• Йеңилиқлар
• 28 Тамыз, 2019

Сәясий турақлиқ – утуқлуқ тәрәққиятниң асасий амили

Nur Otan партиясиниң Лидери, Тунҗа Президент Нурсултан Назарбаевниң рәислигидә партия Сәясий кеңишиниң кәңәйтилгән мәҗлиси болуп өтти. Мәҗлискә Қазақстан Җумһурийитиниң Президенти Қасым-Жомарт Тоқаев, Сәясий кеңәш Бюросиниң, Һөкүмәтниң, Мәҗлистики вә мәслиһәтләрдики фракцияләрниң әзалири, партияниң регионлуқ шөбилириниң рәһбәрлири вә уларниң орунбасарлири, башланғуч партия тәшкилатлириниң вәкиллири қатнашти. Бийилқи жил Nur Otan үчүн көп җәһәттин алаһидә жил болди. Мәмликәттики чоң сәясий бирләшмә өзиниң 20 жиллиғини нишанлиди, партия намзити Президент сайлимида ғалибийәт қазанди, Nur Otan дөләтниң барлиқ ишлириға арилишишни җанландуруп, өзиниң һәқиқий ишлар партияси намиға мунасип екәнлигини тәстиқлиди. Униңдин ташқири миқияслиқ ишлар әмәлгә ашурулуватиду, мундақ ейтқанда, партияни йеңи шараитта қазақстанлиқларни мәмликәтни тәрәққий әткүзүшниң әң муһим вәзипилирини һәл қилишқа җипсилаштуралайдиған системилиқ “йеңилаш” жүргүзүлүватиду. – Һазир пүткүл дунияда сәясий партияләр йеңи вәзипиләргә дуч келиватиду. Хәлиқара тәҗрибиниң көрситишичә, турақсизлиқ вақтида алға илгириләш үчүн һәм йетәкчи сәясий күчниң ичидә, һәм умумән җәмийәттә бирлик зөрүр – буниңсиз чоң мәхсәтләргә йетиш мүмкин әмәс, – дәп тәкитлиди Елбасы Сәясий кеңәш мәҗлисини ечип. Нурсултан Назарбаев пәқәт Nur Otan паалийитиниңла әмәс, бәлки умумән Қазақстан тәрәққиятиниң наһайити нурғун аспектлириға тохталди, сәясий бирләшминиң мәртивисини вә униң әзалириниң мәмликәт рәһбәрлигидә кәң вакаләтликкә егә екәнлигини һесапқа алсақ, бу толуқ мәнтиқийдур. Партия Рәиси Nur Otan ишини җанландуридиған, яндишишларни қайта қарап чиқидиған, чоң нәтиҗидарлиқни қолға кәлтүридиған түрлүк вәзипиләр билән иш йөнилишлирини атап көрсәтти, муһим вәзипигә – партияниң җәмийәтни җипсилаштуруш җәриянидики актив ролиға диққәт ағдурди. Сәясий бирләшмә Рәисиниң пикричә, Nur Otan талантлиқ, паалийәтчан, бепәрва әмәс адәмләр үчүн “магнит” болуп, уларға мәмликәттики турмушни яхшилаш, моҗут проблемиларни һәл қилиш, дөләтни тәрәққий әткүзүшниң стратегиялик мәхсәтлирини изчил қолға кәлтүрүш үчүн имканийәт һәм күч-қувәт бериши керәк. Тәрәққиятниң йеңи басқучида партиядин җавапкәрлик вә әмәлий рәһбәрлик, җәмийәтни бирләштүрүш һәм мәмликәтни дунияниң әң тәрәққий әткән дөләтлириниң қатариға елип чиқидиған йөнилиштә башлап меңиш тәләп қилиниду. Тунҗа Президент мәмликәтниң 30 илғар дөләт қатариға кириш мәхситини кәлтүрүш үчүн Қазақстанда барлиқ йөнилишләр: индустрияләштүрүш, инфрақурулумни, йеза егилигини тәрәққий әткүзүш, турушлуқ өй қурулушини көпәйтиш, билим вә саламәтликни сақлаш сүпитини ашуруш бойичә иш жүргүзүлүватқанлиғини тәкитлиди. 2015-жилдин тартип 5 институционал ислаһат әмәлгә ашурулуватиду. Нурсултан Назарбаев сайлам қанунида жүргүзүлгән ислаһатлар нәтиҗилиригә айрим тохталди. – 2018-жилда биз сайлам тоғрилиқ қанунни мукәммәлләштүрдуқ вә мәслиһәтләрниң новәттики сайлими Мәҗлис сайлимиға охшаш партиявий тизимлар бойичә өткүзүлиду, – деди Елбасы вә буниңда барлиқ сайламларниң Қазақстан Җумһурийитиниң Конституциясидә бәлгүләнгән қәрәлдә өтидиғанлиғини тәкитлиди. Тунҗа Президент шундақла Қазақстанға һәм ихтисатта, һәм сәясий тәрәққият саһасида лидер һесапланған мәмликәтләр тәҗрибисидин савақ елиши керәклигини атап көрсәтти. – Биринчи новәттә җәмийәттики сәясий турақлиқ вә разимәнлик – пәқәт әйнә шулар арқилиқла дөләт тәрәққий етәләйду. Боһран вақтида системини һәм ичидин, һәм тешидин бошитиш наһайити хәтәрлик. Әксичә, уни күчәйтип, бирпүтүн фронт билән алға илгириләш керәк, – деди Нурсултан Назарбаев. – Сәясий турақсизлиқтин һәммидин авал аддий адәмләр зәрдап чекиду – хәлиқниң турмуш дәриҗиси төвәнләйду, чүнки ихтисат төвәнләйду. Тәртип йоқ йәрдә, һакимийәт йоқ йәрдә проблемилар һәл қилинмайду. Һәрбир адәмниң бехәтәрлиги, мәмликәт бехәтәрлиги бузулиду, муһим ихтисадий проблемилар билән шуғуллинишқа вақит болмайду. Тунҗа Президент униңдин ташқири мошу вақитта стратегиялик йолниң варислиқлиғини вә изчиллиқлиғини тәминләшниң наһайити муһим екәнлигини тәкитләп, умумий утуқ үчүн җәмийәтни тәрәққий әткүзүшкә һәм җипсилаштурушқа нишан қилинған, адәмләрниң тәләплиригә дәрһал инкас қилидиған күчлүк лидерлар билән күчлүк партияниң керәк екәнлигини атап көрсәтти. – Һазир Һөкүмәт вә пүткүл иҗраий һакимийәт йәңни түрүп, адәмләрниң ениқ проблемилирини һәл қилғач, Nur Otan партиясиниң вә сайланған Президент Қасым-Жомарт Кемелоғли Тоқаевниң сайлам алдидики вәдилирини орунлиши керәк. Биринчи новәттә, регионларда беваситә адәмләр билән зич ишләш зөрүр, – дәп тәкитлиди Елбасы. Қазақстанниң Тунҗа Президенти Сәясий кеңәш мәҗлисидә партияни системилиқ йеңилаш программисини тәклип қилип, уни “Ишәнчә. Диалог. Келәчәккә ишәшлик қәдәм – Nur Otan партиясиниң 7 интилиши”, дәп атиди. Биринчи вәзипә – партия өзиниң паалийәтчан әзалирини мүмкинқәдәр толуқ җипсилаштуруши керәк. Nur Otan Лидериниң пикричә, һакимийәт партиясидә пәқәт шундақ өз җавапкәрлигини чүшинидиған вә қобул қилидиған адәмләр болуши керәк. – Ундақ паалийәтчан әзаларни тепип, тәрбийиләш вә илгирилитиш лазим, –дәп тәкитлиди Нурсултан Назарбаев. – Биздә бир миллионға йеқин партия әзасини бирләштүридиған 5,5 миңдин ошуқ башланғуч партия тәшкилати бар. Уларниң ишини җанландуруш үчүн партия қатарини қайта қарап чиқиш, пәқәт партия әзалири арисидила әмәс, бәлки һөкүмәтлик әмәс тәшкилатлар вәкиллириниң, гражданлиқ активларниң арисида лидерларни ениқлаш керәк. Әнди уларниң биз билән болуши үчүн ишләш үчүн шараит яритип бериш, тәклиплирини қобул қилиш, партия даирисидә идеялирини әмәлгә ашурушта имканийәт бериш лазим. Хәлиқ арисида ишләшкә қабилийәтлик һәқиқий лидерларни ениқлаш, партия әзалириниң тизимини хәлиқ билидиған һәм абройлуқ қилиш керәк. Башланғуч тәшкилатлар партия әзалириниң ениқ проблемиларни һәл қилишта җанлиқ мунасивәт җайи болуши шәрт. Тунҗа Президент униңдин ташқири партия әзалириниң, болупму барлиқ дәриҗиләрдики рәһбәрләрниң, адәмләр билән мунасивәт қилиштин қачмаслиғи керәклигигә алаһидә диққәт ағдурди. Чүнки әгәр һакимийәт адәмлири мәмликәтни тәрәққий әткүзүш үчүн дөләтниң немә қиливатқанлиғини чүшәндүрмисә, у чағда гражданниң йүз бериватқан әһвални чүшәнмәслиги мүмкин. – Сайлиғучилар билән мунасивәттә болуш, аддий адәмләрниң: муәллимләрниң, дохтурларниң, санаәт карханилири ишчилириниң мәнпийәтлирини һимайә қилиш керәк. Келиңлар “Адәмләргә йеқин болайли” принципини баш шиарға айландурайли, – дәп чақирди Елбасы. Коррупциягә қарши күрәшни түп-асасидин күчәйтиш партия “қатарини тазилаш” – Нурсултан Назарбаев көтәргән йәнә бир мәсилә болди. Елбасыниң тәкитлишичә, бу йөнилиштә узундин бери иш жүргүзүлүватиду, һәқиқәтәнму нурғун муһим вә пайдилиқ иш елип берилди, бирақ проблемини толуқ биртәрәп қилиш мүмкин болмайватиду. – Кейинки 5 жилда 2025-жилғичә бәлгүләнгән коррупциягә қарши туруш бойичә партия программиси әмәлгә ашурулуватиду, уни җамаәтчилик кәң муһакимә қилди. Nur Otanниң тәшәббуси бойичә мошу мәсилә бойичә қанунлар қобул қилинди, – дәп әслитип өтти партия Рәиси. – Умумән, программа көрсәтмилириниң 70 пайизи қолға кәлтүрүлди. Шуниң билән бир вақитта партиямиз җәмийәтни коррупциягә қарши туруш үчүн җипсилаштуралмиди. Тунҗа Президент билим бериш системисидики мәиший коррупция мәсилилиригә айрим тохталди. У мошу кәмгичә нурғунлиған алий оқуш орунлирида емтиһанларниң ахча төләп тапшурулуватқанлиғини тәкитлиди. Алий оқуш орунлириға қобул қилишта, ятақханилардики орунларни тәхсим қилишта, башқа турмуш проблемилирини һәл қилишта коррупция моҗут болуватиду. Нурсултан Назарбаевниң тәкитлишичә, бу яшларниң наразилиғини пәйда қилмақта. – Бехәтәрлик Кеңишиниң Рәиси сүпитидә мошу мәсилини һәрбир алий оқуш орнида үгинишни вә Бәхәтәрлик Кеңишиниң муһакимисигә қоюшни тапшуримән. Униң йәкүни бойичә қарарларни қобул қилимиз. Яшларниң өзи коррупциягә қарши турушқа актив қошулуши керәк. Ахчиға сетивалған қандақ билим? Биз қандақ мутәхәссисләргә егә болимиз, – деди Тунҗа Президент. Елбасы сетивелинған емтиһан чүшәнчиси йоқ Назарбаев Университетини мисалға кәлтүрди. У мошу проблемини биртәрәп қилиш үчүн мәмликәтниң алий оқуш орунлирида ректорлар билән ишләшниң зөрүр екәнлигини тәкитлиди. Университетларни башқуруватқан адәмләр билим сүпити, өз студентлири үчүн җан көйдүрүши керәк. Андин кейин Нурсултан Назарбаев барлиқ дәриҗиләрдә партия органлириниң ихтидарини толуқ әмәлгә ашурушниң зөрүр екәнлигини тәкитлиди. – Мәҗлистики партия фракциясиниң ишини җиддий күчәйтиш лазим. Бу партия вәзипилирини әмәлгә ашурушниң вә иҗраий органларға тәсир қилишниң асасий механизми. Фракцияниң мәртивисини көтириш үчүн униң рәһбири лавазимиға Мәҗлис рәиси Нурлан Зайруллаоғли Ниғматулинни сайлаш тәкливини беримән. У Мәҗлис рәиси сүпитидә барлиқ күчни қоюлған вәзипиләрни һәл қилиш вә фракция ишини өзгәртиш үчүн сәпәрвәрликкә кәлтүрәләйду, – деди Елбасы. Айрим мәсилә-мәслиһәтләрдики партия фракциялири. Елбасы уларниң ишини нәтиҗидарсиз дәп атиди. Партия Рәисиниң сөзичә, һазир мәслиһәтләр регионларни тәрәққий әткүзүшкә тәсир қилишниң зөрүр қуралиға егә вә униңдин пайдилиниш