• "Агро бизнес 2020"
  • 22 Қаңтар, 2020

Мәхсус семинар өткүзүлди

Мәлумки, йеза егилиги елимиз ихтисадини тәрәққий әткүзүштики муһим саһаларниң бири болуп һесаплиниду. Шуңлашқиму ушбу саһани техиму тәрәққий әткүзүшкә қаритилған «Агробизнес-2020» программиси, шундақла “2017 – 2021-жилларға бәлгүләнгән Қазақстан Җумһурийитиниң агро ишләпчиқириш комплексини тәрәққий әткүзүшниң қошумчә программиси” әмәлгә ашмақта. Аталған программилар бойичә яритилған мүмкинчиликләрдин үнүмлүк пайдилинип, паалийәт елип бериватқан егиликләрниң бири – Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң Космос йезисиға җайлашқан «Адал» агроишләпчиқириш компанияси» акционерлиқ җәмийити. Йеқинда биз Қазақстан Җумһурийити Йеза егилиги министрлиги Қазақ чарвичилиқ вә мал озуғини ишләпчиқириш илмий-тәтқиқат институтиниң уюштуруши билән «Адал» компаниясидә өткән «Яш мални беқишниң йөнилишлири» мавзусидики семинарға қатнишип, компанияниң паалийити билән йеқиндин тонуштуқ. Семинар башлиништин авал компания баш мудириниң мәслиһәтчиси Керимтай Абдрахманов, ихтисат бойичә орунбасари Медетхан Игиликов вә йеза егилиги саһаси бойичә орунбасари Суңғат Тойшыбек бизниң ширкәтниң бөлүмлирини арилап көрүшимизгә мүмкинчилик яратти. Рашидәм РӘҺМАНОВА, «Уйғур авази» «Адал» агроишләпчиқириш компанияси» акционерлик җәмийити 1999-жили қурулди. Кеңәш дәвридә униң орнида «Октябрь» сүт вә көктат совхози болуп, 500 адәм ишлигән. Мустәқилликниң дәсләпки жиллири у «Асыл» ишләпчиқириш кооперативи болуп өзгәрди. Һазир «Адал» компанияси чоң икки ширкәтни өз ичигә алиду. Униң бири Космос йезисидики мегаферма билән сүт заводи болса, иккинчиси – Алмута шәһиридики мәмурий департаменти. 1999-жилдин башлап ширкәт сүт мәһсулатлирини ишләпчиқириш билән шуғуллиниватиду. Буниңдин бәш жил бурун мәхсус лайиһә түзүлүп, «КазАгроФинанс» акционерлик җәмийити тәрипидин қоллап-қувәтләшкә егә болди. Нәтиҗидә барлиқ комплекслар реконструкция қилинип, ишчиларниң әмгигини йениклитиш вә ишләпчиқиришниң сүпитини ашуруш мәхситидә барлиқ цехлар автоматлаштурулди. Умумән, «Адал» ширкитиниң 5046,6 гектар йери бар. Униң 3150 гектарида көмүқонақ, арпа вә соя өстүрүлиду. Әгәр башта бир көмүқонақниң өзила 70 — 80 гектар болған болса, һазир униң мәйдани 1500 гектарға йәтти. Елинған һосулдин силос, чөп, сенаж вә башқиму мал озуғи тәйярлиниду. Ширкәтниң өз йеза егилиги техника парки бар болуп, бу йәрдики техникиниң сани 100дин ашиду. Ахирқи үч жилда ширкәт көмүқонақ гибридлириниң сортлирини тәтқиқат қилиш биләнму шуғуллиниватиду. Жилдин-жилға бу иш өз нәтиҗисини берип, селекция үчүн елинған һосул сүпити өсмәктә. Мәсилән, бийил көмүқонақтин 10000 тонна һосул елинди. 2013-жили Космос йезисида чоң комплекс селинди. Чәтәллик технологияләр асасида ечилған комплекста малға йәм бериш, униң астини тазилаш һәм сийирларни сеғиш автомат вә компьютерниң ярдими билән әмәлгә ашиду. Мал қоралиридики һава һарарити җавапкәр хизмәткарлар назаритидә болуп туриду. Һазир «Адал» компаниясиниң италиялик илғар технологиялар билән тәминләнгән мегафермисида 2667 қарамал, униң ичидә 1400 сеғин сийири бар. Бурун «Алатау» вә «Қара-ала» қарамал түрлири болса, өткән жили Украинидин голштин нәсиллик 66 ғунҗун сетивелинди. Ейтмақчи, мал беқиштиму қийинчилиқлар аз әмәс. Болупму, йеңидин туғулған мозайлар өз вақтида керәклик вакциниларни алмиса болмайду. Шуни алаһидә тәкитләш лазимки, илғар технологияләрни пайдилинишниң, мал нәслини, мал қоралиридики шараитни яхшилашниң, йәм-чөпниң сүпитини ашурушниң вә кадр мәсилилиригә алаһидә көңүл бөлүшниң нәтиҗисидә мал төлини сақлап қелиш көрсәткүчи 95 — 97 пайизға йәтти. Бүгүнки күндә фермида сийирлардин тәвлүгигә 18 тонна