гезитни мән оқуймән. Уни оқуп олтирип, гайида күлимиз, гайида жиғлаймиз. Бир қурини қалдурмаймиз. Гезитни баштин-аяқ оқуп чиққандин кейин, уни япимән. Йолдишим болса: «Һеч йерини қалдурмай оқудиңизму?» дәп сорайдиған. «Коммунизм туғи» гезити «Уйғур авази» болуп өзгәргәндин кейин йолдишим рәмәтлик интайин хошал болуп, «гезитимиз әнди өзиниң һәқиқий намини тепипту» дегән еди. «Уйғур авази» – мениң 61 жиллиқ һәмрайим. Қазақ тилидики «Қазақстан әйелдері» вә рус тилидики «Здоровье» журналлириниму үзмәй яздурувалимән. Гезитни алған заман көзәйнигимни тақавелип, уни алдиримай оқушқа киришимән. Көңлүмгә яққан мақалиларни қийивелип, сақлап қойимән. Анилар һәққидики шеирлар билән қанатлиқ сөзләрни көчиривалимән. Иним Һөрмәт Қасимов 30 жил Көктөбидә жигитбеши хизмитини атқурди. Уму гезитниң җанкөйәри еди. Бир жиллири Әмгәкчиқазақ наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркәзигә рәһбәрлик қилған Туғлуқ Илиев билән миллий мәдәнийитимиз җанкөйәри Мәһәммәтҗан Җанбақиев иккиси «Уйғур авази» муштирилириниң көпийиши йолида еринмәй меңип, хизмәт қиливеди. Һазир оғлум Рәһимҗан шундақ. Бирнәччә жилдин бери жутни башқуруватиду. Йезиниң һәрбир уйғурини миллий гезитларға муштири болушқа чақириду. Биздә ана тилимизда сөзләп, балилиримизни уйғурчә оқутуш имканийити бар. Миллий театримиз, мәктәплиримиз вә мәтбуатимиз моҗут! Мошу мүмкинчиликләрдин пайдилиниш пәқәт өзимизниң қолида. Шу бир еғир пәйтләрдә йоқсизчилиққа қаримай, гезит-журналларға йезилаттуқ. Һазир худаға миң қатлиқ шүкри, қосиғимиз тоқ, әңлимиз пүтүн. Роһий озуқниң орни бөләк, қериндашлирим. «Уйғур авазиға» йезилайли, чүнки у уйғурумниң көзи һәм сөзи. Нурбүви БАРАТОВА, әмгәк ветерани. Көктөбә йезиси, Әмгәкчиқазақ наһийәси.