керәк. – Биз һакимийәтниң барлиқ дәриҗилиридә партиявий җавапкәрликни түп-асасидин ашурушимиз лазим, – дәп қошумчә қилди Тунҗа Президент. Елбасы 2016-жилдин тартип Nur Otan партиясиниң “Қазақстан-2021: Бирлик. Турақлиқ. Бәрпәкарлиқ” сайлам алдидики программисиниң әмәлгә ашурулуватқанлиғини әслитип өтти. Бүгүнки күнгә қәдәр сайлам алдида берилгән вәдиләрниң 70 пайиздин ошуғи орунланди, амма Нурсултан Назарбаевниң тәкитлишичә, әгәр қалған 30 пайизни тәһлил қилсақ, әң муһим пунктлар орунланмиған болуп чиқиду. – Новәттики сайламға кәлгәндә хәлиққә немә дәймиз? Мән һәрқачан әгәр немиду-бир нәрсини тәклип қилсам, у 100 пайиз орунлиниду, дегән принципқа әмәл қилимән. Өткән барлиқ 30 жилда һәммә нәрсиниң мәбләғ, назарәт билән тәминләнгәнлигини силәр билисиләр. Ахирида биз барлиқ вәдилиримиз орунланди, дәп доклад қилаттуқ. Һазирму шундақ болуши керәк, – дәп тәкитлиди Тунҗа Президент. Нурсултан Назарбаев йеқинқи айларда Nur Otan партиясиниң сайлам алдидики вәдилириниң әмәлгә ашурулушини очуқ муһакимә қилиш үчүн Мәҗлистики фракцияниң қатнишиши билән Һөкүмәтниң мәхсус мәҗлисини өткүзүшни тәклип қилди. Nur Otan Рәиси шундақла партиядин сайланғанларниң партиявий интизам вә җавапкәрликни әстин чиқармаслиғи, гражданлар арисида болуши, адәмләр арисиға чиқиштин қорқмаслиғи керәклигини тәкитлиди. – Бизгә хәлиқ арисиға чиқалмайдиған рәһбәрниң һаҗити немә? Бу бизниң гражданларғу, улар өз соаллириға җавап аңлашни, дөләтниң немә қиливатқанлиғини аңлашни халайду вә шундақ һоқуққа егә. Моҗут проблемилар тоғрилиқ гәп қилмаслиқ – ишниң әң начар варианти, – дәп билдүрди Нурсултан Назарбаев. Партия Рәиси шундақла җайлардики рәһбәрләрниң гражданлар һаяти үчүн шу пәйттә әһмийәткә егә вәзипиләрни дәрһал һәл қилиши, бир қаримаққа ушшақ, амма әмәлиятта ундақ әмәс проблемилардин чәтлимәслиги керәклигини атап көрсәтти. Партия әзалириниң Nur Otan әзаси болуши билән пәхирлиниши, өзини шуниң билән бағлаштуруши керәклиги Елбасы диққәт ағдурған йәнә бир пәйт болди. Тунҗа Президент һәтта бирләшминиң барлиқ әзалирини партия рәмзи бар значокларни лазим болғандила әмәс, бәлки турақлиқ есип жүрүшкә чақирди. Нурсултан Назарбаев Nur Otan партияси Сәясий кеңишиниң мәҗлисидә шундақла аһали билән ишләшниң ениқ стратисиға нишан қилинған (страта – иҗтимаий қатлам яки топ – Ред.) принципни җарий қилиш тәкливини бәрди. Тунҗа Президент буниңда һазир партияниң көп җәһәттин дөләт органлириниң ишини тәкрарлаватқанлиғиға диққәт ағдурди вә барлиқ иҗтимаий топларни өз ичигә елиш һәм буниңда моҗут программиларни тәкрарлимаслиқ үчүн барлиқ партия лайиһилирини қайта қарап чиқишни тапшурди. Елбасы шундақла яшларни Nur Otan партияси әтрапиға бирләштүрүшниң айрим муһим вәзипә екәнлигини атап көрсәтти. – Партия һәрқачан яш әвлатқа диққәт бөлүп келиватиду. Буниңдин төрт жил илгири биз 2020-жилғичә бәлгүләнгән “Жастар – Отанға” программисини қобул қилдуқ. Бу жил “Яшлар жили” дәп елан қилинди. Амма қоллап-қувәтләш чарилири һазирчә күтүлүватқан нәтиҗини бәрмиди. Һәл қилинмиған мәсилиләр – билим бериштики коррупция, яшлар проблемилири, ишқа орунлишиш, ишлимәйватқан “иҗтимаий лифтлар” – көпийиватиду. Партия яшлар сәяситиниң мошу мәсилилирини назарәт астиға елиши керәк, – дегән вәзипини қойди Тунҗа Президент. Партия рәиси шундақла мәслиһәтләр вә Мәҗлис депутатлири арисида яшларниң нурғун болуши керәклигини атап көрсәтти. “Жас Отан” барлиқ яшларни җипсилаштуридиған мәркәз болуши шәрт. “Болашақ” ассоциациясиниң иқтидари чоң, у мошу Президент стипендиясиниң 10 миңдин ошуқ учумкарини бирләштүриду. Елбасы яшлар алдидики мошу мәсилиләрни 2020-жил баһарға бәлгүләнгән “Жас Отан” қурултийида қарап чиқишни тәклип қилди. Тунҗа Президент Nur Otan партияси Сәясий кеңишиниң мәҗлисидә шундақла һазир мәмликәт алдида туруватқан ихтисадий проблемиларға тохтилип, турақлиқ өсүшни тәминләш үчүн йеңи чариләрни тәклип қилди. Елбасыниң тәкитлишичә, һазир Қазақстан ихтисадиниң өсүши 4 пайиз дәриҗисидә туруватиду. Бу оттура дуниявий көрсәткүчкә қариғанда жуқури, бирақ мәмликәткә дунияниң әң тәрәққий әткән оттуз мәмликитиниң қатариға кириши үчүн хелә төвән. Нурсултан Назарбаевниң сөзичә, бу мәхсәт үчүн биз умумий ички мәһсулатниң 7,5 пайиз дәриҗисидә өсүшини тәминлишимиз керәк вә һазир актив иш үчүн күч вә имканийәтләр бар. Җүмлидин иҗтимаий турақлиқ, хәлиқара аброй, турақлиқ ихтисадий өрләш бар. – Һазир мәмликәт йеңи дәриҗидики вәзипиләргә тәйяр. Пәқәт ишни җиддий башлишимиз керәк, – дәп тәкитлиди Тунҗа Президент. Тунҗа Президент шундақла малийә секториниң турақлиқлиғини тәминләшниң муһим екәнлигини атап көрсәтти, униң нәтиҗидарлиқ болуши – ихтисатниң, паравәнликниң өсүшиниң вә мустәқилликни мустәһкәмләшниң асасий амили. Партия Рәиси йеңи технологияләрни җарий қилиш мәсилисигиму тохталди. Елбасы буниң дөләт, алимлар вә бизнес қатнишидиған үчтәрәплимилик җәриян екәнлигини атап көрсәтти. Нурсултан Назарбаевниң докладида һазирқи әң истиқбаллиқ кәшпиятларниң бири болған сүнъий әқил мәсилисигә алаһидә диққәт бөлүнди. – Партияниң күндилик ишини җиддий җанландуруш лазим. Биз чоң мәлуматлар вә сүнъий әқил имканийәтлирини пайдилинип, хәлиқниң тәливигә алдин-ала җавап беришни үгинишимиз керәк, – деди Нурсултан Назарбаев. Тунҗа Президент докладиниң ахирида сайлиғучиларниң ишәнчисини ақлашниң, хәлиқ билән диалогни йолға қоюп, униң келәчәккә болған ишәнчисини күчәйтишниң партияниң муһим вәзиписи екәнлигини йәнә бир қетим әсләтти. – Бизниң мошу мәхсәткә йетидиғанлиғимизға ишинимән, – дәп билдүрди Елбасы Нурсултан Назарбаев. Nur Otan партияси Сәясий кеңишиниң кәңәйтилгән мәҗлисидә шундақла Премьер-министр Асқар Мамин, Nur Otan партиясиниң Мәҗлистики фракциясиниң рәиси Гүлмира Исимбаева, Nur Otan партияси Маңғыстав вилайәтлик шөбисиниң рәиси, вилайәт һакими Серикбай Турымов, Nur Otan партияси Ақтөбә шәһиридики ишбиләрмән аяллар ассоциациясиниң рәиси Айнур Бақтығалиева вә башқилар сөзгә чиқти. Мәҗлис ахирида шундақла “Егемен Қазақстан” җумһурийәтлик гезити башқармисиниң рәиси Дархан Қыдырәли, “Жас Отан” Яшлар қанитиниң лидери Дәулет Кәрибек партия Сәясий кеңиши Бюросиниң әзалири сайланди.