• Әхбаратлар еқими
• 25 Шілде, 2019

Деханғәйрәт тәсиратлири

Бу қетим тәвәдики қедимий Дехан Ғәйрәт жутиға кәлдуқ. Мәхситимиз – гезитханларни Қазақстан Җумһурийитиниң Тунҗа Президенти – Елбасы Нурсултан Назарбаевниң «Келәчәккә нишан: мәнивий йеңилиниш» намлиқ мақалисидики «Туған жер» программисида «Туғулған йәргә, униң мәдәнийити билән әнъәнилиригә алаһидә һиссият илкидә қараш – һәқиқий вәтәнпәрвәрликниң әһмийәтлик көрүнүшлириниң бири»дегән көрсәтмилири толуғи билән әмәлгә ешиватқан жутниң тарихи вә бүгүнки турмуш тирикчилиги билән тонуштуруш. Гөһәрбүви ИСМАЙИЛҖАНОВА, «Уйғур авази» Дехан Ғәйрәт йезисиниң наһийә мәркизи Яркәнт шәһири билән арилиғи бари-йоқи 8 километр. Улуқ Ипәк йоли билән меңип, бүк-барақсан өскән қарияғачлиқниң арисидики йол билән 3,5 километр маңсиңиз шу йол йезиға елип бариду. Өсәк дәриясиниң оң қанитиға җайлашқан йезиниң турғунлириниң асасини уйғурлар билән қазақлар тәшкил қилиду. Дехан Ғәйрәттә 2015-жили пайдилинишқа берилгән заманивий мәктәп, Мәдәнийәт өйи, китапхана, фельдшерлиқ - акушерлик пункт, мечит бар. Йезида 205 аилидә 1100 адәм яшайду. Намидин мәлум болушичә, бу йезида қолидин қутлуқ кәтминини чүшәрмәй таң сәһәрдин та күн патқичә йәргә әмгәк қилишқа адәтләнгән һәм әвлатлириниму һалал әмгәктин рисқини тепишқа тәрбийиләватқан улуқ дехан әвлади яшайду. Нәқ мошу тапта йезиға барсиңиз йәттә яшлиқ балидин тартип, йәтмиш яшлиқ бовай-момайни етизлиқтин таписиз. Чүнки, деханниң тили билән ейтқанда, һосул жиғиштуруш башлинип кәтти. Улар жил бойи күткән һосулни жиғиштуруш үчүн вақитни ғенимәт билип, мана шундақ әмгәк етишкә адәтләнгән. Һосул демәкчи, деханғәйрәтликләр йәрдин қар кетиши биләнла кәтминини мүрисигә селип, деханчилиқ ишлирини дәсләпкиләрдин болуп башлайду. Йери мүнбәт, сүйи әлвәк бу йәрдә көмүқонақ, бедә вә көктатниң һәммә түри өстүрүлиду. Бәрикәтлик йеза — түнүгүн вә бүгүн Бизгә йезиниң тарихи һәққидә жут мөтивәрлири Иминҗан Тохтахунов, Мәһәммәт Һошуров, Маһмут Шайдинов кәби атилар ейтип бәрди. Уларниң ейтишичә, Октябрь инқилавиғичә бу йәрләрдә туңганлар яшап, деханчилиқ қилған екән. Әнди 1927-29-жиллири тәвәдә артельлар қурулушқа башлиғанда, Қадир Надиров, Исрапул Исмайилов, Тудәм Тохтахунов, Веләм Тайиров, Имир Қурбанов, Мутәллип Вәлиев, Сидиқ Қәмбәровлардин ибарәт йәттә адәм аилилири билән көчүп чиқиду. Йәр шараити деханчилиққа қолайлиқ болғачқа деханчилиқ вә көктатчилиқ ишлири билән шуғуллиниду. Әнди мошу йәттә аилигә уқақ тартип, Исмайил Ибрагимов, Мәһәммәтхан Исрайилов, Рәхим Ишпекбаев вә Избасар Қарабалаевлар келиду. Шундақ қилип, артель тәшкил қилиниду. Әҗдатлардин аманәт келиватқан уйғурлар олтирақлашқан җайиға көчәт, дәл-дәрәқ тикиш, турушлуқ өйләрни, қора-җайларни селип, асасән деханчилиқ билән шуғуллиниш ишлири қәдәмму-қәдәм риваҗлиниду. Артельда шу жиллири 250 гектар йәргә гүрүч, әнди 250 гектарға мәйданға буғдай териш ишлири йолға қоюлди. Аридин икки-үч жилчә вақит өтүп, артель башлиғи Қадир Надиров көчүп кәлгәнләрни жиғивелип, әнди бу жутқа нам бериш тәкливини қойиду. Байиқи дехан әһли бир еғиздин қолға алған деханчилиқни техиму риваҗландуруш үчүн ғәйрәт билән әмгәк етиш керәклигини ейтип, «Дехан Ғәйрәт» дәп аташ тәкливини бериду. Шундақ қилип, 1930-жили рәсмий һөҗҗәтләрдә “Дехан Ғәйрәт” дәп аталған йеза бәрпа болиду. Деханғәйрәтлик деханларниң шиҗаәтлик әмгиги һәққидә аңлиған, билгәнниң қизиқиши түпәйли көчүп кәлгүчиләр қатари көпийип, бара-бара чоң йезиға айлиниду. Буғдай билән гүрүчтин башқа көктатчилиқ билән шуғуллинишқа интайин қолайлиқ болуп, йезиға киридиған чоң сайда қиш-йези еқиватқан қара судин пайдилинишни билгән әҗдатлиримиз сәвзә, пияз, яңию, тәрхәмәк, помидор өстүрүшниму қолға алиду. Аридин икки жил өтүпла Дехан-Ғәйрәт артели наһийәдики чоң егиликкә айланди. Мана шу йеза егилиги ишлирини риваҗландуруш йолида Қадир Надировниң тәшкилий қабилийити һәққидә жут турғунлири тәвринип сөзлиди. Йоқтин бәрпа қилип, уни сүръәтлик риваҗландурушта кечә-күндүз тиним тапмай ишбиләрмәнлик қабилийитини намайиш қилған, хәлиқниң турмуш шараитини яхшилашқиму төккән әҗрини ейтип, исмини улуқлиди. Мундақ тәдбирчан рәһбәр һаяттин өтсиму хуш мубарәк исминиң әвлатлар қәлбидә ядлиниватқанлиғи бизни қайил қилди. Шуниңдин кейин колхозни яркәнтлик Исмайил Ибрагимов башқуриду. Рәис йеза егилиги ишлири үчүн йеза әтрапидики қомучлуқларни өзләштүрүп, қошумчә 200 гектар йәргә кәңәйтиду. Етиз-ериқ ишлири шуңғичә пәқәт қол билән атқурулған болса 1935–1936-жиллири қурал-сайман, өкүз-һарву, чөп чепиш машинилири сетивелинди. Чарвичилиқму тәрәққий әтти. 1936-жили дәсләпки трактор вә молотилка охшаш техникилар кәлтүрүлди. Әнди Өсәк дәрияси бойиға җайлашқан йезиға бир топ рус кишиләр келип, колхозға әза болди. Улар Өсәк дәриясидин белиқ тутуш ишлири билән мәшғул болуп, деханчилиққа тамамән охшимайдиған йеңи саһани елип кирди. Шуларниң тәсири болса керәк, Дехан-Ғәйрәт йезиси инқилапчи Георгий Дмитровниң нами билән аталди. Улуқ Вәтән уруши башланған жиллири Дехан Ғәйрәттин әлликтин ошуқ ширғуран жигит җәң мәйданлириға атлинип, уларниң оттузи қайтмиди. Арқа сәптә җасарәтлик әмгәк қилип, ғалибийәтни йеқинлатқан