• “Мәнму уйғур мәктивини таллидим”
• 23 Қаңтар, 2019

Гүлияр ким болушни халайду?

Бәхтишат СОПИЕВ, «Уйғур авази» Гүлияр атақлиқ сәнъәткарларниң әвлади екән. Униң билән Алмутидики А.Розибақиев намидики мәктәп-гимназиядә тонуштуқ. 1-синип оқуғучиси билән сөһбәтлишиш наһайити қийин, амма қизиқ болди. – Ата-аниңизниң исми ким? – соридим униңдин. – Дадамниң исми – Илияр, апамниң – Гүлмира. – Бовиңиз билән момиңизниңчу? – Ялқунҗан, Гүлбаһар. – Улар қәйәрдә ишләйду? – Уйғур театрида. – Ким болуп? – Артист. – Сиз чоң болғанда ким болисиз? Сатраш... Қизиғи – мана мошу ахирқи җавап. Гүлияр Қазақстан хәлиқ артисти Әхмәт Шәмиев билән Өзбәкстан хәлиқ артисти Абдрим Әхмәдийниң әвлади. Һазирчә Гүлияр бу қошқа бовилири һәққидә көп нәрсә билип кәтмәйду. Бизму уни қистап кәтмидуқ. Гәп, Шәмиев билән Әхмәдиев балилирини уйғурчә оқуттиму? Мана шуниңда. Бу соалға җавапни Гүлиярниң бова-момилиридин елишқа тоғра кәлди. – Очуғини ейтиш керәкки, бизниң заманларда русчә оқуш «мода» болди, – дәйду Қазақстанниң хизмәт көрсәткән әрбаби Ялқунҗан Әхмәт оғли. – Иккинчидин, шараит яр бәрмиди. У вақитта Алмутида, хаталашмисам, Султанқорғанда пәқәт бирла уйғур мәктиви болидиған. Бизниң аилә микрорайонда тураттуқ. Арилиқ хелә бар. Шуңлашқа йеқин-аридики рус мәктивидә оқушқа мәҗбур болдуқ. Амма аилидә ана тилимизда сөзлишәттуқ. Бизни уйғур мәктивидә оқутуш дадамниң армини еди. Нәқ шундақ арманға хелә вақитқичә мәнму йетәлмәй жүрдүм. Чүнки шараитқа бағлиқ мениң икки оғлумму русчә билим алди. Рәпиқәм Гүлбаһар иккимиз «нәвриләрни чоқум уйғур мәктивидә оқутимиз» дегән ойда жүрәттуқ. Ахири арминимизға йәттуқ. Дадамниңму роһи хуш болуп қалғанду, дәп ойлаймән. – Гүлиярниң тили уйғурчә чиқти. Шу вақитта мәнму уни уйғур мәктивигә апиримән, дегән ойда болған едим, – дәп гепимизгә қошулди Гүлбаһар Абдрим қизи. – Униң оқушқа болған қизиқиши мени техиму хурсән қилди. Болупму «Сават ечиш», «Әдәбий оқуш» дәрислиригә наһайити қизиқиду. Әң яхшиси, мәктәпни русчә пүтәргән униң ата-аниси һазир өйдә ана тилида сөзләйдиған болди. Йошуридиғини йоқки, бәзидә өзимизниң тилиму русчигә кетип қалиду. Гүлиярниң тәсиридин өйдики «атмосфериму» өзгәрди. Һәммимиз ана тилида сөзлишимиз, униң дәрислирини биллә тәйярлаймиз. Бу, әлвәттә, ана мәктәпниң тәсири. Андин нәвримиз сәнъәткә бәк қизиқиду. Кичигидин театрға биллә елип жүргәчкиму, һечбир концерт яки спектальлардин қалмайду. Мениң рольлиримни диққәт билән көрүп, бәзидә жиғлисам тәңла жиғлайдекән. Өзи келәчәктә артист болушни арман қилиду. Бала әмәсму, бәзидә бу ойидин ялтийип қалиду. Һазир Дилбәр Пәхирдинованиң уссул өмигигә қатнишиватиду. – Биз уйғурларниң арисида жүргәчкә, миллий урпи-адәтлиримиздин чәтнигинимиз йоқ, – дәп сөзини давам қилди Ялқунҗан Әхмәт оғли. – Амма башқа саһаларда ишлигән аилиләр бу җәһәттин русчә билим алған балилириға гепини өткүзәлмәйду. Буни һаяттин көрүп жүримиз. Уйғур мәктивиниң роли үстүн. Келәчәктә бизниң тилимиз билән миллий мәдәнийитимизни, урпи-адәтлиримизни сақлап қалидиғанлар – әйнә шу уйғур мәктивидә билим алғанлар. Баятин бизниң сөһбитимизни диққәт билән тиңшап олтарған Гүлиярдин йәнә бир қетим сорап көрдүм: – Келәчәктә ким болушни халайсиз? – Уйғур!