• Йеңилиқлар
• 04 Желтоқсан, 2019

Мәхсәт — бехәтәрликни мустәһкәмләш

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Бишкекта Коллективлиқ бехәтәрлик тоғрилиқ шәртнамә тәшкилати (КБШТ) Коллективлиқ бехәтәрлик кеңишиниң сессиясигә қатнашти. Сессиягә шундақла Беларусь, Қирғизстан, Россия, Таҗикстан Президентлири – Александр Лукашенко, Сооронбай Жээнбеков, Владимир Путин, Эмомали Рахмон, Әрмәнстан Премьер-министри Никол Пашинян вә КБШТ баш кативи Валерий Семериков қатнишип, тар тәркиптә, андин кейин делегацияләр әзалириниң иштрак қилиши билән музакириләрни өткүзди. Дөләт башлиқлири хәлиқара вә регионлуқ бехәтәрлик мәсилилири бойичә пикирләшти, КБШТ паалийитиниң муһим йөнилишлирини әмәлгә ашуруш йәкүнини чиқарди, алдики вақитқа планларни бәлгүлиди. Қасым-Жомарт Тоқаев тар тәркиптики учришиш даирисидә өз кәсипдашлирини Қазақстанниң қатнашқучи дөләтләрниң өзара һәрикәт қилишиниң муһим мәсилилири бойичә мәвқәси тоғрилиқ хәвәрдар қилди. – Биз КБШТ даирисидә сәясий һәмкарлиқниң тәрәққий етишини, тәшкилатниң һәрбий иқтидариниң күчийишини вә заманивий синақ-ховупларға қарши турушни нийәт қилимиз, – дәп тәкитлиди Президент. Қасым-Жомарт Тоқаевниң пикричә, тәшкилат Европа билән Азияни бирпүтүн Евразия бехәтәрлик платформисиға бирләштүрүп, хелә актив мәвқәдә болуши керәк. Бу мәхсәткә йетиш үчүн Қазақстан Президенти бирқатар мәсилиләрни қарап чиқишни тәклип қилди. Җүмлидин КБШТниң хәлиқара абройини ашурушниң зөрүр екәнлигини атап көрсәтти. – Биз кимду-биригә қарши турмаймиз, бәлки, әксичә – өзара пайдилиқ диалогқа тәйяр. Мошу принципни илгирилитиш муһим, – деди Дөләт рәһбири. Қазақстан Президенти КБШТ йенида Шерик вә Байқиғучи институтлирини техиму тәрәққий әткүзүшниң муһим екәнлигини тәкитлиди. Мәлумки, уларни қуруш тоғрилиқ қарар өткән жили Қазақстан пайтәхтидә қобул қилинған еди. Дөләт рәһбириниң пикричә, мәзкүр институтлар паалийитиниң нәтиҗилири һазирниң өзидә байқиливатиду. Дөләт рәһбири шундақла КБШТ әтрапида экспертлиқ-диалоглуқ инфрақурулумни күчәйтишкә чақирди. Президентниң тәкитлишичә, Коллективлиқ бехәтәрлик кеңиши кәлгүсидики сессиялириниң бири даирисидә министрлар, Бехәтәрлик кеңәшлириниң катиплири, чоң экспертлар вә чәтәллик меһманлар дәриҗисидә хәлиқара конференцияни өткүзүш тоғрилиқ ойлиниш мәхсәткә мувапиқтур. Қасым-Жомарт Тоқаев Мюнхен конференциясини мисал сүпитидә кәлтүрди. Президентниң пикричә, конференция, дәсләптә НАТО әллири мудапиә идарилири вәкиллириниң нарәсмий учришиши сүпитидә ойлаштурулған еди, әнди һазирқи вақитта болса, Европа бехәтәрлигиниң әң муһим проблемилирини муһакимә қилиш бойичә абройлуқ форум болуп һесаплиниду. Докладта шундақла КБШТниң җавапкәрлик зонисида, җүмлидин Авғанстанда терроризмға қарши туруш мәсилилириму көтирилди. – Рәсмий һакимийәт орунлири һазир мәмликәт территориясиниң йеримидин сәл ошуғинила назарәт қилиду, у йәрдә аһалиниң 65 пайизи яшайду. Авғанстанниң қалған қисми террорлуқ тәшкилатларниң назарити астида туруватиду. КБШТ җәнуптин әйнә шундақ ховуп туғулуватқанлиқтин, барлиқ күч вә мәбләғни хәлиқара терроризмға вә башқа ховупларға қарши күришишкә қаритиши керәк, – деди Президент. Дөләт рәһбири саммит қатнашқучилирини, шундақла “Жусан” мәхсус гуманитарлиқ операциясиниң нәтиҗилири тоғрилиқ хәвәрдар қилди вә йеқиндила Ирақтин бир топ балиларниң елип чиқирилғанлиғини ейтип өтти. Қасым-Жомарт Тоқаев униңдин ташқири наркотикларниң қанунсиз оборотиға қарши күришиш вә әхбарат һәм кибербехәтәрлик саһалиридики һәмкарлиқни күчәйтиш мәсилилиригә диққәтни җәлип қилди. Қазақстан делегациясиниң рәһбири сөзини тамамлап, Сооронбай Жээнбековқа Қирғизстан тәрәпниң КБШТқа рәислик қилишта җиддий утуқларға йәткәнлиги үчүн миннәтдарлиқ билдүрди. Шундақла тәшкилатқа рәислик қилишни қобул қилған россиялик кәсипдашлирини тәбриклиди. Сессия давамида Қирғизстанниң рәислик қилиш вақтиға елан қилинған әвзәлликләрниң толуқ орунланғанлиғи тәкитләнди. Сессия йәкүни бойичә КБШТқа әза дөләтләрниң рәһбәрлири аләмшумул вә регионлуқ бехәтәрликни мустәһкәмләш мәхситидә Хәлиқара өзара һәрикәт вә һәмкарлиқни мукәммәлләштүрүш тоғрилиқ бирләшкән билдүрүш қобул қилип, барлиқ мәмликәтләрни “қураллар үстидин назарәт қилиш, қуралсизлиниш вә қуралларни тарқатмаслиқ бойичә әмәлдики хәлиқара келишимләр системисини күчәйтиш вә тәрәққий әткүзүш үстидә бирлишип ишләшкә” чақирди. Умумән, сессия йәкүни бойичә барлиғи болуп 17 һөҗҗәт имзалинип, улар КБШТ паалийитиниң муһим йөнилишлирини техиму күчәйтишкә қаритилди вә тәшкилатниң очуқлуғини, шундақла униң башқа мәмликәтләр һәм хәлиқара қурулумлар билән һәмкарлиқни кәңәйтиш нийитидә екәнлигини намайиш қилди.