• Җәмийәтлик тәшкилатларда
• 19 Желтоқсан, 2018

“Достлуқ өйидики” Мустәқиллик мәйрими

Шәмшидин АЮПОВ, «Уйғур авази» Мустәқиллик мәйрими һарписида Алмута шәһиридики «Достлуқ өйидә» җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң тәнтәнилик жиғини болуп, униңда ҖУЭМ рәиси, ҚХА Кеңишиниң әзаси, Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутати Шаһимәрдан Нурумов җәмийәтлик ишларда паалийәтчанлиқ көрситиватқан бир топ шәхсләргә ҚХАниң һәм мәркәзниң мукапатлирини тапшурди. Һәрбир дөләтниң тарихида өзигә хас мәңгү сақлинидиған улуқ сәнәлири болиду. 16-декабрь – қазақстанлиқлар үчүн шундақ әстин чиқмас улуқ күн – елимиз Мустәқиллиги күни. Һәммиңларни мошу улуқ мәйрәм билән чин қәлбимдин тәбрикләймән, – деди Шаһимәрдан Үсәйин оғли. – Мана бийил Қазақстан Җумһурийитиниң өз мустәқиллигини алғиниға 27 жил толуватиду. Бу тарих үчүн наһайити қисқа мусапә. Амма әйнә шу қисқа вақит ичидә елимизниң қолға кәлтүргән утуқлири әсиргә баравәр екәнлиги бүгүн һәммигә мәлум. Йеңидин қурулған мәмликәтниң мустәқил қәдәм ташлап, шәкиллиниши оңай иш әмәс, әлвәттә. Шундақтиму елимизниң Тунҗа Президенти Нурсултан Әбиш оғли Назарбаевниң дана ички һәм ташқи сәясити вә өзи рәһбәрлик қиливатқан Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң, көпмилләтлик Қазақстан хәлқиниң бирлик-өмлүги, бәрдашлиғи, разимәнлиги түпәйли биз дуч кәлгән қийинчилиқларни йеңип, бүгүнки йүксәк пәллигә йәттуқ. Һазир мустәқил Қазақстан пүткүл дуния етирап қилидиған абройлуқ һәм инавәтлик мәмликәткә айланди. Нурсултан Әбиш оғли Назарбаев елимиз Президентила әмәс, мустәқил Қазақстан дөлитиниң асасчиси, баш қурулушчиси һәм баш мемари. Очуқ ейтиш керәкки, сабиқ иттипақдаш җумһурийәтләрниң һечқайсиси еришәлмигән сәясий, иҗтимаий-ихтисадий нәтиҗиләргә Қазақстан йетәлиди вә милләтләрара разимәнликни, сәясий вә динларара диалогни, демократик гражданлиқ җәмийәтни тикләш беваситә Нурсултан Назарбаевниң исми билән чәмбәрчас бағлиқ болди. Дөләт рәһбири мустәқил дөләтни бәрпа қилған биринчи күндин башлап бүгүнки күнгә қәдәр өмлүк билән бирликниң уютқуси болуп келиватиду. Президент һәр жили қазақстанлиқларға йоллайдиған мәктүплиридиму өмлүк билән бирлик мәсилисини алаһидә тилға еливатиду. Шуниң үчүн, һөрмәтлик қериндашлар, җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң алдиға қойған бирдин-бир мәхсити – бир болуш, өм һәм инақ болуш. Мана бу – бизниң баш шиаримиз. Тәкитләш керәкки, йеңи мустәқил қазақ дөлитини бәрпа қилиш җәрияниниң дәсләпки күнлиридин башлапла миллитимиз вәкиллири елимизниң тәрәққиятиға пүткүл вуҗуди билән өзлириниң үлүшини қошуп келиватиду. Мустәқил мәмликәтниң ихтисадиға биркишилик үлүшини қошқан хәлқимиз вәкиллири онлап-йүзләп санилиду. Қазақстанлиқ уйғурларниң, шундақла дөлитимиздики милләтләрара разимәнлик, сәясий турақлиқ вә милләтләрара достлуқни техиму мукәммәлләштүрүшкә қошуватқан төһписиму салмақлиқ. ҖУЭМниң башқарма әзалири моҗут қанунлардин вә һөкүмәт тәрипидин берилгән имтиязлардин тоғра вә толуқ пайдилинип һәм уйғур җамаәтчилигигә тайинип, һәртәрәплимә җанлиқ паалийәт елип бериватиду. Бизниң, йәни җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң намиға Қазақстан Президенти Нурсултан Назарбаевтин мәхсус Тәшәккүрнаминиң келиши тәшкилатниң бизниң һаятимизда муһим орунни егиләйдиғанлиғини көрситиду. Умумән, Қазақстан уйғурлири зор тиришчанлиқ көрситишниң нәтиҗисидә мәмликитимизниң тәрәққиятиға өзлириниң зор үлүшини қошуватиду. Кәлгүсидиму шундақ болидиғанлиғиға ишәнчим камил. Чүнки мустәқил Қазақстанда миллий тәрәққиятимиз үчүн барлиқ шәрт-шараит моҗут. Дөләт рәһбириниң әң чоң сәясий стратегиялириниң бири – Мәңгүлүк әл стратегияси. Буни һәрбир қазақстанлиқ уйғур яхши билиду. Қазақ йеридә қазақ ели мәңгүлүк болса, Қазақстан уйғурлириниңму мәңгүлүк болидиғанлиғи муқәррәр. Бирла мисал. Мана бүгүн мән җәнубий пайтәхттики чоң имарәтләрниң биридә өзәмниң ана тили – уйғур тилида сөзләватимән. Буниңдин артуқ чоң бәхит йоқ, қериндашлар. Илаһим, йәнә бәш йүз жилдин кейинму бизниң чәврә-әврилиримизму мошундақ өзиниң ана тилида сөзлисун! Һәрбиримиз униңға ат селишимиз керәк. Биринчи новәттә, пәрзәнтлиримизниң билим елишиға көпирәк көңүл бөлүшимиз һаҗәт. Әҗдатлиримиз бизгә бебаһа мәдәний мирасларни қалдуруп кәтти. Ундақ йүзлигән надир ғәзниләр Боннда, Стокгольмда, Стамбулда вә башқиму шуниңға охшаш дөләтләрниң мирасгаһлирида чаң бесип ятиду. Әйнә шуларни үгинишимиз керәк. Уларни ким үгиниду?! Әнди уларни үгиниш-оқуш үчүн, пәрзәнтлиримизни оқутушимиз һаҗәт. Алимлиримиз шагирт тәйярлашқа алаһидә көңүл бөлүши лазим. Биз, Президентимиз ейтқандәк, ата-бовилиримиз қалдуруп кәткән мираслиримизни үгинишимиз лазим вә уни кәлгүси әвлатлиримизға беҗирим һалда тапшуруп беришимиз зөрүр. Андин ҖУЭМ рәиси елимиз Президенти Нурсултан Назарбаевниң йеқинда мәтбуатта елан қилинған «Улуқ даланиң йәттә қири» мақалисида алға сүрүлгән мәсилиләргә, көрситилгән йөнилишләргә әтраплиқ тохталди. “Әгәр Президентниң ушбу мақалисини оқуған болсаңлар, бизгиму өзимизниң қедимий тарихини, сәнъитини, урпи-адәтлирини чоңқур үгинишкә дағдам йол ечилди”, – деди натиқ. Шаһимәрдан Үсәйин оғли шундақла өз сөзидә балилиримизни өзиниң ана тилида оқутушниң зөрүрлүгиниму алаһидә тилға алди. «Биз уйғур болуп қалидиғанға, өзимизниң ана тилимиз билән тарихимизни үгинидиғанға һәм униң һәммисини кәйнимиздә өсүп келиватқан қаракөзлиримизгә қалдуридиғанға пәқәт мустәқил Қазақстан дөлитидила мүмкинчилик бар. Мошуни ядимиздин чиқармайли, қериндашлар!», деди у сөзини йәкүнләп. Шуниңдин кейин Шаһимәрдан Үсәйин оғли Мустәқиллик мәйрими һарписида «Құрмет» орденини елишқа муйәссәр болған ҖУЭМниң башқарма һәм бюро әзаси, мәзкүр җәмийәтлик тәшкилатниң Алмута вилайити бойичә шөбисиниң рәиси Закирҗан Кузиевни, Астана шәһәрлик Саламәтликни сақлаш департаментиниң башлиғи Камал Надировни «Ерен еңбегі үшін» медалини елиши билән, ҖУЭМниң башқарма һәм бюро әзалири Долқунтай Абдухелилни ҚХАниң «Жомарт жан» медали, Рустәм Хәйриевни Қазақстан Җумһурийити Президентиниң Пәхрий ярлиғи вә Мезангүл Авамисимовани «Бирлик» алтун медалини, Бәхтияр Абдулминовни ҚХАниң Пәхрий ярлиғини елиши билән, Мәхсәтҗан Қаһаровниң «Талғир наһийәсиниң Пәхрий граждини» атилиши мунасивити билән сәмимий тәбриклиди. Мән бүгүн қуруқ қол кәлмидим, – деди ҖУЭМ рәиси сөзини давамлаштуруп – Мәйрәм мунасивити билән җәмийәтлик ишларда паалийәтчанлиқ көрситиватқан қериндашлиримға ҚХАниң Парламент Мәҗлисиниң һәм җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң мукапатлирини тапшуруш нийитим бар. Мошу йәрдә олтарған һәрбириңларни уларға лайиқ дәп ойлаймән. Чүнки җәмийәтлик ишниң жүки еғир. Шундақ қилип, у күни Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутати, ҚХА Кеңишиниң әзаси, ҖУЭМ рәиси Шаһимәрдан Үсәйин оғли Нурумовниң қолидин 29 адәм ҖУЭМниң «Сахавәт» медали, 7 спортчи ҖУЭМниң «Сахавәт» бәлгүси билән тәғдирләнди. Шундақла онға йеқин адәм ҚХАниң Тәшәккүрнамиси, биртүркүм шәхсләр Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң Тәшәккүрнамисини, миллий мәдәнийитимизниң 200гә йеқин җанкөйәри ҖУЭМниң Пәхрий ярлиқлири билән Тәшәккүрнамилирини елишқа муйәссәр болди. Тәнтәнилик жиғин ахирида тәбрик сөзгә чиққан Талғир наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң рәиси Иминҗан Тохтахунов, Талғир наһийәсиниң уйғур җамаәтчилиги вә сахавәтлик тиҗарәтчи Мәхсәтҗан Қаһаровниң намидин ҖУЭМға қедимий миллий саз-әсваплиримизниң бири – ғеҗәкни соға қилди.