бовай-момайлар билән өгиси қатмай туруп еғир әмгәккә арилашқан балилар бу жуттиму аз әмәс еди. Һазир уруш жиллири балилириниң йеши сәксәндин ешип, жут атилири аталди. Көпни көргән атилар билән анилар, көпбалилиқ қәһриман аниларниң ейтари көп. Йезидики дәсләпки башланғуч мәктәп жут турғунлири тәрипидин селинип, Уйғур наһийәсидин кәлгән Мәсим Дәраев устазлиқ қилиду. Кейинирәк униң ишини Қурван Сопиев давамлаштуриду. Қурван Сопиевму Улуқ Вәтән урушиға атлинидудә, мәктәптә Айшәм Имирова, Айимбүви Хизмәтова, Руқийәм Йолдашева қатарлиқ муәллимләр оқуғучиларға билим бериш билән биллә һәм ата-һәм ана болғанлиғиниму бүгүнки әвлат пәхирлиниш ичрә тилға алиду. 1943-жили уруштин бир путидин нака болуп кәлгән Идрис Мәңсүров шу жиллири наһийәлик билим бөлүминиң башлиғи Қари Босақовниң тәвсийәси билән Дмитров мәктивигә дәсләп устаз, андин мудир болуп тайинлиниду. Әйнә шу Идрис ака та һөрмәтлик дәм елишқа чиққичә ушбу дәргаһта хизмәт қилиду. Әнди 1950-жили кичик егиликләр бирләштүрүш ишлири қолға елинғанда, Дмитров Чулуқайға қошулуп, « Сталин-Бирлик» колхози дәп аталди. Дмитров йезисиниң турғунлириниң турмуш шараити башқиларға нисбәттән хелила яхши болуп, әзәлдин ишләмчан хәлқи бу жиллириму көктатчилиқ билән шуғулланди. Әнди гүрүчниң орниға көмүқонақ өстүрүш ишлири қолға елинған еди. Бу жиллири егиликни Серик Қанаев билән Назим Темирғалиев башқурди. Кейинирәк егилик нами «Бирлик» дәп аталди. 1960-жилдин башлап егиликкә Һошурахун Йолдашев, Азат Мәшүров, Қурван Қасимов, Ғәйрәт Йолдашевлар рәислик қилди. 1980-жили егиликниң рәиси болуп сайланған Оғуз Ниязов терилғу мәйданлирини, мал чарвичилиғини техиму тәрәққий әттүрүш йолида тинимсиз әмгәк әтти. Дехан-Ғәйрәтниң далалиридики бош ятқан йәрләрни өзләштүрүшкә көп күч чиқарди. Қомучлуқ, чатқаллиқлар, чиғлиқлар, янтақ тикәнлик йәрләрниң орниға етизлиқлар бәрпа болди. Егиликниң терилғу мәйдани 800 гектарға йәтти. Йезида биз башта тәкитлигән Мәдәнийәт өйи, китапхана, дукан, балилар бағчилири, хиш заводлириниң қурулуш ишлири сүръәтлик елип берилди. Әнди елимиз мутәқилликкә қол йәткүзгәндин кейин колхоз-совхозлар тарқиған жиллири «Бирлик» колхози кооператив болуп өзгәрди. Әнди 1997-жилдин башлап егилик деханлири өз алдиға шәхсий егиликләрни қуруп, бөлүнүп чиқишқа башлиди. Андин «Бирлик» ишләп чиқириш кооперативи болуп өзгәртилип, та 2003-жилғичә өз паалийитини тохтатмиди. Дмитров йезисиму шу мустәқилликниң шарапитидин, турғунларниң тәләп-тәклиплиригә бенаән, өзиниң дәсләпки нами билән қайта аталди. Колхозчилар пай һесавиға өлчүк йәр елип, шәхсий егиликләрни