• Йеңилиқлар
  • 06 Қараша, 2019

Гүллә, яшна, қедимий Түркстан!

Дүшәнбә күни Қазақстан Җумһурийитиниң Тунҗа Президенти – Елбасы Нурсултан Назарбаев қедимий шәһәрниң вилайәт мәркизи мәртивисидә бир жилда қанчилик дәриҗидә өзгәргәнлигини көрүш үчүн Түркстанда болди. Мәлумки, 2018-жили 9-июньда Тунҗа Президент Елбасы Нурсултан Назарбаев Түркстан вилайитини қуруш тоғрилиқ тарихий Пәрманни имзалиған еди, шу чағда Түркстан шәһири вилайәт мәркизи болди. Шуниң билән биллә қедимий шәһәрни пәқәт дөлитимизниңла әмәс, бәлки түрк дуниясиниң роһий-мәнивий пайтәхтигә айландуруш вәзиписи қоюлған еди. Тарихий Пәрман имзаланғандин кейин бир ай мабайнида Һөкүмәт Түркстанни йеңи вилайәтниң мәркизи сүпитидә тәрәққий әткүзүшкә мунасивәтлик регион үчүн бәш муһим тохтам қобул қилди. Буниңда “Түркстан вилайитини 2024-жилғичә тәрәққий әктүзүш бойичә комплекслиқ иҗтимаий-ихтисадий план” асасий орунда туриду. Ейтмақчи, һазир барлиқ ишлар әйнә шуниңға мувапиқ әмәлгә ашурулуватиду. Шу чағда Елбасы мәмликәтниң барлиқ карханилирини, миллий компанияләрни, тиҗарәтчиләрни Түркстанни меһманлар үчүн мәптункар вә йәрлик турғанлар үчүн қолайлиқ туристик мәркизигә айландуруш бойичә миқияслиқ ишқа қошулушқа чақирған еди. Дәсләптә 2050-жилғичә бәлгүләнгән Тәрәққият стратегиясини ишләп чиқиш вәзиписи қоюлди. Нишан сүпитидә Иерусалим, Стамбул вә Рим охшаш тарихий объектлар, мәдәнийәт, миллий таамлар ашханилири сақланған үч шәһәрниң тәҗрибиси таллавелинди. Түркстандиму мошуниң һәммиси бар. Ахирқи һесапта барлиқ кона беналар билән мечитлар сақланған, бирақ буниңда турғунлири европилиқ менталитетқа егә Стамбул шәһиригә тохталди. Һазир шәһәрни 2050-жилғичә тәрәққий әткүзүш Стратегияси мәркәзгә тәстиқләшкә әвәтилди. Қурулуш ишлири һазирчә өткән жили сентябрьдә тәстиқләнгән вақитлиқ план бойичә жүргүзүлүватиду. Һәммигә мәлумки, Елбасы Түркстанни яхши көридиғанлиғини бирнәччә қетим тәкитлигән еди. Тунҗа Президент һәрқачан Җәнубий Қазақстанда болғинида көпәсирлик тарихқа егә шәһәргә келиш имканийитини тапатти. Нурсултан Назарбаев йеңи пайтәхтни таллаш мәсилисидә Түркстанниму мүмкин болидиған вариант сүпитидә қариғанлиғини йошурмайду. Шу чағда Түркстан аһалисиниң сани мәмликәтниң баш шәһири үчүн йетәрлик әмәс еди. Бирақ һазир Түркстан вилайәт мәркизи мәртивисигә егә болуши билән йеңи турғунларни худди магниттәк тартиватқанлиғи очуқтин-очуқ сезиливатиду. Нурсултан Назарбаевниң Түркстанға қилған бу қетимқи сәпиридә Тунҗа Президент Истираһәт беғиниң вә аттракционлар паркиниң лайиһилири, шәһәр Арбатини реконструкция қилиш ишлириниң плани тонуштурулди. Елбасы униңдин ташқири Ғоҗа Әхмәт Йәссәвий мәқбәрисидин 350 метр нери кейинки оттура әсирлик Түркстанниң шәрқий тәрипидики “Күлтөбе шәһири” археологиялик паркини вуҗутқа кәлтүрүш лайиһиси билән тонушти. Бу йәрдә Қазақ мәдәнийәт илмий-тәтқиқат институтиниң хадимлири шәһәр һаятиниң барлиқ тарихий дәвирлирини үгиниш бойичә археологиялик тәтқиқатларни жүргүзүватиду. Тәтқиқатчилар һазирниң өзидила мәзкүр қәлъәниң миладимизниң биринчи әсирлиридә селинғанлиғини испатлайдиған нурғунлиған материалларни тапти. Археологиялик қезиш ишлирини давамлаштуруш алимларға Түркстанниң асасини салған Яссы шәһири қәлъәсиниң қанчинчи әсирдә селинғанлиғини дәл ениқлаш имканийитини бериду. Очуқ асман астида музей селиш археологиялик ишлар билән бирқатарда жүргүзүлүватиду. Униң туристлар үчүн әң қизиқарлиқ объектларниң бири болидиғанлиғи ениқ. Елбасы сәпири давамида шәһәрниң роһий-мәнивий мәркизиниң мәйданида уюштурулған концертта болди вә Түркстан вилайитиниң турғунлириға илтипат билдүрди. Нурсултан Назарбаев шәһәр аһалисиға мураҗиәт қилип, өзиниң вилайәт мәркизини Түркстанға көчириш тоғрилиқ қарариниң тарихий әһмийәткә егә екәнлигини тәкитлиди. – Мустәқиликкә еришкән пәйттин тартип мән Түркстан тоғрилиқ пайтәхт сүпитидә ойлидим. Бирақ мәлумки, әһвал шундақ қилишқа имканийәт бәрмиди. Мана әнди бу шәһәр вилайәт мәркизигә айлинип, уни тикләш бойичә ишлар әмәлгә ашурулуватиду. Түркстан – түркий дунияниң бөшүги. Мән шундақла қериндаш түркий дөләтләрниң бизгә ярдәм қилидиғанлиғиға ишинимән, – деди Елбасы. Тунҗа Президент шәһәр территориясидә қанат яйған қурулуш ишлириниң жуқури сүръәттә жүргүзүлүватқанлиғини тәкитлиди. Биринчи басқучта 175 объект селиш планланди. Уларниң 102си бийил пайдилинишқа берилиду. Бу ишқа мәмликәтниң барлиқ регионлири қатнишиватиду, – деди Нурсултан Назарбаев. Елбасы қурулуш вә вилайәт мәркизиниң объектлирини реконструкция қилиш җәрияниға қатнишиватқанларға миннәтдарлиқ билдүрди. – Планланған барлиқ объектларниң қурулуши тамамланғандин кейин биз туристлар саниниң көпийидиғанлиғини күтүватимиз. Униңдин ташқири иш орунлириму көпләп пәйда болиду. Мошуниң һәммиси гражданлиримизниң турмуш дәриҗисигә иҗабий тәсир қилиду, – дәп тәкитлиди Нурсултан Назарбаев. Тунҗа Президент Түркстанға қилған сәпириниң иккинчи күни роһий-мәдәний мәркәзгә селинған йеңи Нека сарийини зиярәт қилди. Нурсултан Назарбаев яш җүпләрни һаятидики әң муһим вақиә билән тәбрикләп, уларға бәхит-саадәт тилиди. Елбасы йеңи мәмурий мәркәздә ишигини кәң ачқан йеңи музыка мәктивидә болди. Икки миллиард тәңгигә тохтиған икки қәвәтлик бенада концерт, оркестр вә хор заллири, әмәлий мәшғулатлар вә музыка нәзәрийәсини үгиниш бөлүмлири, аваз йезиш студияси бар. Милләт лидери шундақла шәһәргә Чимкәнт тәрәптин киридиған җайда қанат яйған йеңи мәмурий мәркәз қурулушиниң кетип бериши билән тонушти. Дәсләпки икки бена – вилайәт һакимлиғи вә “Алатау медиа” мәркизи хадимларни қобул қилишқа тәйяр. “Алатау медиа” мәркизидә иш қизғин кетип бариду. Бу чүшинишлик, чүнки аммивий әхбарат васитилири үчүн селинған йеңи төрт қәвәтлик бена шәһәрдики йеңи қурулушлар қатариға кирди. Раст, һазирчә қазақ, рус вә өзбәк тиллирида чиқиватқан үч вилайәтлик гезит редакциялири илгәркидәкла Чимкәнттә туруватиду, бирақ уларғиму йеңи вилайәт мәркизигә көчүп келиш вақти кәлди. Тунҗа Президент журналистлар билән сөһбәтлишип, шәһәрдә йеңи объектлар қурулушиниң жуқури сүръәттә кетип барғанлиғини тәкитлиди. – Чимкәнт миллион адәм яшайдиған шәһәр. Әйнә шуниңға бағлиқ биз айрим Түркстан вилайитини қурдуқ. Мән бу тоғрилиқ узундин буян ойлиған едим. Мана әнди чоң қурулушни башлавәттуқ. Мошуниң һәммиси маңа пайтәхтимиз қурулушини әслитиду. Пат-йеқинда биз мәмликәтниң җәнубида новәттики көркәм шәһәргә егә болимиз. Мошуниң һәммиси адәмләр үчүн әмәлгә ашурулуватиду, – деди Нурсултан Назарбаев вилайәтлик аммивий әхбарат васитилириниң вәкиллири билән болған сөһбәттә. Елбасы андин кейин өзиниң келишигә ишини башлиған йеңи Аһалиға хизмәт қилиш мәркизидә болди. Униңда хадимларниң қолайлиқ ишлиши вә херидарларға сүпәтлик хизмәт қилиш үчүн тәләп қилинидиған һәммә нәрсә моҗут. Тунҗа Президент мәркәзни зиярәт қилғанда аһалиға автоматлаштурулған дөләт хизмитини қилиш җәрияни билән тонушти. Түркстан вилайәтлик һакимлиғиниң йеңи бенасида Милләт лидериға шәһәрниң роһий-мәдәний мәркизини реконструкция қилишниң арилиқ нәтиҗилири тоғрилиқ әхбарат бәрди. Нурсултан Назарбаев шундақла Nur Otan партияси җәмийәтлик қобулханисиниң иши, туристик саһани тәрәққий әткүзүш, су вә озуқ-түлүк бехәтәрлигини тәминләш саһасидики лайиһиләр билән тонушти. Елбасыға вилайәт мәркизидә инфрақурулумлуқ лайиһиләрни әмәлгә ашуруш нәтиҗилири тоғрилиқ әхбарат бәрди. Униңдин ташқири Тунҗа Президент кәлгүсидә селинидиған Түркстан хәлиқара аэропортиниң вә 600 орунға молҗаланған көпсаһалиқ ағриқханиниң макетлирини көздин кәчүрди. Нурсултан Назарбаев Түркстанға қилған сәпириниң йәкүни бойичә елимиз вә чәт әл аммивий әхбарат васитилириниң вәкиллири үчүн мәтбуат конференциясини өткүзди. Елбасы журналистлар алдида сөзгә чиқип, шәһәр территориясидә миқияслиқ қурулуш ишлириниң қанат яйғанлиғини тәкитлиди. – Өткән жили биз вилайәт мәркизини көчириш тоғрилиқ Пәрманни имзалап, миқияслиқ қурулушқа кириштуқ. Бүгүн мән чоң лайиһиләр билән тонуштум. Йеңи иншаәтләр селинип, яшлар үчүн иш орунлири вуҗутқа кәлтүрүлүватиду. Ағриқханилар, мәктәпләр, меһманханилар, хәлиқара аэропорт селиниду. Су ресурслири билән тәминләш саһасидики мәсилиләрни һәл қилиш планлиниватиду, – дәп тәкитлиди Нурсултан Назарбаев. Тунҗа Президент шундақла вилайәт һакимлиғиниң инфрақурулумлуқ лайиһиләрни әмәлгә ашуруш планлири тоғрилиқ сөзләп бәрди. – Бир жилда нурғун иш әмәлгә ашурулди. Келәр жили Өзбәкстан, Қирғизстан, Түркмәнстан, Таҗикстан рәһбәрлирини саммитқа тәклип қилишни планлаватимиз. Әгәр улар қатнишидиғанлиғини тәстиқлисә, саммитни мошу йәрдә, Түркстанда өткүзүшни планлаватимиз. Пүткүл Қазақстан шәһәр тәрәққиятини қоллап-қувәтләватиду. Һәрбир өй, һәрбир шәһәр – бу Қазақстанниң байлиғи. Биз пайтәхт қурулушини башлиғанда, мәбләғ билән тәминләшкә мунасивәтлик мәсилиләр болған еди. Әнди һазир Нур-Султан шәһири барлиқ хираҗәтләрни өтәп болуп, һәр жили бюджетқа триллионлиған дарамәт елип кәлмәктә, – деди Елбасы. Нурсултан Назарбаев шундақла Түркстанниң вә пүткүл регионниң туристик иқтидарини тәрәққий әткүзүшниң муһим екәнлигини атап көрсәтти. – Биз бу йәргә туристларни җәлип қилишимиз керәк. Пүткүл түрк дунияси Түркстанни мәркәз дәп һесаплайду. Туризм – ихтисатниң муһим қисми. Бу йәрдә һазирниң өзидә нурғунлиған музейлар ишләватиду. “Күлтөбе шәһәрчиси” археологиялик паркини вуҗутқа кәлтүрүш ишлири жүргүзүлүватиду, – деди Қазақстанниң Тунҗа Президенти.

429 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы