• «Уйғур авазиниң» сәйилгаһи
• 06 Ақпан, 2019

Шаяр тумиғи

Қаракөл қойи пахлининиң терисидин тумақ вә җуга тикиш – шаярлиқларниң қедимидин келиватқан кәшпияти. Хәлқимиз ичидә кәң тарқалған мақал-тәмсилләрниң биридә “Турпан үзүми, Қумул қоғуни, Көсән қойиниң пахлини – бир дәстә гүл” дәп ипадилиниши беҗиз әмәс. Шаяр чарвичилири қаракөл қойиға алаһидә әһмийәт бериду. Шу җүмлидин Тарим дәриясиниң вадисидики тоғрақлиқ чарвичилиқ фермиси қаракөл қойи бақмичилиғиниң асасий базиси болуп һесаплиниду. XІІІ әсирниң ахирилирида Шаярниң Таллиққотан кәнтидә яшап өткән Керәм һаҗи исимлиқ адәм қаракөл қойи нәслиниң йоқилип кетишидин әндишә қилип, амалини тепип, сақлап қалған. Һә, 1951-жили болса, Кеңәш Иттипақидин 160 туяқ нәсиллик қой киргүзүлүп, қаракөл қойи билән четиштурулған. Бу тәҗрибә әмәлиятта үнүмлүк нәтиҗә берип, қаракөл пахлан териси сүпитиниң техиму яхшилинишиға сәвәп болған. Шаяр тумиғи туғулғиниға 10 – 15 күн болған пахлан терисидин тикилиду. Пахлан көрпилириниң рәңги ақ, қара, жигәррәң вә күлрәң, гүл шәкли үнчә, долқун, бәхмәл шәклидә болиду. Мундақ пахлан терисиниң шилимлиқлиғи күчлүк, сизиқлири ениқ келиду. Юмшақ, чидамлиқ вә иссиқ сақлаш җәһәттин қиммәтлик терә материали һесаплиниду. Униңдин тикилгән көрпә, җуга, тумақлар көркәм, чидамлиқ һәм сипта келиду.