сүт елиниду. Келәчәктә бу көрсәткүчни 30 тонниға йәткүзүш көздә тутулмақта. «ADAL СҮТ» ҖЧЙ – бу 69 сүт мәһсулатини ишләп чиқиридиған сүт заводи. Заводта күнигә 200 тонна сүт мәһсулати тәйярлиниду. Бир алаһидилиги – мегаферма билән сүт заводи йеқин җайлашқанлиқтин, сеғилған сүт дәрһал завод цехлириға әвәтилиду. Сүт қобул қилиштин башлап мәһсулатни қайнитип, қачилап чиққичә болған барлиқ ишлар автоматлаштурулған. Цехлардики паалийәт аддий вә қолайлиқ технологиялик программиларни тәминләйдиған логикилиқ назарәт арқилиқ әмәлгә ашиду. Кейинки үч жилда сүт заводиға җәлип қилинған инвестиция 3,5 миллиард тәңгидин ашти. Җүмлидин, завод «Даму-Өндіріс» программиси бойичә 300 миллион тәңгә мәбләғ елишқа муйәссәр болди. «Адал» агроишләпчиқириш компанияси» акционерлиқ җәмийитиниң Мәһсулатни сетиш департаменти Алмута шәһири вә Алмута вилайитиниң наһийәлиригә, Қазақстанниң башқиму регионлири билән чәт әлләргә, умумән, 6000 йөнилиш бойичә сүт мәһсулатлирини әвәтиду. Товарни сүпәтлик йәткүзүш – департаментниң асасий мәхсити. Мәхсәткә йетиш үчүн компания тәрипидин 45 рефрижератор транспорти сетивелинди. Компания кадр тәйярлаш мәсилисигә алаһидә көңүл бөлүп келиду. Чүнки ишләпчиқирилған мәһсулатниң сүпити өз ишини пухта билидиған мутәхәссисләрниң иш-тәҗрибисигә бағлиқ екәнлиги талашсиз. Бу йөнилиштә компаниядә өз хадимлирини өй билән тәминләш, уларниң кәспий билимини ашуруш үчүн чәт әлләрдә вә елимизниң җай-җайлирида өтидиған мәхсус семинарларға әвәтиш қолға елинған. Бүгүнки күндә компаниядә 220 адәм турақлиқ иш билән тәминләнгән. Мәвсүмдә қошумчә 250 — 300 адәм ишләйду. Уларниң һәртәрәплимә әмгәк қилиши үчүн барлиқ шараит яритилған. Үч вақитлиқ иссиқ тамиғи, мәхсус кийим-кечиги берилиду. Ишиктә шәһиригичә ишчиларни тошуйдиған транспортму бар. Ишчиларниң оттура айлиқ мааши – 140 – 150 миң тәңгигә йетиду. 2019-жили яш хадимлар үчүн 13 бөлмилик ятақхана селинди. Хадимларни рәғбәтләндүрүш үчүн әң илғарларни «Адал» компаниясиниң алтун вә күмүч бәлгүлири билән тәғдирләш әнъәнигә айланған. Шундақла һәр жили 8 – 10 адәм курорт вә санаторийларға әвәтилип, илғарлар баһалиқ соғилар билән мукапатлиниду. «Адал» компаниясиниң Космостики мегафермиси билән сүт заводи Алмута шәһиридин – 50, Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң мәркизи Ишиктә шәһиридин 15 – 20 чақирим жирақлиқта җайлашқан болуп, Интернетқа қошулуш мүмкинчилиги болмиған еди. Ушбу камчилиқларниң орнини толтуруш үчүн компания сәккиз радиолиниялик антенниларни орнатти. Униңға 10 сервер вә 200дин ошуқ техника васитилири қошулди. Уларниң ярдими арқилиқ һазир компанияниң мегафермиси, сүт заводи, мәмурий корпуси вә Алмутидики мәркизий мәмурийәт бенаси вә товар сетиш департаменти һәрдайим алақида болуш имканийитигә егә болди. Тәкитләш лазимки, һазир «Адал» компанияси Қазақстандики сүт вә сүт мәһсулатини ишләп чиқиридиған әң чоң карханилириниң биригә айланди һәм елимиз ихтисадиниң тәрәққиятиға чоң һәссә қошуп кәлмәктә. «Адалниң» сүпәтлик мәһсулатлири һазир җумһурийәт миқиясида тонулди вә риқабәткә қабил екәнлигини испатлаватиду. Таза мәһсулат чиқиридиған «Адал» дөләт тәрипидин қоллап-қувәтләшкә егә болуп, Президентниң «Алтын сапа» бәлгүси билән мукапатланди. Шундақ қилип, «Яш мални беқишниң йөнилишлири» мавзусидики семинар давамида мозайларни синхронлаш, йеңи туғулған мозайларни дорилаш, вә озуқландуруш, оғуз сүтидин дурус пайдилиниш, мозайни мәхсус аппарат арқилиқ озуқландуруш, мални сүнъий уруқландуруш, заманивий әсвап — колостометрни пайдилиниш қаидилири вә башқиму мәсилиләр әтрапида сөһбәтләр болуп, технологиялик йеңилиқлар муһакимә қилинди.

351 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы