• Әхбаратлар еқими
  • 23 Қазан, 2019

Сәнъәткә иштияқ

У театримизға кәлгән дәсләпки күнлиридин тартипла, хуш чақчақлиғи, шохлуғи билән һәмминиң қизиқишини ойғатқан. У пат-пат өзиниң балилиқ арминини ейтип бизни күлдүрәтти. «Анархан» спектаклидики Һәмра ролини ойнисам» дегән униң балилиқ армини болған екән. Пәнҗимдә у мәзкүр спектакльни көрүш үчүн «клуб» дәп атилидиған, адәмгә лиқ толған кона саңниң ичигә кирәлмәй, дәрәқ шехиға чиқивелип, артистлар билән тәң жиғлап, тәң күлгәнлири, кейин уларни дориғанлири… 1970-жил. Пәнҗим йезисидики А.Розибақиев намидики оттура мәктәпниң қойнидин учум болуш тәнтәнисидә Муһит Һезимовму өз синипдашлири қатарида қолиға камаләтлик шаһадәтнамә алди. Уйғур театриниң артистлиридин тәркип тапқан комиссия әзалири Муһит Һезимовқа охшаш сәнъәткә иштияқ бағлиған жигит-қизларни байқаштин өткүзүп, уларниң арисидин талантлиқ бәш балини таллавалди. Уларниң ичидә Муһит Һезимовму бар еди. М.Һезимов емтиһанлардин өтүп, А.Н. Островский намидики Ташкәнт театр вә рәссамчилиқ институтиниң музыкилиқ-комедия театри актерлирини тәйярлайдиған бөлүмигә қобул қилиниду. Бу алий оқуш дәргаһида келәчәк актер көплигән тәҗрибилик, сәнъәт саһасиниң маһирлири аталған устазлардин билим елип, сәнъәтниң қир-cирлирини үгиниду. У шу чағларда «Өзбәкфильм» студияси чүшәргән «Йәттинчи оқ» фильмида баш рольларниң бири — басмичиларниң башлиғи Қурбешиниң ролини ойнап, пүткүл җумһурийәткә тонулиду. Ахири у Пәнҗимгә қайтип бариду. Шундақ күнләрниң биридә Уйғур театриниң «Нава» ансамбли гастрольға келип, уларниң өйидә меһманда болмиғинида, Муһитниң һаят йоли башқичә болаттемекин. Муһит Йолдашоғли «Анархандики» Һәмраниң ролини ойнашни арман қилатти. Бу арминиғиму йәтти. У сәһнидә жигирмидин ошуқ баш образларни яритип, өзиниң сәнъәттики һечкимгә охшимайдиған иҗадий портретини барлиққа кәлтүрди. «Анарханда» — Һәмра, Сайит, «Пәрһат — Ширинда» — Пәрһат, «Ләйли — Мәҗнунда» — Мәҗнун, «Ғерип — Сәнәмдә» — Һапиз, «Қиз Жибектә» — Төлеген, «Бир яз, бир қишта» — Худавәди, «Келинләр қозғилиңида» — Мәмүр, «Одиссейниң ғәзивидә» — Анфино, «Қайғулуқ күнләрдә» — Жантурин, «Билал Назимда» — Моллахун, «Муқамчиларда» — Муқамчи, «Цыган серенадисида» — Шәмши, «Король Лирда» — Лир... У қандақла рольни иҗра қилмисун, униңға бар меһир-муһәббитини сиңдүрүшни биләтти. Муһит Һезимов һәрхил характерлиқ рольларни бабиға йәткүзүп ойнап, һәрбир қәһриманниң роһий дуниясиниң мәзмунини ечиш арқилиқ тамашибин қәлбигә йол салатти. «Цыган серенадисидики» Шәмшиниң ролини алайли. Муһит сәһнидә Шәмшиниң дәрдини өзиниң дәрдигә айландуруп, тамашибинни өзигә җәлип қилди. Чүнки у Шәмши охшаш һаятниң иссиқ-соғини бешидин көп өткүзгән, өз тәғдиригә егә инсан еди. «Анарханни» сәһниләштүрүшму униң балилиқ армини еди. М.Һезимов Т.Жүргенов намидики Қазақ миллий сәнъәт академиясиниң режиссерлуқ бөлүмини тамамлап, «Анарханни» сәһнигә елип чиқти. Шундақла «Қиз жигирмигә толғанда», «Кәчүр мени, җеним ана», «Виждан азави», «Өмәр Муһәммәдий», «Муқәддәс гуна», «Ипархан», «Аманнисахан», «Ханума», «Анамниң ақ көйниги», «Бовақ», «Цыган серенадиси», «Келинләр қозғилиңи», «Лутпулла», «Гүлдәстә», «Мирас мончақ», «Ана мираси», «У яқта җим-җитлиқ…» спектакльлири миллий театримизниң утуғидур. Муһит 1979-жили җумһурийәтлик «Жігер» фестивалида режиссер Қ.