• COVID - 19
• 02 Шілде, 2020

Министрлик тәклип қилған 10 чарә

Йеңи саламәтликни сақлаш министри Алексей Цой Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа таҗсиман вирусқа қарши күришиш чарилирини тәвсийә қилди. Алексей Цой Һөкүмәт әмәлгә ашурған иш-һәрикәтләр таҗсиман вирусниң дәсләпки басқучида күчлүк тарқилишиниң алдини елишқа имканийәт бәрди, дәп һесаплайду. – Шу нәрсә муһимки, Қазақстанда өлүм әһваллири башқа әлләргә қариғанда жуқури әмәс. Амма аһалида эпидемиологиялик еһтиятлиқ көнүкүш-адәтлиниши иҗтимаий жирақта туруш қелиплашмиған. Шуңлашқа карантин чарилири пәсәйтилгәндин кейин инфекцияниң тарқилиши ички мәмликәтлик яки чоң шәһәрләр билән вилайәт мәркәзлиридә «өйдики» характерға егә болди, – дәп билдүрди министр Ақордида болуп өткән кеңәшмидә. Алексей Цойниң сөзичә, COVID-19 инфекциясигә қарши күришиш яндишишлирини өзгәртиш зөрүрийити пәйда болди. – Министрлик аһали дуч келиватқан проблемиларни тәһлил қиливатиду. Һәм аһалиниң, һәм медицина бирләшмисиниң тәшвиши пандемия қәрәлиниң намәлум екәнлигигә, һазирқи вақитта нәтиҗидарлиқ давалаш усуллириниң йоқлуғиға, әтики күнгә болған иҗтимаий ишәшсизликниң мурәккәплишишигә бағлиқ болуватиду. Аһали билән болған очуқ сөһбәткә вә COVID-19 инфекциясиниң йеқинқи жилларда моҗут болидиғанлиғи фактини қобул қилишқа асасланған чариләр комплексини әмәлгә ашуруш зөрүр, дәп һесаплаймиз, – дәп тәкитлиди Алексей Цой. Йеңи министр аһалиниң тәливигә инкас қилиш бойичә биринчи новәттики он чарини атап көрсәтти: – инфекцияни амбулаторлуқ давалаш бойичә аддий вә чүшинишлик әсләтмиләрни тәйярлаш; – дориларни йәткүзүш вә сетивелиш җәриянини чапсанлитиш һәм елимиз товар ишләпчиқарғучилирини рәғбәтләндүрүш; – COVID-19 инфекциясини диагностика қилишта компьютер томографияси билән рәқәмлик рентген-аппаратларни қоллинишни кәңәйтиш; – тестлаш үчүн лабораторияләр қувитини кәңәйтиш, тестларни өз вақтида йәткүзүш; – һәрикәтчан бригадиларниң чақириқ вақтида тест елишини уюштуруш; – өйдә медицинилиқ ярдәм көрситиш бемарлар үчүн әң бехәтәрдур; – амбулаторлуқ дәриҗидә жирақта туруп мәслиһәт беришни җарий қилиш; – стационарларни өпкини сүнъий шамаллитиш аппаратлири билән тәминләш; – дәпин қилиш тәртивини өзгәртиш; – гражданларниң эпидемиологиялик җәһәттин еһтият болушини ашуруш. – Җәмийәтлик дәриҗидә иҗтимаий вә әмгәк көнүкүш васитилири җарий қилиниду, корпоративлиқ җавапкәрлик ашурулиду, әхбарат технологиялириниң ихтидари әмәлгә ашурулиду, – дәп тәкитлиди министр. Униң сөзичә, Һөкүмәт дәриҗисидә «COVID-19 инфекциясигә қарши бирлишимиз» принципини әмәлгә ашурушниң системилиқ чарилирини ишләп чиқиш зөрүр. Мәркизий дәриҗидә вә һакимлиқларниң вакалитини ениқ бөлүш тәләап қилиниду. «COVID-19 инфекциясигә қарши бирлишимиз» принципини әмәлгә ашуруш үч басқучни тәләп қилиду. Мәсилән, тәйярлиқ басқучи – икки һәптә, карантин басқучи – икки һәптидин төрт һәптигичә вә «COVID-19 инфекциясигә қарши бирлишимиз» принципини толуқ әмәлгә ашурушқа көчүш. Тәйярлиқ басқучида саламәтликни сақлаш системилириниң ресурслуқ тәминатини тәминләш, аһалиниң медицинилиқ ярдәмгә болған кәскин еһтияҗини қанаәтләндүрүш вә медицина хадимлирини тәшкилий тәйярлаш зөрүр. Карантин қәрәли инфекцияниң аһали арисида аммивий тарилишиниң тохтитилишини қолға кәлтүрүш имканийитини бериду. Мошу вақитта һоқуқ мәйданини тәртипкә кәлтүрүш вә аһали һәм бизнес билән әхбарат иши жүргүзүлиду. «COVID-19 инфекциясигә қарши бирлишимиз» принципини үчинчи басқучта әмәлгә ашуруш узақ муддәтлик иҗабий нәтиҗиләрни мәккәмләш чарә-тәдбирлирини орунлаш көздә тутулиду. Шуниң билән бирқатарда COVID-19 инфекциясигә бағлиқ вәзийәтни турақлаштуруш вәзипилири һәл қилиниду. – 10-июньдин тартип биз COVID-19 инфекцияси ениқ көрүнгән вә ПЦР тестиниң сәлбий нәтиҗиси бар пневмонияниң өсүшини байқаватимиз. Кейинки күнләрдә күнигә мундақ пневмонияниң 2,5 миңға йеқин әһвали тиркәлди. Бизниң экспертлар эпидемиологиялик әһвалниң тәрәққий етишиниң үч асасий сценарий бойичә тәхминини түзүп чиқти, – деди министр. Карантинсиз биринчи сценарийда августниң ахириға қәдәр һәр күни COVID-19 инфекциясиниң 27 миң әһвали тиркилиду, уларниң һәммисини ағриқханиға ятқузуш тәләп қилиниду. Инфекциялик вә провизорлуқ ағриқханиларда 300 миң орун тәләп қилиниду. Иккинчи сценарий икки һәптилик миллий локдаунни (мәнъий қилиш) көздә тутиду. Бу сценарийда күнигә ағриқханиға ятқузуш керәк болған йәттә миңға йеқин әһвал тиркилиду. Августниң ахириға қәдәр 80 миң орун тәләп қилиниду. Үчинчи сценарий бойичә төрт һәптилик локдаун җарий қилинса, күнигә 2500 әһвал тиркилип, 30 миңға йеқин орун тәләп қилиниду. Бу, умумән, һазирқи әһвалға мувапиқ келиду. – Мундақ тәхмин аһали арисида ағриқниң жуқушини жүгәнләш, шундақла тегишлик инфрақурулумни тәйярлаш нуқтәий нәзәридин хелә нәтиҗидарлиқ һесаплиниду, – дәп қошумчә қилди министр.