• «Уйғур авазиниң» сәйилгаһи
• 23 Қаңтар, 2019

Молла Муса Сайрами вә униң қәбри

Молла Муса Сайрами – мәшһур тарихшунас алим, шаир. ‹‹Тарихий әминийә››, ‹‹Тарихий һәмиди›› қатарлиқ надир әсәрләрниң муәллипи. М.Сайрами 1836-жили тарихий Вәтинимиздики Бай наһийәсиниң Сайрам тәвәсигә қарашлиқ Тохсун аниқиз кәнтиниң Тоғайла мәһәллисидә туғулған. Дадиси молла Әйса бинни молла Әзизхан ғоҗа әйни заманниң көзгә көрүнгән өлималиридин болған. У оғли Мусани йәттә йешидила өзи муддәрислик қиливатқан Сайрам мәдрисидә оқутуп, дәсләпки саватини чиқарған. 1847-жили Куча сақсақ мәдрисисигә оқушқа бериду. У өзиниң тиришчанлиғи түпәйли вә устазиниң ғәмхорлуғида көплигән утуқларни қолға кәлтүриду. 1854-жили Куча мәдрисидики йәттә жиллиқ оқушини тамамлап, өзи тәһсил көргән Сайрам мәдрисидә муддәрислик қилиду. Молла Муса Сайрами 1877-жили Ақсуға келип, 40 жилға йеқин һаятини иҗадийәт вә тарих тәтқиқатиға беғишлап, бу җәриянда бирқатар илмий һәм әдәбий әсәрләрни язиду. 1917-жили 3-айда Ақсудин ана жути Сайрамға қайтип келип, бир айдин кейин ағриқ зәрдавидин 81 йешида вапат болиду. Шу жили 6-айда униң уруқ-туққанлири Қәшқәрдин уста тәклип қилип, униң қәбрини яситип, үстигә часа шәкиллик чоң гүмбәз орнитиду. Бу қәбригаһ һазирму моҗут. Униң темиға әдипниң қисқичә тәрҗимиһали йезилип, кейинирәк мис һәйкили турғузулиду.