Жетписбаев сәһниләштүргән Вальехониң «Одиссейниң ғәзивидики» Анфино обризини иҗра қилип, 1994-жили өзи қойған «Өмәр Муһәммәдий» спектакли Жезқазған шәһиридә өткүзүлгән Қазақстан Жумһурийитиниң театрларара С.Сейфуллин намидики фестивалиға қатнишип, лауреат аталди. Униң Җамбул намидики Шәрқий Қазақстан вилайәтлик драма театриға тәклип қилинип, Иран Ғайипниң «Муқәддәс гуна» пьесисини сәһниләштүргәнлиги, көпмилләтлик Қазақстан сәнъитиниң тәрәққиятиға һәссә қошуватқанлиғини көрситиду. Бу пикирни Қазақстан хәлиқ артисти Т.Жаманқуловниң ағзидин аңлидуқ. «Биз Муһит Һезимовниң уйғурлар арисидила әмәс, қазақ сәнъәткарлири арисидиму тонулуп, һөрмәткә бөләнгәнлигидин пәхирлинимиз» дегән еди хәлиқ артисти. Муһит иккимиз биллә ишлидуқ, партнер сүпитидә талай спектакльларда ойнидуқ. Тәғдир екән, иккимизниң достлуқ мунасивити бара-бара муһәббәткә айлинип, аилә қурдуқ. Театрни муқәддәс бир дәргаһ билгән Муһит, театрға өмүрвайәт садиқ болуп қалди, хизмитини қилди. Муһит талай иссиқ-соғни бешидин өткүзгән үчүн, чиғир йолларни бесип өткини үчүн нурғун ишларни әқил билән өлчәтти. У адәмләргә меһриван, көңли бәк назук еди. Һәмминиң көңлини елишқа тиришатти. Биз пат-патла, худди меһманға баридиғандәк, чирайлиқ кийинип, шәһәрдики һәрхил ресторанларға берип ғизалинаттуқ. Чүнки у шуни халатти. Өйдә олтиришни яхши көрмәтти. Театр, музей, көргәзмиләргә биллә бараттуқ. Әгәр өйүмизгә меһман кәлсә, барлиқ зөрүр ишлирини бир чәткә қайрип қоюп, шу меһманниң көңлини елишқа тиришип беридиған нәрсә тапалмай қалатти. Оғлумиз Ваһитниң келәчигидин үмүти зор еди. Униң һәрбир утуғиға хошаллиқтин беши көккә йәткәндәк болатти. Ваһит роль ойниған йеңи спектакльларға һәммидин бурун баратти, у спектакльларни бирнәччә қетим көрәтти. «Жас сахна» театри коллективиниң паалийитини йеқиндин күзитәтти. Мән актриса болғачқа, Муһит сәһниләштүргән сәһнә әсәрлиридә өзәмгә яққан рольларни ойнашни арзу қилаттим. Бир түркүм спектакльларда баш қәһриманлар образлирини яраттим. Иш җәриянида бир-биримиз билән әр-аял әмәс, актер вә режиссер сүпитидә иш елип бараттуқ. Көп вақитларда бир көзқарашта болалмай, келишәлмәй, урушупму кетәттуқ. Иш түгигәндә, барлиқ көңүлсизликләрни унтуп, йәнә хошал-хорам өйгә қайтаттуқ. Өйдә театрниң гепини қилишни задила яқтурматти. Бәзидә бир ишларға көңли толмай өйгә хапа кирип кәлсә, мәнму униң көңлини аяп, һечнемини тәптишләп соримасқа тиришаттим. Пешқәдәм сәнъәткарлиримизни йоқлашни, һалидин хәвәр елишни өзиниң вәзиписи дәп биләтти. Һәр қетимқи мәйрәм, туғулған күнлиридә бир- бирләп уларниң өйлиригә берип йоқлатти, узақ муңдишатти, өйгә келип чоңқур уһ тартип дәм алатти. Кейинки пәйтләрдә Муһит намаз оқушни үгинишкә тиришти. «Қурьан Кәрим» китавиниң икки үч вариғини һәр күни әтигәнлиги оқушни адәткә айландурған еди. Дәптирини елип, ядлаш үчүн бирмунчә сүриләрни қәғәзгә чүширивалатти. Бәзидә төрдики тамда есиқлиқ турған қош башлиқ тарни қолиға елип, нахша ейтатти. Шерәли Жораевниң нахшилирини у алаһидә иштияқ билән иҗра қилип, әҗайип һис-туйғуларға ғәриқ қилатти. Армини – альбом тәйярлап тамашибинларға тәғдим қилиш еди. Сәһнигә талай әсәрләрни елип чиқишни көзләп жүрәтти. У сәһнисиз яшалматти... Роза БӘХТИБАЕВА.

426 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы