• (Ләвһә)
• 26 Қыркүйек, 2019

Бәхит – көңүл хатирҗәмлигидә

Дүшәнбә... Йеңи һәптиниң һәм йеңи иш күниниң башлиниши. Дәм елиштин кейин қайтидин қайниған тирикчиликниң қайнимиға чүшидиған күн. Шуңлашқиму хизмәт бабидики адәмләр үчүн бу күнниң өтмиги тәс. Тоғрисини ейтқанда, икки күн бойи барлиқ мәсилиләрни чәткә қайрип қоюп, уйқиға кәткән мейини қайтидин ишқа қошуш оңайға чүшмәйду. Шәхсән мениң бу күни чүшкичә қолум һеч ишқа бармайду, ой-хияллирим бир тағда, бир бағда, бәзән йәр билән көкниң арисида ләйләп жүриду. Бара-бара зиммәмгә жүкләнгән тапшуруқларниң чигичигә чирмишип, нәпәс елишимму қийинлишиду. Чүштин кейин «Һамини өзәмниң оқитиғу... Униңдин бәрибир қечип қутулалмаймән!» дегән ой мени асмандин йәргә елип чүшиду. Худди, чүшидин чөчүп ойғанған адәмдәк, реҗилигән ишлиримни бир-бирләп ядимға чүшириш билән бәнт болимән. Қайтидин қәғәзгә көмүлүп, компьютерға жипсиз бағлинимән. Һә, кейинки йәкшәнбигичә мениң һәр күнүм мошу қелипта өтиду. Дегән билән, иш күнлириниң ичидә әң еғир келидиғини йәнила шу – дүшәнбә! Айниң ахири. Адәттикидәк күн тағниң кәйнигә мөкүп, асмандин ай көрүнгән пәйттә, йәнә бир дүшәнбини кәйнимгә қалдуруп, иштин қайттим. Ялғуз әмәс, қешимда һәм кәсипдишим, һәм сирдишим, муңдишим болған достум бар. Униңму һәр күни мениңкидин анчә пәриқлинип кәтмәйду. Сәвәви, һәр иккилимиз бир йәрдә, бир мутәхәссислик бойичә ишләймиз. Уни аз дегәндәк, турар җайимизму бир. Йәни, иккилимиз яқа жутлардин болғанлиқтин, наһийә мәркизидә иҗаригә өй яллап туримиз. Бир сөз билән ейтқанда, сәһәр орнумиздин туруп барар нишанимизму, кечиләп иштин һерип қайтар маканимизму бир. Шу сәвәпликму, бир-биримизгә досттинму йеқин, қериндаштәк болуп кәттуқ. Уни мәндин, мени униңдин яхши чүшинидиған адәм йоқ. Бәәйни бир адәмдәк, көңлүмиздикини көзлиримиздинла уқушидиған дәриҗигә йәттуқ. Гайида һаятимни шу достумсиз тәсәввур қилишниң өзи қорқунучлуқ... Бир күн жирақта болса, худди маңа бир немә йетишмәйватқандәк, уни издәп туримән. Уму шундақ. Дәм елиш күнлири бир хәвәрлишип, көңлидики гәплирини ейтивалмиса, уйқиси кәлмәйду. Мана бу – мән билидиған һәқиқий достлуқ. Бизниң достлуқ риштимизни мустәһкәмлигән – вақит вә ишәнчә. Мән бу достумға риясиз ишинимән. Хулләс, һәр иккимиз бир-биримизгә ич сирлиримизни төкүп, хошаллиғимизниму, ғәм-қайғумизниму тәң бөлүшимиз. ...Иштин қайттуқ, амма дүшәнбидә атқуридиған реҗилигән ишлиримизни техи толуқ түгәткинимиз йоқ. Шуңлашқа қосиғимизни тойдуруп, қайтидин ишқа келишни ойлап, йеқин йәрдики бир кафеға қәдәм ташлидуқ. «Йотқанға қарап пут сун» демәкчи, янчуғимизға қарап, тамаққа буйрутма бәрдуқ. Бүгүн иккилимиз үчүн еғир күн болди. Һәтта параңлишидиғанға хуштимиз йоқ. Қайтидин ишқа беришимиз лазимлиғини ойлап, хиялән «Немә язсам болар? Сөзүмни немидин башлисам дурусту?» дегәндәк, журналистик соалларға ичтин җавап издимәктимиз. Һә, бизниң үстәлниң у четидә бирқанчә яш сәтәң мол дәстихан үстидә қизғин сөһбәт қурмақта. Үсти-бешини пәдәзләп, чирайлиқ кийинивалған. Уларни биз яхши тонуймиз... Бир-иккиси балилирини әгәштүрүп кәпту. Ваң-чуң... Қисқиси, бу йәрдиму мейимизни дәм алдурушқа имканийитимиз болмиди. Дәстиханға кәлтүрүлгән ғизадин тез тамақлинип, орнумиздин турдуқ. Кейинки маашқичә дәп сақлап жүргән ахирқи ахчимизни чиқирип, кафениң пулини төләп қайттуқ. Кафедин чиқишимизға икки қиммәт баһалиқ чәтәл машиниси көзүмизгә чүшти. Улар һелиқи сәтәңләргә тәәллуқ. – Бу шуларниң машинисиғу?! Өмүр дегән шулардидә! Қачанла қарисаң, кафему-кафе ойнапла жүргән, – деди достум өзиниң йәнә ишқа маңғанлиғиға ичи көйүп. Һәр иккилимиз бу машиниларни һелиқи сәтәңләрниң өз әмгиги билән ишләп тапқан ахчисиға сетивалмиғанлиғини яхши билимиз. Очуғини ейтсақ, бу хенимларниң әрлири жуқури хизмәттә ишләйду. Әнди уларниң күн арилап той-тамашә қилиши чүшинишлик әһвал. – Немиси яхши... Мениңчә, биз улардин хелә бәхитлик. Сәвәви, өзимизниң адил әмгигимиз билән тапқан пулумизға җан беқип, баримизға қанаәт қилип яшаватимиз. Һәр айда иҗаригә алған өйүмизниң һәққини төләп, пиядә жүрсәкму, йегән ненимиз һалал, ичкән сүйимиз сиңишлиқ. Әң муһими, он икки мүчимиз сақ, – дедим достумниң соалиға җававән. – Тоғра дәйсән. Байлиқниң кериги йоқ. Муһими, Алла рисқимиздин айримисун. Бирақ қандақ ойлайсән? Сениңчә, улар аилисидә бәхитликму? – дәп сориди достум. Мән көп ойланмай «Яқ!» дәп җавап қайтурдум. – Немишкә?.. – деди достум мениңдин толуғирақ җавапни тәләп қилған әлпазда. – Һәй, ахмақ-әй! Шуниму байқимамсән. Дурус, уларниң һашамәтлик өйлири, әң ахирқи модидики кийимлири, бизниң 5-6 айлиқ маашимизниң хуничә туридиған қиммәт янфонлири, ухлисақ чүшимизгиму кирмәйдиған машинилири бардур. Бирақ шуни кесип ейталаймәнки, уларда аилә бәхти йоқ. Аилисидә бәхитлик яшаватқан аял кафелардин әмәс, өз өйиниң дәстихинидин дәм тартиду, мениңчә... Дурус, у сәтәңләргә әрлири халиған нәрсисини елип бәргәнду, амма «аял бәхтидин» мәһрум қипту. Аял бәхти дегинимиз – өйиниң ичидики һаят. Анам һәрқачан «Бала-чақам билән бир дәстиханға җәм болуп, қаттиқ нан йәп, дағ су ичсәмму купайә. Муһими, аман болайли, қалғини тепилиду...» дәйдиған. Мана бу мениң аиләмдин алған тәрбийәм. Демәк, өйидә қазан қайнатмай, йолдишидин бөлүнүп, дост-қурбилириға қетилип, сирттин ғизалинишни әвзәл көргән аялни һәргиз бәхитлик дәп ейталмаймән. Мүмкин, уларниң көзқаришида өз һаяти мукәммәл, өмри көңлидикидәктур. Лекин мән арман қилған бәхит тамамән башқичә. Бәхит – инсанниң турмуш дәриҗиси билән өлчәнмәйду. Мән билидиған бәхит – көңүл хатирҗәмлиги. Өзәмниң көп сөзләп кәткәнлигимни чүшинип, күлүвәттим. Һә, баятин бери мени үнсиз тиңшап кәлгән достумниңму кәйпияти уштумтут көтирилип, мениң билән тәң күлди. Йеңила кафеда олтарғанда һаятимизға анчә көңлүмиз толмай, шикайәт қилишқандуқ. Яратқан егәм бир пәстила көзүмизни ечип, хаталашқанлиғимизни уқтурди. Мошу күнүмизгә миң қатлиқ шүкри! Тоғра. Достум ейтқандәк, бәзидә бәндичиликкә берилип, баримизға қанаәт қилишни унтуймиз. Һаятниң әрзимәс қийинчилиқлириға налип, қапиғимиз түрүлиду. Лекин баримизни баһалашни билсәк, өзимизниң нәқәдәр бәхитлик инсан екәнлигимизни чүшиниш тәс әмәс екән... Сабирәм ӘНВӘРОВА.