• Бизниң сөһбәт
• 25 Сәуір, 2019

«Қапақ теришни унтуп қалмаңлар»

Бәхтишат СОПИЕВ, “Уйғур авази” Гезитханлардин “Қапақ чөмүчләр фестивали қачан өтиду?” намлиқ соал бир нәччә қетим келип чүшкәчкә, биз, «DUNІYA-ART» заманавий сәнъәт галереяси” җәмийәтлик фондиниң президенти, мәдәнийәтшунаслиқ пәнлириниң намзити, хәлиқара PEN клуби Уйғур қәләмдашлар мәркизиниң иҗраий мудири Һакимҗан Гүлиевқа йолуқуп, сөһбәтләшкән едуқ. — Һакимҗан ака, сөһбитимизни гезитханларниң соалидин башлисақ... – Уйғур театри – бизниң бирдин-бир мәдәний очиғимизғу. Униңға реконструкция қилиш башланғандин кейин биз тәнтирәпла қалдуқ. Амма бу “биз паалийитимизни тохтаттуқ” дегән гәп әмәс. 2019- жил Тунҗа Президентимизниң тәкливи билән “Яшлар жили” дәп елан қилинди. Шуниң үчүн бийил көпирәк яшлар билән ишләшкә бәл бағлаватимиз. Көрнәклик рәссам вә язғучи Марис Һетахуновниң туғулғиниға 80 жил толиду. Мошуниңға мунасивәтлик мәктәп йешидики балилар арисида чоң фестиваль өткүзүшниң тәрәддутини көрүватимиз. Фестивальниң мәхсити — қабилийәтлик балиларниң бешини қошуш, уларниң талантини намайиш қилиш, яш иҗаткарларниң көргәзмисини уюштуруш вә башқилар. Шундақла «Келәчәккә нишан: мәнивий йеңилиниш» программиси даирисидә күздә Байсейит йезисида башқа җәмийәтлик фондлар билән бирликтә «Қапақ чөмүчләрни безәкләштүрүш» фестивалини өткүзмәкчимиз. Бу наһайити көңүллүк мәйрәм болиду. У йәрдә қапаққа «җан» киргүзгән хәлиқ талантлириниң һүнирини намайиш қилимиз. — Фестивальни немә үчүн йезида өткүзмәкчи болуватисиләр? Булту, йәни 2018-жили апрель ейида, Уйғур театрида «Қапақларни безәш. Қазақстан уйғурлириниң әмәлий декоратив сәнъити системисидики тәрәққиятниң асасий тенденциялири» намлиқ илмий-әмәлий конференция өтти. Конференцияни көплигән җәмийәтлик тәшкилатлар қоллап-қувәтлиди. Җүмлидин «Уйғур авази» гезитиму буни кәң йорутти. Конференция даирисидә «Безәлгән қапақлар: муәллипләр әмгәклири» мавзусида көргәзмә уюштурдуқ. Көргәзмини зиярәт қилған адәмләрниң тәсиратлирини аңлап, әсәр муәллиплири техиму илһамлинип кәтти. У күни язғучи вә режиссер Әкрәм Әхмәтовниң: «Көргәзмини зиярәт қиливетип, балилиқ дәврим есимгә чүшти. Анам чөмүч билән қуйған әткәнчайниң һиди дәрру бурнумға урди. Көргәзмидики әсәрләр һәммиси миллий роһта ишләнгән. Шуниң үчүн уларниң адәмләргә тәсири наһайити күчлүк» дәп ейтқини ядимға келиватиду. Конференциядә көргәзминиң йәкүни чиқирилип, һәр жили уни җай-җайларда өткүзүш қарариға кәлгән едуқ. Новәттики фестиваль күзлүккә Байсейит йезисида өткүзүлидиған болди. Рәссам Мәсимҗан Розахунов вә Байсейит йезисиниң жигитбеши Ғлаждин Һосманов йеқиндин ярдәм қиливатиду. Бултурқи фестивальға оттузға йеқин иҗаткар қатнашқан еди. Бийил уларниң сани көпирәк боламдекин, дәп ойлаватимән. Чүнки сәнъәтниң бу түригә қизиққучилар күн санап көпийиватиду. — Мениңдә “фестиваль иштракчилири шунчә қапақни нәдин алиду?”, дегән ой пәйда болуватиду? Тоғра дәйсән. Мәсилән, Байсейит йезисиниң турғуни Дилмурат Мамутов – аддий дехан. У қапақни өзи өстүриду вә бош вақтида қапақ безәшни яхши көриду. Шундақла йеңишәрлик Гүлшат Бабахановани алайли: қапақ өстүрүш вә безәш – униң сөйүмлүк иши. У устаз болғачқа, өз һүнирини балиларға үгитиду. Шеринлиқ Арман Мәхпиров – инженер. Уму қапақни өстүрүпла қоймай, униңға «җан» киргүзүватқан маһир һүнәрвәнләрниң бири. Бу қетим фестивальда «Әң йоған қапақ» номинацияси бойичә конкурс уюштуримиз. Йәнә бир ейтарим, қапақниң уруғини терийдиған мәзгил башланди. Шуңлашқа қапақ ишқивазлириға “уни теришни унтуп қалмаңлар”, демәкчимән. Көргәзмидин башқа концерт, маһарәт дәриси, йәрмәңкә, рәссамлар билән учришишлар вә башқа чарә-тәдбирләрни уюштуримиз. Шундақла фестиваль қатнашқучилирини күтүлмигән соға күтиду. Бу һәққидә һазирчә ениқ ейтмай турай. Уйғурда бир гәп барғу, «Көз яки тил тегиду», дәп қойимиз. Уни пәқәт фестивальға кәлгәнләрла көриду.