• Әхбаратлар еқими
  • 19 Қараша, 2020

Сөзигә — садиқ, ишиға — пишшиқ

Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң депутати, Қазақстан хәлқи Ассамблеяси Кеңишиниң әзаси, җумһурийәтлик Уйғур мәдәнийәт мәркизиниң рәиси Шаһимәрдан Нурумов үстимиздики жилниң 15-ноябрь күни 70 яшқа толди. Шу мунасивәт билән униң намиға тәбрикнамиләр кәйни-кәйнидин кәлмәктә. Қазақстан Җумһурийитиниң Президенти Қасым-Жомарт Тоқаевниң Тәшәккүрнамиси билән «Алтын барс» бәлгүси, Қазақстан Җумһурийитиниң Премъер-Министри Асқар Маминниң, Қазақстан Җумһурийити Парламенти Сенатиниң рәиси Мәулен Әшимбаевниң, Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң рәиси Нурлан Ниғматуллинниң вә бирқатар министрликләр билән идариләр рәһбәрлириниң иллиқ тиләклири йезилған Тәбрикнамилири шулар җүмлисидиндур. Мошуниң һәммиси Шаһимәрдан Үсәйиноғлиниң көпжиллиқ мевилик әмгигиниң нәтиҗисидур.


Өз новитидә көрнәклик җәмийәт әрбаби Шаһимәрдан Нурумовни «Уйғур авази» гезитиниң коллективиму миңлиған оқурмәнлири намидин сәмимий тәбрикләп, мустәһкәм саламәтлик, аиләвий бәхит вә хизмитигә муваппәқийәт тиләйду.


Түркийтиллиқ хәлиқләрдә «әзимәт» дегән чүшәнчә бар. Уни – сөзигә садиқ, ишиға пишшиқ адәмләргә нисбәтән ейтиду. Қазақстан хәлқи Ассамблеясидә ишлигән пәйт маңа көп адәмләр билән тонушушқа, хизмәтдаш болушқа имканийәт бәрди. Шуларниң бири – Шаһимәрдан Үсәйиноғли Нурумов.
У 2012-жили Қазақстан уйғурлириниң җумһурийәтлик этномәдәнийәт мәркизигә рәис болуп сайлинип, Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң әзаси болди.
Умумән, мошу чоң милләт үчүн җавапкәрликни өз зиммисигә елишниң өзи - батурлуқ. «Бәш қол бирдәк әмәс» дегәнни һәммә билиду — һәрқандақ муһитниң яхшиси билән ямини, сени чүшинидиғини һәм сени қобул қилмайдиғини бар.
Қазақстан уйғурлири — һазир елимиздики әң чоң этносларниң бири. Елимиздә 60тин ошуқ уйғур тилида билим беридиған мәктәп моҗут. Пүткүл дуниядики ялғуз уйғур театри – Қ.Ғоҗамияров намидики җумһурийәтлик дөләт академиялик Уйғур театриму биздә. 14 миңдин ошуқ оқурмәни бар «Уйғур авази» гезити йоруқ көриду. Р.Сулейменов намидики Шәриқшунаслиқ институтида Уйғуршунаслиқ илмий мәркизи ишләйду. Бу – этномәдәнийәт бирләшмиси билән һәмкарлиқта ишләватқан әң чоң дөләт мәһкимилири. Униңға қошумчә мәркәз билән қәдәмму-қәдәм йүзлигән билим, пән, сәнъәт, ихтисатниң башқиму саһалириға мунасивәтлик қурулумлар ишләйду.
Әнди Елбасы рәһбәрлик қиливатқан Қазақстан хәлқи Ассамблеяси охшаш тәшкилат — һәрбир этномәдәнийәт бирләшмиси рәһбириниң алдиға өз этносини дөләтниң умумий қаидилирини орунлашқа, ишларни уюштуруш бойичә жуқури җавапкәрлик жүкләйду. Мошу вәзипини зиммисигә алған күндин башлапла Шаһимәрдан Үсәйиноғли ишқа җиддий киришти. Һаятий мәвқәси яш вақтидин Вәтәнгә хизмәт қилиш болуп шәкилләнгән әзимәтниң һаят йолиму мошуниңға яхши дәлил.
Ташкәнттә «Шәриқшунаслиқ» саһаси бойичә билим алған Ш.Нурумов әмгәк йолини мәктәптә муәллим болуштин башлап, паалийәтчанлиғи вә вәтәнпәрвәрлиги түпәйли шу пәйттики яшларниң тәшкилати — комсомол тәшкилатиниң кативи болуп ишләйду. Бу тәшкилат – уюштуруш ишиниң чоң мәктиви болидиған.
Хитай тилиниң мутәхәссислигини егилигән Шаһимәрдан Үсәйиноғли узун жиллар давамида елимизниң миллий бехәтәрлик саһасида хизмәт қилди. Мустәқил Қазақстанниң бехәтәрлик саһасиниң шәкиллинишигә Ш.Нурумовниң өзигә чушлуқ төһписи бар.
Шуңлашқа Шаһимәрдан Үсәйиноғлиниң Қазақстан хәлқиниң өмлүги, бирлиги вә хатириҗәмлигини мустәһкәмләш саһасиға келишиниму һаят йолидин келип чиққан қанунийлиқ дәп ейтишқа болиду.
«Өмлүк аилидин башлиниду» демәкчи, Шаһимәрдан Үсәйиноғли өз паалийитидә җәмийәтни уюштуруш мәсилисигә алаһидә көңүл бөлди. Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң Жигитбашлири кеңиши, Анилар кеңиши, Яшлар тәшкилати охшаш йөнилишлирини җанландуруп, паалийәтчанлиқ билән ишләп келиватиду.
Қазақстан уйғурлириниң этномәдәнийәт мәркизиниң асасий паалийәтлириниң бири – миллитидин қәтъий нәзәр, умумий чаңғирақ астида өмүр сүрүватқан вәтәндашлириға хәйрихаһлиқ ярдәм көрситиш. Мәсилән, Арыс шәһиридики йүз бәргән паҗиәдә, Мақтарал наһийәсидә болған су апитидә зәрдап чәккәнләргә, өрт ақивитидин өйсиз қааканидин айрилғанларға, ялғуз аниларға, накаларға, пандемия пәйтидә ишсиз қалғанларға вә алдинқи сәптә жүргән дохтурларға, полиция хадимлириға Ш.Нурумов башқуруватқан бирләшминиң көрсәткән ярдими адәм билән адәмниң, милләт билән милләтниң арисини яхшилиқ билән давамлаштуруватқан һәрикәт дәп ейтар едим.
Ш.Нурумов 2016-жилдин бери Қазақстан Җумһурийити Парламенти Мәҗлисиниң Қазақстан хәлқи Ассамблеясидин сайланған депутати. Хәлқиниң ғемини ойлиған паалийәтчан депутат сүпитидә Шаһимәрдан Үсәйиноғлиниң диққәт ағдуруватқан мәсилилири, умумән, Қазақстанниң иҗтимаий әһвалини яхшилаш, мәнивий тәрәққий әткүзүш арқилиқ җәмийәтлик разимәнликни күчәйтишкә қаритилған. Шуниң ичидә йезини тәрәққий әткүзүш йөнилишидә чәт йезиларға Интернетни йәткүзүш, су, газ билән тәминләш, йолларни селиш бойичә муһим мәсилиләрни көтирип келиватиду. Устаз болғачқа балиларни һимайә қилиш, муәллимләрни сүпәтлик тәйярлаш, қазақ тилиниң илим-пәндә кәң қоллинилиши охшаш чоңқур мәнивий әһмийити бар проблемиларға җиддий көңүл бөлүп, аһали арисида җәмийәтлик пикир һасил қиливатқан хәлиқ вәкили.
Ш.Нурумов миллитиниң оғли болуп туғулуп, елиниң граждини болуп шәкилләнгән шәхс. «Қазақстанлиқ уйғурлар яхши чүшинидиған һәм чоңқур һис қилидиған бир қаидә моҗут. У - әгәр Қазақ йеридә Қазақстан мәңгү болса, Қазақстан уйғурлириму, уларниң тили, дини вә әнъәнилириму мәңгүлүк болиду. Шуңлашқа һәрбир қазақстанлиқ уйғур Қазақстанниң тәрәққияти вә гүллинишигә өз үлүшини қошувериду», дәйду Шаһимәрдан Үсәйиноғли.
У Елбасы Н.Назарбаевниң қазақ тилини латин графикисиға өткүзүш тоғрилиқ тәшәббусини дәсләпкиләрдин болуп қолап-қувәтлиди. Йәни Шаһимәрдан Үсәйиноғлиниң тәшәббуси билән Қазақстан уйғурлириму ана тилини латин графикисиға көчириш тоғрилиқ қарар қобул қилди.
Қазақ хәлқидә «Алтә байлиқниң қәдрини билиш» дегән чүшәнчә бар. Улар - яшлиқниң, саламәтликниң, һаятниң, хәлиқниң, уруқ-туққанниң вә дост-бурадәрниң, қолда барниң қәдрини билиштур. Шаһимәрдан Үсәйиноғли мошу алтә байлиқниң һәммисиниң қәдрини билидиған әзимәт.
Мәлумки, әҗдатлиримиз адәм йешини 100гичә һесаплап, уни төрт дәвиргә бөлгән. Дәсләпки 25 — яшлиқ, иккинчи 25 — жигитлик, үчинчи 25 – атилиқ, төртинчи 25 қерилиқ дәп атиған. Һәрбир дәвирниң өзигә хас җавапкәрлиги, пәризи бар. Шу җавапкәрликкә мунасип болуш – тәрбийиниң асаси екән. Сәвәви, һөрмәтму йешиңға мувапиқ көрситилиду. Ш.Нурумов мошу басқучларниң барлиғини шәрәп билән бесип өтүп, аброй-шәнигә дағ чүшәрмәй келиватқан адәм. Шундақ екән, ақсақаллиқниң йүксәк чоққиси – 70 яшқа кәлгән һөрмәтлик инсанниң 80ниң қерилиғини, 90ниң даналиғини көрүшигә тиләкдашлиқ билдүримән.
Саламәтлигиңиз яхши болуп, кәйниңиздә келиватқан әвлатлириңизниң бәхтини көрүң. Елимиз үчүн қиливатқан изгү ишлириңизниң йемишини көрүң, Шаһимәрдан Үсәйиноғли!
Ералы ТОҒЖАНОВ,
Қазақстан Җумһурийити Премьер-Министриниң орунбасари.

477 рет

көрсетілді

1

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы