• Һекайә
• 09 Қыркүйек, 2020

КАЗИНО

Асқар АЛТАЙ,
1963-жили Шәрқий Қазақстан вилайитидә туғулған. Абай намидики Алмута Дөләт университетиниң (һазирқи Қазақ миллий педагогика университети) филология факультетини тамамлиған. Бирқатар гезит-журналларда вә нәшриятларда лавазимлиқ хизмәтләрни атқурған. «Қир вә дала һекайилири», «Алтай новеллиси», «Нәриқ нәқишлири», «Қизил бөрә күчүги», «Казино» қатарлиқ китапларниң муәллипи. Т.Айбергенов вә хәлиқара «Алаш» мукапатлириниң саһиби.

(һекайә)

Худасиз җәмийәткә, имансиз адәмгә һәммиси рухсәт... һечнемә ят әмәс екән. Мундақ бәндиләрниң отлуқ жүриги билән исиянкар еңи әқилгә новәт бәрмәй, йүксәк һисларға интилидекән.
Җоши «Пирамида» казиносиға киргәндә, алдидин кейиктәк меңип, Есилай билән қимархана ғоҗайини – убданла қерилиқ йәткинигә қаримай, хитайниң һаятлиқ дориси – «адәм гиясини» (жень-шень) давамлиқ истимал қиливатқачқа, муштумдәк болушиға қаримай, һәрикәтлири хелә чаққан-тимән бухарилиқ бовай күлүмсирәп қарши алди. Мәйдә йеқишип көрүшкәндин кейин, Җоши егиз бойлуқ, қамлашқан Есилайниң мәңзигә левини тәккүзүп, иссиқ нәпәси билән қизниң гөзәл чеһрисини иллитип, течлиқ сорашқан болди. Есилай «майлиқ херидарниң» қолтуғидин чаққанлиқ билән иливелип, худди ақушниң пәрвазидәк меңип, жигитни «рус рулеткиси» дәп атилидиған даңлиқ үстәлгә башлиди. Үстәлни чөгүләп, у илгири-кейин көрмигән қиз-жигитләр – «алтун яшлар» олтирипту.
Қима тавкиси (кон) көтирилип кетипту.
Қәлби кочидин ғәш болуп кәлгән Җошиниң сәпрайи өрләп, ғәзиви қозғалған. У рулеткини һәптиниң җүмә күнила ойнатти. Башқа күнлири пәқәт Есилайни дәп келәтти бу йәргә. Җүмә күни тонуш-билишләрму учришип қалатти. Бүгүн җим. Көңли тартмисиму, тавкиға хелә нурғун пул тикти. Оюнни узаққа созғуси кәлмиди болғай, бир айлинимдин кейин, қизил мусәлләсни икки утлап, Есилайни қолтуқлиғиничә жуқури көтирилди.
Улар төмүр түврүкләргә бәкитилгән айланма әйнәк пәләмпәйләрни дәссәп, үстүнки қәвәткә чиқти. Нәйзидәк учлуқ башлири торус таман бир-биригә қошулуп кәткән үчбулуңлуқ тәхлит, төрт теми қош қәвәт көк әйнәктин ясалған мисир пирамидисиниң көчәрмә үлгисидики бена еди бу. Ичидики сәра-әнҗанларму (интерьер) әйнәктин ясалғанди.
Бир қизиғи, казинониң оюн зали, кафе-бар, уссул-танца мәйдани қатарлиқлар җайлашқан биринчи қәвити билән меһманхана охшаш дәм алидиған бөлмиләрдин ибарәт иккинчи қәвити арисидики торусму сүзүк әйнәк болғанлиқтин, адәмләрниң шәрпә-гәвдилири ениқ көрүнәтти. Жуқуридикиләрниң немә қиливатқини – җими иш-һәрикити – төвәндикиләргә айдиң-ашкарә еди. Шуңлашқимекин, бәзиләр оюн қиза-қизимайла, ихтиярсиз иккинчи қәвәткә – ишрәтханиларға алдиришатти.
Тамлириға әйнәк пәрдиләр тартилған кичик һоҗриларниң ичиму җәннәтни әслитәтти: жуюнуп-таринидиған бөлмиләр иссиқ едәнлик еди. Жуқуридики сирлиқ шәрпә-гәвдиләрниң назакәтлик һәрикәтлири төвәндикиләрниң һаяҗан-һиссиятлирини ғидиқлап, қәлбини ләрзигә салатти.