тәшкил қилип, ишләшкә башлиди. Шу нәрсә аянки, көпчилик бир егиликтә уюшуп, бирликтә ишләп үгинип қалғачқа дәсләпки жиллар оңайға чүшмиди. Лекин базар ихтисади, нәрқ замани шуниңға үгәттики, һәр ким өз қабилийитигә, әмгигигә қарап иш қилип, йеза егилиги саһасида өзлирини синап кәлмәктә. «Ишлигән чишләйду» демәкчи йәргә қутлуқ кәтмини билән деханлар әмгәк етип, шәхсий егилигини техиму риваҗландуруп, пәйдин-пәй кәңәйтип, иш қиливатиду. Тарихий мәктәп 1930-жили һули қурулған Дехан Ғәйрәт мәктиви 1999-жилғичә сәккиз жиллиқ, әнди 1999-2000-жиллири оттура мәктәп болуп, йезида билим вә тәрбийә ишлирини қош тилда жүргүзүливатиду. Әнди 2014-жили йеңи мәктәп бенаси селинип, пайдилинишқа берилди. Мәктәпниң тарихидин униң дәсләпки муәллимлири болуп Мәсим Дәраев, Қурван Сопиев, Идрис Мәңсүров, Айшәм Имирова, Руқийәм Йолдашева, кейинирәк Аруп Сабиров, Авамусим Зерилов, Бурхан Сопиев, Латин Сопиевалар салған мәрипәт йолида бүгүн йеңи типтики мәктәптә мудир Айдос Турапбеков башқуриватқан мәктәптә 300 оқуғучиға заман тәливигә лайиқ билим вә тәрбийә берилмәктә. Биз мошу йәрдә мәктәпниң шагиртлири қол йәткүзгән утуқлиридин гәп қилимизкән, дәсләпкиләрдин болуп мошу жуттин чиққан медицина пәнлириниң доктори, професор Турған Сопиев, талантлиқ рәссам Имәрҗан Мәңсүров, Рәхим Әйсаев билән Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң әзаси, Панфилов наһийәсиниң пәхрий граждани пешқәдәм устаз, «Реһимҗан» сәнъәт мәктивиниң мудири Реһимҗан Тохтахунов, Йолдаш Ибрагимов, узун жиллар рәһбирий лавазимларда хизмәт қилған, наһийәлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң рәиси Ризайдин Әйсаев билән мәрһум Тельман Хизмәтов, Һаким Исмайилов вә башқиларни аташқа һәқлиқмиз. Деханлар жути Деханғәйрәтлик деханларниң етизлиғи билән бағвәнчилик, чарвичилиқ ишлирини бир көрүп, уларға зоқ-һәвәс бағлап, иззәт һөрмитим ашти. Мән буни бир икки аилә мисалидин көрүп, барлиқ деханғәйрәтликләргә апирин әйлидим. Чүнки әҗдатлардин қалған қутлуқ кәтминигә садақәтлик билән әмгәк етип, уни әвлатлириға үгитиветипту. Мана шундақ дехан, әмгәк мәрданиси бу күнләрдә һаятиниң сәксининчи даваниға көтирилгән Мәһәммәт ата қуяш күлүп чиққан худаниң қутлуқ күни таң сәһәр 5 тин саат 8 гичә кәтмән чапмиса көңли имин тапмайдикән. Деханғәйрәткә киндик қени төкүлгән Мәһәммәт ата мошу жутта өсүп, йетилди. Мәктәпни тамамлап, шу дәвирниң тәләп қаидилири бойичә Вәтән алдидики борчини Украинида өтәп, ана жутиға қайтти.У һәрбий хизмәткә кетип, 24 күн өткәндин кейин атиси Әхмәт вапат болуп, тирикчиликниң һәммиси йәттә бала билән қалған аниси Җәннәтбүвиниң зиммисигә чүшти. Буни чоңқур һис қилған М. Һошуров һәрбий сәптин келипла, колхоз ишлириға йәң түрүп киришип кәтти. Һәрбий сәпкичә наһийәлик военкоматниң чақириғи билән шоферлуқ курста оқувалғачқа, егиликкә шофер болуп орунлишиду. Яшлиқ ғәйрити билән тәдбирчан өз ишиға җавапкәрчилик билән қарайдиған Мәһәммәт Һошуровқа егилик рәислири чоң ишәнчә билдүрүп, 2-бригадиға һесапчи, кейинирәк колхоз гаражиға механик, МТМ башлиғи, мал бодаш комплексиниң рәһбири вәзипилирини жүклиди. У егиликниң қандақла ишида ишлимисун өзиниң адил һәм әмгәксөйгүчлүги билән пәриқләнди. Шундақ ишләп жүрүп, 1997-жили дәсләпкиләрдин болуп өлчүк йәр елип, ата кәсип деханчилиқ билән шуғуллинишқа башлиди. – Аиләм билән шәхсий егиликни тәшкил қилдим. Оғлум Әркин вә нәвриләр билән 21 гектар йәргә көмүқонақ, бедә һәм көктат теришни башлидуқ. Һазир егилигимиздә көктатниң һәммә түрини терип, аилимизни тәминләп, қалғинини базарға елип чиқтуқ. Тәрхәмәк, яңию, җаңду, капуста, почақ, қатарлиқ көктатлар билән бир гектар йәргә абрикосниң һәр хил сортлирини көчириведуқ, мевисини йәватимиз. Бийилму алма-өрүкләр пишип мәй болди. Һосул яман әмәс. Өзимиздин ашқинини Яркәнт базарида дүң сетиш арқилиқ дарамитимиз ешиватиду, –дәйду мөтивәр сөһбәтара. Чоң аилидә өсүватқан пәрзәнтләр, андин нәвриләр ғеми билән яшаватқан Мәһәммәт ата жутдарчилиқ ишларда паалийәтчанлиқ көрситип, үлгә нәмнунә болмақта. Өмүрлүк җүпти Имәрахан билән әллик жил өй-отақлиқ болуп, бәхитлик яшиведи, шум әҗәл 5 жил бурун уни вападар яридин мәңгүгә айриди. Лекини бәш пәрзәндидин 17 нәврә, 19 чәврә қучуп, яшаш атиға несип болуватиду. Дехан терип дан чачар, Әл рисқиға йол ачар, – дегәндәк бала-чақа рисқисиға йол ечиватқан Мәһәммәт ата бүгүн деханчилиқниң қир-сирини оғли Әркин билән нәвриси Әлишерға үгитип келиватиду. Ата бала, нәврә деханлар етизға барса һадуғи чиқиду. Варислиқ дегән мошу болса керәк. Жигитбешисиз иш пүтмәйду Бу қутлуқ жутта ата-бовилардин келиватқан “жигитбеши” дегән намға лайиқ жут хизмитидә жүргән Ғалипҗан Сонуровниң жут башқуриватқиниға 10 жилдин ашти. Достлуғи билән бирлиги ярашқан йезисидики қазақ қериндашлар уйғурчини таза әркин сөзләпла қалмай, әзәлдин бир-биригә қиз берип, оғул өйләп қуда, тамир болуп иҗил-инақ яшаватиду. Ғалипҗанниң һәр бир кочиға тайинланған иккидин ярдәмчиси болуп, улар бири уйғур, бири қазақ хәлқиниң вәкиллиридин. Тәкитләш керәкки, бу жутта билим дәсләп пәқәт уйғур тилида берилгәчкә, қазақ хәлқиниң вәкиллириму уйғурчә оқуди. Пәқәт кейинки жилларда билим бериш қош тилда, йәни қазақ вә уйғур тиллирида жүргүзүлүватиду. Жигитбешиниң тәкитлишичә, һәр жутниң өз тарихи, әнъәнилири болғинидәк, Дехан Ғәйрәттә қелиплашқан әнъәнә бойичә 8-май күни зәрәткаллиқларни тазилаш, рәткә кәлтүрүш ишлири елип берилиду. Бу күни барлиқ жутдашлар “Хатириләш күнини” елан қилип, бақилиқ болғанларға атап, жут болуп нәзир өткүзүп, дуа тәгбир тилавәт қилиниду. Әнди Йеңи жил, Норуз, 8-март мәйрәмлиридиму кочиларара әдәбий-музыкилиқ байқашлар уюштурулуп, униң ахири умумхәлиқ сәйлисигә улишиду. Мошу йәрдә Мәдәнийәт өйиниң мудири Тохтар Қанаевниң рәһбәрлигидә байқашлар уюштуруливатқанлиғиниму тәкитләш орунлуқ. Сөһбәтара биз деханғәйрәтлик муштирилар һәққидә сориғинимизда Чулуқай йеза округи почта бөлүмчисиниң башлиғи Рошәнгүл Зламдинова үстимиздики жилниң иккинчи йеримиға бу жуттин 50 адәмниң муштири болғанлиғини йәткүзди. Жигитбеши билән бирликтә йезилиқ Ханим-қизлар кеңишиниң рәиси Гүлинур Қәмбәрова, Нурлан Қанаев, Әркин Һошуров, Абдурусул Тайиров қатарлиқ җанкөйәрләр арқисида муштирилар сани көпийиветипту. Бу күни тоғач билән қурутни тәң бөлүшкән қазақ қериндашлардин Бақитгүл Қанаева, Гүлжан Кунижанова, Жеңис Қурмашевниң «Уйғур авази» гезитиға муштири болғанлиғини аңлап һаяҗанлинип кәттим. Уқушсам Гүлжан Кунижанова йезилиқ җәмийәтлик кеңәшниң рәиси, Жеңис инимиз жигитбешиниң ярдәмчиси, җәмийәтлик ишларниң активисти екән. Қериндашлиқ дәп мана мошуни ейт! Паалийәтчанлар жутни арилап, бәлгүлүк сәвәпләр билән йезилалмай қалғанларни муштири болушқа дәвәт қипту. Йәнә бир ейтмасқа болмайдиған гәп, җәмийәтлик кеңәш рәиси, жигитбеши билән бу паалийәтчанлар турғунлар арисидики чүшәнмәслик билән бирәр көңүлсиз вақиәләрниму болдурмаслиққа, уларниң алидини елиш үчүн мәслиһәтлишип, медиатор хизмитиниму қатар елип берветипту. Җанкөйәрләргә апирин ейттуқ. Көпкә тонуш «Қизиқ. ru» Кичиккинә бу жутни җумһурийәт вә униң сиртиға тонутуватқан – «Қизиқ.ru» хушхойлар вә тапқурлар командиси. Дехан Ғәйрәт оттура мәктивиниң уйғур тили вә әдәбияти пәнлириниң муәллими Ғәйрәтҗан Исрайиловниң рәһбәрлигидә улар наһийә мәктәплири арисида өткән уйғурчә КВН лигисиға қатнишип, ғалип чиқип, андин «Нур Отан» партиясиниң 10 жиллиғиға мунасивәтлик наһийәдә уюштурулған қазақчә КВН диму биринчиликни йеңивалди. Ятлиғи йоқ бу жутта КВН оюнлирида қазақ жигитлириниң уйғурчә һәзил митиатюрилар билән нахша-сазларни яңратқанлиғини һәр ким биливәрмисә керәк. КВН командисиниң рәһбири Ғәйрәтҗанниң тәкитлишичә, һазир у жигитләр мәктәпни тамамлап, һәр хил кәсип егиләп, җәмийитимизгә мунасип өз паалийәтлирини жүргүзиватиду. Әндиликтә бу клубниң әзаси Наим Жунусов иккиси йәнә йеңи лайиһиләрни қолға елип, пат-йеқинда «Қизиқ. Ru» командисиниң йеңи тәркивини тәйярлаш нийитидә болуватқанлиғини ейтти. Наим – Яркәнт гуманитарлиқ- техникилиқ колледжниң музыка бөлүмини тамамлиған дипломлуқ мутәхәссис. Һазирчә йезида өтүватқан һәр икки милләтниң тойида хизмәт көрситиватиду. Дехан Ғәйрәттә «Балапан» дөләт программиси даирисидә шәхсийләр һесавиға балилар бағчиси селинип, пайдилинишқа берилиш һарписида турупту. Мәктәп йенидики ихчам мәркәздә топларда тәрбийилиниватқан балилар әнди бағчиғиму келиду. Қут дариған бу тәвәррүк жутта Улуқ Вәтән урушиниң тирик шаһиди йоқ. Амма арқа сәптә “Ғалибийәт үчүн!”, дәп ишлигән атилар билән анилар бар. Шундақла жутта «Алтын алқа» «Кұміс алқа» таққан анилар қәһриман анилар қатари яшлар һесавиға өсмәктә. Бәйнәлмилиләл җәңчи Мурат Молдахметовму яшларни вәтәнпәрвәрлик роһта тәрбийиләш үчүн бар күч- ғәйритини сәрип қилмақта. Биз Чулуқай йеза округиға қарашлиқ Дехан Ғәйрәт йезисиға қилған сәпиримиздә жут адәмлири билән сөһбәтлишиш җәриянида бу жутниң яшлириниң аилә қуруп, бала-чақа өстүрүш арқилиқ елимизниң демографиялик өсүшигә мунасип һәссилирини қошуватқанлиғиниң гувачиси болдуқ. Болупму йеза яшлириниң иш издәп яқа жутларға, чоң шәһәрләргә кәтмәй, ата кәсип деханчилиқ билән шуғуллиниш тәрәпдари екәнлигигә толуқ көз йәткүздуқ. Лекин яш аилиләргә турушлуқ өй селишқа йәр елиш үчүн новәттә турғанларниң сани жилдин-жилға өсүп, бу мәсилиниң иҗабий һәл болмайватқанлиғиға һәйранму болдуқ. Йәнә бир чоң муәмма – Дехан Ғәйрәткә келип кетидиған йол мәсилиси. Наһийә һакимлириниң һесават жиғинлирида қанчә ейтиливатсиму, бари-йоқи 3,5 километр йолниң бир қетимму җөндәштин өтмәй, һәтта шехил йейилмай қеливатқанлиғи һәммимизни ечиндурди. Бизму башқилар қатарида бу мусапини 30 минут вақитта бесип кәлдуқ. Әгир тоқай, ойман-чоңқурлуқ йолда меңиватқанларму һәр күни бу мәсилиниң иҗабий һәл болушини тәшналиқ билән күтмәктә. Чүнки жил он икки ай қадақ басқан қоллирида қутлуқ кәтмини билән әмгәк етип, тапқининиң бир қисмини Яркәнт базириға елип чиқиватқан деханларму күнигә үч-төрт қетим келип кетишкә мәҗбур. Һә, Яркәнт хәлқини экологиялик таза яңию, почақ, лаза-помидор, җаңду, тәрхәмәк, қил яш, аш көки, чиңсәй, кава, алма-өрүк билән тәминләватқан – деханғәйрәтлик деханлар. Туғулған йеригә униң мәдәнийитигә, әнъәнилиригә алаһидә һиссият билән қарап, униң әвлаттин әвлатқа сақлап, тәрәққий әттүрүш үчүн яшап әмгәк етиватқан деханғәйрәтликләргә утуқ-муваппәқийәтләр тиләп хошлаштуқ. Панфилов наһийәси