Улар аста көтирилип, қош қатар әйнәк һоҗриларниң арисидики дәлизни бойлап маңди. Қапталдики ғува әйнәк тамларниң у тәрипидә сүрән-шавқун селип, мусәлләс ичишиватқан күлрәң гәвдиләргә көз ташлиған улар өзлириниң хусусий мүлкигә айланған, җими әйнәк пирамидини тирәп, нәқ оттурисини йерип өткән төмүр түврүклүк һоҗриға – кабиниға кирди. Әйнәк едәндин төвәндикиләрниң һәрикәтлири, әйнәк тамлардин болсизә, хошниларниң һиссиятларни қозғайдиған әмәллири көз тартиду. Йерим ялиңач тәнлири сүзүк суда үзүватқан белиқтәк көрүниду. Җоши булуңдики шәриқ услубида ишләнгән орун-көрпә жиққучқа чөкүши билән тәң, Есилай:
– Бүгүн бәк чарчиған охшайсәнғу? – деди.
– Бир күн кәчкичә тиним тапмидим.
– Йешин! Йешиндүрәй, – дәп қиз әндила қириқтин ашқан зор бәстлик жигитни йешиндүрүшкә башлиди. – Һазир әму (массаж) қилимән... суға чүшисән, йеп-йеңи «мерседестәк» болуп кетисән... һә-әй, җеним! – гепиниң ахирини нахша ейтқандәк созуп тәләппуз қилди у.
Җоши юмшақ, амма җәзибилик қизниң қолиға чүшкәнлигидин сөйүнүп:
– Җеним, сән мениң қутулдурғучумсән! – дегән җүмлини бирнәччә мәртәм еғизидин чиқарди.
– Һә-ә, шундақму?! Аял – инсанийәтни қутулдурғучи... әр киши болсизә, дунияни жутқучи. Билип қой, тәхсирим!
Җоши зуван сүрмиди.
– Тәхсирим, азирақ чидиғин. Мону қаттиқ каривәт петип кетиватқан болса керәк. Һазир чүшәк салимиз... һә-әй, ботам, – дәп сөзиниң ахирини созуп-созуп, нахшиға айландуруп, Җошиниң йениға олтарди вә май сүркәлгән алиқанлири билән униң дүмбисини угилап, шапилдитип урғили турди. Җошиниң тән-тени авал бошап, андин чоғдәк қизиришқа башлиди. Яшлиқ һарарәт ғалип кәлди болғай, уштумтут бир өрүлүп, Есилайни пүкләп бағриға басти.
– Аста, Җоши, аста дәймән, алдиримиғинә! – дәп пичирлиған гөзәл жигитниң һәрикәтлиригә бойсунди, ахир.
...Улар хелә узақ жуюнғандин кейин, бир мәһәл җим олтиришти. Сүкүнатни Есилай бузди.
– Сән немишкә өйләнмәй жүрисән? Шараит-имканийитиң йетәрлик... Қизлириңму нурғун.
– Я-яқ, хаталишисән! Қизлирим йоқ, сәндин башқа... Сениң билән тонушқандин бери өткән он ай ичидә һечкимгә йолумидим.
– Ялған!
– Раст дәймән!
– Ундақта маңа өйлән! Яки мән яқмаймәнму?
– Яқисән. Саңа өйлинәттим. Сән мениң өмрүмдә чин яхши көргән, бәк яқтурған иккинчи адәм…
– Биринчиси ким?
– У мәктәптә болған... Мән уни бәхитлик қилалмидим... Сениму бәхитлик қилалмаймән.
– Сән әмәс, Җоши, мән сени бәхитлик қилимән! – деди Есилай.
– У сениң қолуңдин кәлмәйду. Һәтта Худаниңму қолидин кәлмәйду…
– Мүмкин әмәс! Қандақ қолумдин кәлмәйду?
– Шундақ... Мән баримни, пүткүл вуҗудумни аллибурун тавкиға тикивәткән адәм.
Бу – рус рулеткиси!
– Қойғинә, җеним, йоқилаң гәпләрни қилмиғинә!
– Хоп, қойсам, қойдум... Сән өзәң әйиплик.
– Җә, әнди, Җоши. Әйиплимигинә мени.
– Кәчүр, Есилай! Биригә гуна артиш – мениң әски адитим, – деди Җоши қизни қучиғиға олтарғузуветип.
– Сән немишкә «баримни, вуҗудумни тавкиға тикивәткән адәм» дедиң? Әшу қиз үчүнма?
– Һә, әшу қиз үчүн әйни чағда, һазирзә, башқа үчүн. Сән уни чүшәнмәйсән!
– Немишкә? Чүшинимән... Йешим жигирмә үчтә. Ейтқинә! Ейтип баққинә, чүшинишкә тиришай!
– Қорқмамсән? Мәктәпни түгитидиған баһарда сөйгән қизимни өлтүрүвәткүм кәлгән…
– Адәмни чөчүтмигинә! Өзәңдин жирақлаштуруш үчүн, әттәй ейтиватисән бу гәпләрни, – қапиғини түрди Есилай.
– Һәтта ундақ оюм болмиғанди, бирақ у қизни өлтүргүм кәлгини раст. Униң билән биллә өзәмниңму өлгүм кәлгән…
Есилай Җошиға техиму чирмашти.
– Бопту, қалғинини ейтмай!
– Я-яқ. Ейт! Ейтип бәр!
– Қорқуватисәнғу?
– Һә, қорқуватимән, лекин аңлиғум бар. Ейт! Қизиқ екән!
– Һәммигә әйиплик – дадам... Дадам у қизға һечқачан өйләнгүзмәймән деди. Апам билән момам мени яқлиди. Улар анилардә! Мән созсаң қолуң йетидиған мону Хәшкиләң наһийисиниң «Райымбек» йезисида момамниң қолида туруп, шу мәлидики мәктәптә оқаттим. Ата-анам сиңлим билән Алмутида хизмәттә. Гөдәк чағлирим, дадамниң бир еғиз сөзи мени бәк ғәзәпләндүрди. Тазиму аччиғим кәлди. Немә қилиш керәк? Бирла йол – қиз билән биллә өлүвелиш лазим! Қечиш – пайдисиз. Дадамниң қоли узун, өзи органда ишләйду... Қизға һәммини ейттим. У жиғла-жиғла келишти. Кечиси әллик сомға хошна өйдики балидин «чолақ» милтиқ сетивалдим. Әтигәнлиги мални падиға қошқандин кейин, мәлиниң ғәрбидики идирға орунлашқан қәбиргаһқа қарап йол туттум. Җим-җитлиққа чөмгән идирлиқ көкләм қуяшиниң нурлири астида мени иллиқ күтүвалди. Күнгәйдин Алитағниң изғирин шамили уриду. Учамға кийивалған келәңсиз фуфайкамни йешип, йәргә салдим. «Чолақ» милтиқни фуфайкиниң астиға йошуруп қойдум. Ипар ейиниң оттуриси болуп, гүл-гиялар баш көтирип қалған. Қәбиргаһ җим-җитлиғини бузуп, асманда қушқачлар вичирлайду. Аләм қуяш нурида яйрап кәткәндәк. Әрваларму шүк. Мениң атниң туйиғидәк жүригим беарамлиқтин хали. Хатирҗәм. Һәтта өзәмниң һазир һаят билән хошлишидиғанлиғимму ялғандәк... Алитағниң көккә тақашқан ақ булутлуқ чоққилири техиму егизләп, мени қандақту-бир күч җасарәткә үндигәндәк қилиду. Уштумтут бүйүк тағдин қувәт қуюлғандәк, вуҗудумни чүшиниксиз бир туйғу егиләвалди. Мошундақ хияллар илкидә олтирип, чит көйниги йәлпүнүп, бәләнт қирлар етигигә йетип кәлгән сөйүмлүгүмни байқимай қаптимән. Униң «Җоши!» дегән дәһшәтлик (һәр һалда, маңа шундақ билинди) авази һеликәм қулиғимда җараңлайду. Орнумдин қандақ ирғип турғинимни билмәймән. Қолумда – «чолақ» милтиқ. Жуқурида туруп: «Кәл! Кәл! Бери кәл!», дәп вақиридим. Дәл мошу мәзгилдә у үзини алиқанлири билән яптидә, үнсиз жиғлашқа башлиди. Бир дәқиқигә йәтмәйдиған қисқа вақит маңа миң жилдәк билинди. У туюқсиз шарттидә бурулдидә, мәлә тәрәпкә қарап, худди учқан қуштәк, қуйруқни хада қилди... Мән болсам, қәбирстанлиқта тинич-хатирҗәм қаливәрдим.
У мениң муһәббәт билән сөйгүгә толуп-ташқан ақ көңүл, пак туйғумни шу пәйттә жүригим билән җенимдин мәңгүгә суғирип елип кәтти. Әлвәттә, мән уни әйни чағда сәзмидим. Пәйдин-пәй аччиғим келишкә башлиди. Дадамға әмәс, сөйгүнүмгә. У җими ишәнчә-етиқатимниң егиси еди. Әндиликтә һәммини вәйран қилди. Сәпрайим шу қәдәр өрлидики, униң зиртиға өлмәсни қарар қилдим. Уни йенип көрмидим. Еһтимал, қәбиргаһта сөйгән ярим билән әмәс, тунҗа қетим әҗәл билән үзму-үз учрашсам керәк. Билмәймән. Шуниңдин бери вуҗудумни бир соғ туйғу – шәпқәтсизлик егиләвалди. У һели бир өзгириш күтүватиду. Растинла бир өзгириш қилғуси келиду. Мән бүгүн шуни тапқили кәлдим.
Тилинған тасмидәк созулуп-егилип, жигиткә чаплишип ятқан Есилай:
– Немә дегән көңүлсиз һекайә? – деди. – Һелиқи тапқан өзгиришиң мән әмәсма?
– Яқ, сәнму әмәс, сениңдин зорларму әмәс... Уни өзәмла билимән. Һәтта Тәңриму билмәйду. Жүригим таштәк қетип, һис-туйғум күл болуп өчүп қалған, һәҗәп! – өзидин өзи шатланди у.
Қизниң нуқсансиз, беҗирим тени титириди.

ІІ.
Җошиниң ейтқанлири раст еди. Қәлбини алмастәк өткүр, соғ бир туйғу әсир қилған. Тәмкинликни шәпқәтсизлик егилигән. Мошу бир һувлиған шәпқәтсизлик уни шәһәрдин чиқирип, узун йолға салған.
Қәһритан ейиниң соғи күчәйгән. Түнүгүн яққан қар Ташкәнт етигидин та Алитағниң чоққилириғичә болған ғайәт зор зиминни ақ либасқа пүркигән. Күн ағамча бойи көтирилип, әтрап аста иссиватиду. Ақ рәңлик «Ауди» машиниси тинимсиз тошқандәк, илдам кәлмәктә. Лекин пүткүл вуҗудиға һөкүмранлиқ қилип, еңини азаплиқ искәнҗисигә алған вәһимилик туйғу йоқилар әмәс. У жүригиниң әң назук вә чоңқур йеригә җәзимлинип, һәсрәт-муң болуп чигилип қалған.
Чигилгини – йәнила шу шәпқәтсизлик. Униң дәсләпки уруғини тәргәнму әшу. Дадиси. Андин аписи. У төрт, бәлки, бәш яшқа кәлгәндә, улар пичақ көтирип, бир-биригә жүгрәшкән. У қанни тунҗа қетим көрүп, чөчигән. Қаттиқ чөчигән. Кимниң билигигә пичақ тәккини ядида йоқ, әйтәвир, диванда шүк олтирип қалғини есидә. Әшу бир дәһшәтлик вақиә қәлбидә мәңгү орнап қалған.
Бәхиткә яриша, тили бағлинип қалмиди. Икки-үч күндин кейин, Алмутиниң йенидики «Өзбәктин» момиси кәлгәндә, у гөдәкләрчә җими сирни аян қиливәткән. Ғәмғузар аял бир еғиз сөз қилмай, уни өзи билән елип кәткәнди. Шуниңдин бери он жиллиқ мәктәпни түгәткичә, момисиниң қолида әркиләп өсти. Әшундақ меһриван момисиниң қәбрини зиярәт қилмиғиниға бир жилдин ешипту.
Машинисини һелиқи сөйгән қизи қуйруқни хада қилған етәккә тохтитип, жирақтин көзгә ташлинип турған дөңгә көтирилди. Бәлбеғиға есивалған терә қаптин янфонини чиқирип, өчиривәтти. Егиз дөңдин Алитаққичә болған арилиқ сәрап ичрә ашкарә көрүниду.
Әтрапни убдан күзитип чиққандин кейин, еғизиға мусулманлиқтин билидиған «Бисмиллаһи рәһману рәһим!» дегән йеганә ибариләр чүшүп, алиқанлири билән үзини сийпиди. Қелин қар түгәл дегидәк йепивалған зәрәткалиқни ялғуз арилап жүрүп, Ақсөңкә момисиниң қәбригә йәтти. Аяқ кийиминиң қончисидин киргән қар путлирини хелә музлатқан.
Пиширилгән қизил хиштин турғузулған қәбиргә ичидә тазим қилди у. «Мома, кәчүр! Мән ахмақмән. Бүгүн атайин саңа баш әккили кәлдим. Әндики тәғдиримниң қандақ болуп кетидиғинини билмәймән... Билидиғиним – сениң иссиқ меһриң. Мениң үчүн пәқәт шула мәдәт, тәсәлла. Әлвида, мома! Хошлишишқа кәлдим, әнди бу йәргә йолумниң чүшүши натайин... Кәчүр, мома!»
Ошуғиғичә киргән қар убданла музлатти болғай, машиниси тәрәпкә тез меңип кәтти. Етәккә чүшүши билән, машинисиға олтирип, аяқ кийимини йешип, ичидики қарни силкип, тазилиди. Носкиси һөл болуп кетипту. Машина шәһәргә қарап тез қозғалди.
Йезиниң қиблә тәрипидики қәбирдә тунҗа қетим қуръан оқулди…
Дөңдики қәбиргаһтин әндила чиқишиға, қулиғиға «Җоши!» дегән аваз киргәндәк қилди. Амма бу авазға көңүл бөлгүси кәлмиди. Аваз йәнә аңланғандәк болди. Шу чағдила сәп салди: момисиму? Яки сөйгән яриму? Җим-җит. Пәқәт машинисиниң бир хил гүкүригән үнила қулаққа кирди, халас.
Өзигә бәк ишәнчилик Җошиниң, һәр һалда, хиялини һелиқи бир үмүтвар аваз бузди. «Җоши!» – вәһимилик вақириған сөйүмлүги униң ишәнчә-етиқатини вәйран қилип, ялқунҗиған һиссиятини өчиривәткәнди. Кейин өйләнди. Пәрзәнтликму болди. Бирақ аял кишигә болған соғ туйғу униң қәлбини нәзәрбәнд қилди. Әшу туйғу ахири аялидин аҗраштурувәтти. Җоши аһ уруп кәтмиди, әксичә, униңдин қутулғиниға хошалму болди. Һәтта өз пушти – балисидинму көңли совуғанди.
Пәқәт йеник мүҗәзлик әркә-тайтаңларғила қәлби очуқ. Уларниң ичидә мошу Есилай уни есәңгиритип, өзигә чирмавалған. Қалғанлири – һәвәсниң қурванлири... Есилайни йолуқтурғандин кейин, әркә-тайтаң, найнақларға қаримас болди.
Униңға бүгүнму Есилайниң келишкән қияпити билән Есилай «Хрусталь Храм» дәп нам қойған казиноға болған иштияқ-һәвәси йетип-ашиду. Чүнки һәммә нәрсә қалиду, һәммә нәрсә ялған! Сахта! Әркә-тайтаң билән «Хрусталь Храмниң» гөзәллиги, җәлипкарлиғи қәбиргаһта сөйүмлүги вәйран қилған қәлбтики гөзәллик сарийи билән селиштурғанда, һечқанчә әмәс…
Униң хумарини чиқиридиған, иштияқ-һәвәсини ачидиған – казино! Есилай «Хрусталь Храм», «Пирамида» дәп атиған ушбу қимарханиларму шамал билән вақитниң әнчисидә. Бир зумдила бәрбат болиду. Адәм қәлбиниң гөзәллиги әмәс, сиртқи қияпитиниң, әпти-турқиниң гөзәллигиғу бу. Һәммә нәрсә парчә-парчә болуп кетидиған әйнәк, халас. Әйнәк... Әйнәк адәм... Әйнәк җәмийәт... һәммисила тирсилдап суниду. Һәммиси – Тәңриниң хаһиши... Яқ. Адәмниң һарсизлиғи. Худа йоқ. Й-о-қ!
«Худа йоқ!» – тәкрарлиди йәнә ичидә Җоши машинисиниң чақлири оймандин җалақлап өткинигә пәрваму қилмай. – «Худа бар болса, дуния әйнәктәк тирсилдимас еди. Худа йоқ болғачқа, адәм хиялиға кәлгәнни қиливатиду. Йәр йүзидики адәмгә һәммә нәрсә рухсәт! Һәммә нәрсә иҗазәт!». Җоши өзигә тәсәлла беридиған мошундақ ойларға берилди.
Өчиривәткән телефони чирилдап кәтти.
– Алло! Дада... Нәдә болаттим, зәрәткалиқта болдум... Момамниң қәбрини зиярәт қилдим... Мақул, әтә хәвәрлишәй... Һә, әтә. Апам бир йәргә қечип кәтмәс... Бүгүн вақтим йоқ.
Астанадики дадиси екән. Җоши телефонини қайтидин өчиривәтти. Йол үстидә өзини бирәвниң беарам қилишини халимиди. Машинисини бир хил илдамлиқта һайдап келиватиду. Шу мәһәл тәсадипи һелиқи «Худа йоқ!» дегән ой ядиға кәлди. Шәйтанниң йеқимсиз, хүнүк әптидәк көрүнүп, ғайиптин каллисиға киргән хиял зәнҗирбәнд қилди уни.
– Худа йоқ, өлүм бар.
– Һә, тоғра дәйсән. Худа йоқ, әҗәл бар… – деди қандақту-бир аваз.
Җоши тиңирқиди. Йенида һечким йоқ. Аваз ичидин, һә, дәл шундақ, ичидин чиққандәк қилди.
– Сән ким?
– Әҗәл.
Җошиниң тени шүркинип, жүригини вәһимә басти. Қоли титирәп, машиниси бәәйни һелигәр түлкиниң қуйруғидәк, у ян- бу ян ташланди.
– Ялған!
– Ишәнмәмсән? Ундақта көзүңгә көрүнәй!
– Оң тәрәптики йолувчи олтиридиған орундуқта кимду-бири пәйда болди. Йеничә олтириду. Қияпәт-түри – адәм. Бирақ нә аял, нә әр киши екәнлиги – тепишмақ. Җоши әнди һәқиқәтәнму мәңдәп қалди.
– Бисмилла! Бисмилла!
– Аварә болма! Сән Худасиз бәндисән... Худаниң қули әмәссән. – Җошиниң тили тутулуп, пут-қоли тартишип қалған бир һалға кәлди.
– Җаһиллиқ қилма! – дәп әву бир какириведи, Җоши дәрру әслигә янди вә баятин бери бойсунмайватқан машинисини тизгинлиди.
– Сән техи өз қәриз-пәрзиңни ада қилип болмидиң. Мән һазирчә җениңни алмай турай.
– Ундақта немишкә йенимда олтирисән?
– Сән маңа ишәнмидиңғу, өзәмни бир көрситип қояй дәймән.
– Мениң ичимдин чиқтиңма? Шәйтан әмәсту сән?
– Немә десәң, шуни дә... Мән бүгүндин башлап сениң қешиңда болимән. Лазим болса, ичиңгә киривалимән.
– Немишкә?
– Һой, шор пешанә! Адәмгә әң йеқин – у Әҗәл! Худа жирақта... Бәк жирақта. Шуңа тәғдириң дайим қил үстидә туриду. Қешиңда давамлиқ тәһдит селип, мән жүримән. Сән бечарә һәрзаман дәһшәт ичидә яшайсән. Һаятниң шекәрдәк маһийити мана шуниңда.
Җошиниң қәлбини күмпәйкүм қиливатқан вәһимә бесилип, өзини тутувалди. Әҗәл болсизә, худди қарақчидәк, чәкчәрәп олтириду.
– Адәм намлиқ әҗәлни... – деди Җоши. – Һәркимниң өз әҗили йоқ. Әҗәл – ортақ... Сән болсаң, бари-йоқи сәрапсән. Мән сениңдин сәскәнмәймән, ишәнмәймән!
– Сәскәнмә! Сениң сәскәнмәйдиғиниң... әң муһими, ишәнмәйдиғиниң, маңиму, Худағиму керәк.
– Ишәнмәймән!
– Ишәнмә! Мана мәнму шу тапта йоқмән…
Җоши ялт етип қариди. Һелиқи йолувчи – Әҗәл – йенида йоқ. Җошиниң үни ичидин аранла аңланди. Һәҗәплинәрлиги, қулиғи билән әмәс, вуҗуди билән һис қилди мәзкүр үнни.
«Йоқ нәрсигә ишәнмә! Көзгә көрүнмисә, ишәнмә!».
Дүмбисидә чүмүлә меңип жүргәндәк сәзди өзини. Тенини чип-чип соғ тәр басти. Үз-көзи, һәтта рульни очумлап тутқан қоллириму бужжидә тәрлиди. Машиниси тамамән асталап қалған. Җошини қандақту-бир номус тунҗуқтурмақта еди. Газни басти.
Қоюн янчуғидин елип, «экстезиниң» почақтәк данисини ағзиға салди.

ІІІ.
Пешиндин кейин әйнәк казинониң алдиға гоя бәш яшлиқ тулпардәк йетип кәлгән машина келип тохтиди. Җоши алдирап казиноға киргәндә, Есилайму, һелиқи рәзги-тимән бовайму уни қарши алмиди. Қимарвазларму һели бу йәргә бешини тиқмиған. «Пирамидиниң» ичиму, худди туман бесивалғандәк, ғува.
Бена ичигә шиддәт билән киргән Җоши қәдәмлирини асталатти. Буни бир хизмәткар байқиди болғай, бирәр дәқиқә өтмәйла, нерида Есилайниң қариси көрүнди. Уни әгишипла, алчаңлап меңип, ғоҗайинму пәйда болди. Гәпни қисқа қилған вә һелиқи дориға хумари тутқан Җоши икки-үч тал көк қәғәзни ғоҗайинниң қолиға тутқузуп, Есилайни сөрәп дегидәк елип чиқип кәтти.
Йол бойи һәр иккилиси еғиз ачмиди. «Медевниң» улуқ чатқаллиғи таман созулуп ятқан кочини бойлап «Бутаковка» сейиға йәтмәй, соңға бурулуп, тик дөң үстидики түзләңгә көтирилди. Машина төгә бойидәк егиз қаша билән қоршалған зор қорғанниң дәрвазисиниң алдиға келип тохтиди.
Түврүклири уюл төмүрдин турғузулуп нәқишләнгән, полаттин ясилип, бир биқиниға силҗийдиған электр дәрваза ечилип, нерида сақчи кийими өзигә бәк ярашқан күзәтчи көрүнди. У оң қолини чеккисигә апирип, тонуш машиниға һөрмәт билдүрүп, уни тосалғусиз өткүзүвәтти.
Соқмақ йол – тротуар – қиммәт көк гранит таштин ясилипту. Язда йешил кигиз түсигә киридиған газон аппақ қарға пүркинип, пака арчилар көкирип туриду. Соқмақниң икки қасниғиға адәм бойиға баравәр дит билән орнитилған неон шамлири билән хилму-хил һайван, қуш, белиқларниң мүсүн-һәйкәлчилири көз тартиду.
Егиз дөңниң җими мәйданини егиләп турған биридин бири чирайлиқ сәлтәнәтлик төрт коттеджниң һөснигә Есилайниң ағзи ечилипла қалди. Әтрапи тай чапқидәк кәң-таша һойлилири бар һәр коттедж оттура әсирлик барокко үлгисидә селинипту. Төрт бенаниң һойла-арамиму адәмниң белиға баравәр хиш билән бөлүнүпту.
Улар төрдики чирайлиқ бенаниң алдиға келип тохтиди. Есилай һәтта чүшидиму көрүп бақмиған гөзәллик билән байлиққа көз ташлайдекән, гекитигигә таш түрүлүп қалғандәк, тили таңлийиға чаплишип қалди. Әтрап девирқай һидиға толған. Ишигиниң тутқучидин үстидики асма шам чирақ – люстриғичә алтундин һәл берилгән, единидин тартип тамға есилған әслинусха рәсимләргичә күмүч билән қапланған, һәр яңза яғач җиһазлар билән сәра-әнҗанлар яш қизни есәңгиритип қойди. Гоя чөчәкләр алимигә кирип қалғандәк сәзди өзини.
– Әҗайип! – деди хелигә созулған сүкүттин кейин Есилай.
– «Дәһшәт!» дә... Шунчә дуния-мүлүк дадамға немигә керәкту? – деди Җоши.
– Немишкә? Керәк... Маңа яқиду.
– Аялларға һәммә нәрсә керәк... Һәммә нәрсә яқиду! – мәсхирилик күлди у. – Әр кишигә немә керәк?
– Һим-м! Билмәймән, – мүрисини чиқарди Есилай.
– Һәммиси – наданлиқ... Адәм балисиниң ачкөзлүги. Буларниң қолидин кәлсә, Алитағниму қучақлап ятқуси бар.
– Бөлүп болди әмәсму? – дәп қалди қизму.
– Дадам охшашлар... Нәгә көтирип әкәтмәкчи? Калла йоқ.
– Қойғинә, Җоши, дадаңни әйипләвәрмигинә. У гунакар әмәсқу…
– Ундақта ким? Мәнма? Һә!.. Мән... Мошу байлиққа егә болалмай жүргән мән әйиплик... Бари-йоқи күзәтчимән. Қаравул... Өйниң сиртини – сақчилар, ичини мән күзитимән. Һа-һа-һа!
У зәрдилик күлди. Тән-тени титирәп, зор бәсти тартишип қалғандәк һис қилди өзини.
– Есилай, «экстезини» еливәт! Көйүп кетиватимән! Әкәл! Әкәл бери, – дедидә, бир түгмичисини тилиниң астиға тезликтә селивәтти. – Сәнму ич! Һазир кайфқа киримиз... Йениклишип қалисән. Қениң қизип, хумариңдин чиқисән…
Җоши қизниң тал чивиқтәк белини тартип, униң узун бойни билән мәңизлиригә левини тәккүзди.
– Маңа ичишкә болмайду!
– Ялған гәп қилмиғинә!
– Раст дәймән, җеним!
– Немишкә? Немә болуп қалди?
– Һамилдармән…
– Қойә. Кимдин? Мениңдинма?
– Сениңдин.
– Мүмкин әмәс! Сақлинип жүрәттиңғу?
– Бәрибир һамилдар болуп қалдим.
– Ялған! Мени ғәзәпләндүрүш үчүн, то есть синаш үчүн, әттәй шундақ дәватисән.
– Раст дәватимән. Һамилдармән.
– Тола һелигәрлик қилма. Сә... сә... сән ялған ейтиватисән.
– Халисаң, ишән, халимисаң, ихтияриң, – деди Есилай бесиқ авазда. – Мән буниңға өкүнмәймән... Сениң униңға керигиң чағлиқ... У маңа керәк.
– Мән сараң болуп қалсам керәк. О, һелигәр! Йеник мүҗәз ишғал қилған һаят!
– Сараң болмаяқ қой! Саңа һечбир еғирлиқ чүшәрмәймән. «Хрусталь Храм» аман болсун! Сениң мону байлиғиң – мениң наресидәмниң сәдиқиси... Шуни билип қой!
– Есилай, бу мениң байлиғим әмәс... Дунияхумар дадам билән апамниңки. Һәммиси тоңғуз... Сән мошуларни билип қой! Болди қилайли бу гәпләрни!
– Тохтатсақ, тохтитайли. Сән маңа ишәнмидиң. Ишәнмәскә һәқлиқсән.
Җоши зуван сүрмиди. Җими ғәзәп-нәпритини бесиш үчүн, Есилайни қучиғиға тартти. Есилайму нери тур демиди... «Экстези» қириқ градусқичә һараритини көтәргән жигитниңму, қизниңму вуҗудини яшлиқ ялқуни егилиди. Еңи ғувалишип, һиссиятлар илкидә қелип, чала мәс һаләткә йәтти.
Тән-тенигә ләззәт беғишлиғап, әму қилған иссиқ ваннида гөдәкләрдәк жуюнушти. Иссиқ судин кейин, бассейнниң соғ сүйи уларни хелә сәгитти. Еңини иллиқ туйғу ойғитип, нурға бөлиди.
Җошиниң кавак мәйдисиму бир толуп қалғандәк болди. Униң ядиға беғубар балилиғи – бәхитлик чеғи кәлди. Уму худди бир чүштәкла. Жирақ вә йеқин Райымбек йезиси. Момиси.
– Дадаң ким болуп ишләйду? – дегән Есилайниң авази хиялини бөлүвәтти.
– Генерал, – деди Җоши еринипкинә, – «кэнбэшник».
– Шундақмекин девидим. Өзәң зади немә иш қилисән? Немә билән бәнт?
– Ишсиз бечаримән... Яқ... Күзәтчимән. Қаравул. Мону «Золотой Храмни» күзитимән.
– О-һо! Бу – чоң хизмәт! Мону өйләр кимниң? Уларда адәмләр турамда? Мән һечкимни көрмидимғу?
– Җеним, уларда маңа охшаш шәрмәндиләр яшайду. Улар, бирақ, балилири әмәс, һәқиқий күзәтчиләр. Сақчилар бизни «Собака Баскервили» дәп атишиду.
– Егилири нәдә?
– Нәдә болатти? Астанада... Алмутида... Қарағандида…
– Қандақ?
– Шундақ. Бири – Астанада бәкму чоң хизмәттә... Сабиқ министр. Чоң кишини әгип, чивисидин чиқмайду. Худди қотандики һелиқи айланпаш болуп қалған қойдәк... Йәнә бири – Қарағандида. Комбинатниң башлиғи. Үчинчиси – Алмутида, шәһәр ичидә туриду. Бу йәр гоя курорттәкла.
– Һм-м. Чүшинишлик.

(Давами бар).