• Әхбаратлар еқими
  • 19 Қараша, 2020

Асасий вәзипә — пандемияни жүгәнләш

Дөләт рәһбири Һөкүмәт әзалири, бирқатар дөләт органлириниң рәһбәрлири, шәһәрләр вә вилайәтләр һакимлири билән таҗсиман вирусниң тарқилишиға қарши туруш чарилири бойичә онлайн кеңәшмә өткүзди.
Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзидә пандемия вақтида елимиз врачлириниң зөрүр тәҗрибигә егә болғанлиғини, ағриқниң асасий аламәтлирини ениқлашни үгәнгәнлигини вә униңға қарши қандақ күришишни билидиғанлиғини тәкитлиди. Саламәтликни сақлаш системиси хелә мустәһкәмләнди, аммивий тестлаш башланди, алақида болған шәхсләрни ениқлаш яхшиланди. Бизнесму қелиплашқан әһвалға маслашти, гражданларниңму пандемиягә болған көзқариши өзгәрди.
– Пандемияниң иккинчи долқуни көп җәһәттин пәриқлиниду вә мәмликәт ихтисади үчүн еғир вақитта өтиду. Биз буни һесапқа елишимиз керәк. Һазир пүткүл дуния мәлум саһаларниң уттур чиқиминила әмәс, бәлки ишсизлиқ вә оқутуштики камчилиқлар түрлүк сәлбий ақивәтләргә, җүмлидин җинайәтчиликниң өсүшигә елип келидиған кейингә қалдурулған нәтиҗини пәрәз қилидиған «ковид тәңлимиси» аталмишни йешиш алдида туриду. Шуңлашқа еқимдики вәзипә – баһардики миқияслиқ карантинсиз пандемияни жүгәнләш, – деди Дөләт рәһбири.
Президент айрим регионларда ағриқниң көпийишигә бағлиқ таҗсиман вирусқа қарши туруш бойичә системилиқ чариләрни көрүшниң муһим екәнлигини атап көрсәтти. Буниңда ағриқ жуқтурғанларни мүмкинқәдәр ениқ һесапқа елишниң вирусқа қарши күришишниң асасий тәливи екәнлиги тәкитләнди.
– Бирқатар вилайәтләрдә таҗсиман вирус инфекциясиниң йеңи әһваллирини йошуруш фактлири ениқланди. Сөз Шәрқий Қазақстан, Шималий Қазақстан, Павлодар, Ақмола, Қостанай вә башқа вилайәтләр тоғрилиқ болуватиду. Арзу қилған нәрсини һәқиқәт дәп көрситишниң наһайити хәтәрлик һадисә екәнлигини чүшиниш керәк, чүнки у һәқиқий ховуп әһвалини бузуп көрситиду, шундақла мәмликәт миқиясида таҗсиман вирусқа қарши күришиш стратегиясини йоққа чиқириду. Әһвални тоғра баһалимаслиқ йүз бериватиду, көрүлүватқан чариләр чала әмәлгә ашурулуватиду, гражданлар арисида эпидемиядин сақлиниш төвәнләватиду. Бу – мундақ әһвал байқиливатқан дунияниң нурғунлиған мәмликәтлиригә тегишлик болған аксиома. Бу проблеминиң бизниң саламәтликни сақлаш системимиздиму созулма характерға егә болғанлиғини етирап қилиш керәк, –дәп билдүрди Қасым-Жомарт Тоқаев.
Дөләт рәһбири Саламәтликни сақлаш министрлигигә Миллий статистика бюроси билән бирликтә медицина статистикисини шәкилләндүрүш, баһалаш вә тәһлил қилиш бойичә комплекслиқ яндишишларни ишләп чиқишни тапшурди. Шундақла барлиқ саламәтликни сақлаш тәшкилатлириниң толуқ тәйяр болуш тәртивини тәминләш тапшурулди. Бу һәрбий медициниғиму мунасивәтлик, у инфекциягә қарши күришиш үчүн күч вә мәбләғни оператив сәпәрвәрликкә кәлтүрүшкә тәйяр туруши керәк.
– Йеқинда жүргүзүлгән медицина тәшкилатлирини баһалаш уларниң йетәрлик дәриҗидә тәйяр әмәслигини көрситиватиду. Саламәтликни сақлаш объектлириниң йеримидин ошуғида хилаплиқ қилишлар ениқланди. Ағриқханиларни зониларға аҗритиш толуқ жүргүзүлмигән, нәтиҗидә бемарлар вә персоналниң ағриқни жуқтурувелиш ховупи сақланмақта. Барлиқ регионларда дегидәк қайта җанландуруш бөлүмлириниң толуқ тәминләнмигәнлиги орун алмақта. Җүмлидин таҗсиман вирус инфекциясигә муптила болған еғир ағриқларни давалаш үчүн айрим дора-дәрмәкләр билән бирқатар медицина буюмлириниң йетишмәслиги байқалди. Регионлар моҗут давалаш протоколини һесапқа алмай, препаратларни өзлириниң ихтияричә сетивалмақта, – дәп һесаплайду Президент.
Қасым-Жомарт Тоқаев медикаментлар билән тәминләш мәсилисигә тәпсилий тохталди. Президент медицина тәшкилатлири үчүн вә дориханилар үчүн неминиң сетивелинғанлиғини, бирпүтүн дистрибьютор амбарлирида запасниң қандақ екәнлигини ениқлап беришни тәләп қилди. Һөкүмәт һакимлар билән бирликтә зөрүр дора-дәрмәк васитилири билән медицина буюмлириниң нормиға вә давалаш протоколиға мувапиқ сетивелинишини тәминлиши керәк.
– Мениң тапшурмам билән ПЦР-тәкшүрүшниң вә медицина ниқаплириниң баһаси төвәнлиди. Бу тоғра чарә болуп, адәмләр уни дәрһал өзлиридә сезишкә башлиди. Медицина препаратлириға, биринчи новәттә, ковидқа қарши препаратларға бағлиқму шундақ ишни жүргүзүш керәк. Риқабәтчиликни қоғдаш вә тәрәққий әткүзүш агентлиғиға дөләт кирими комитети билән бирликтә мошу мәсилини бир тәрәп қилишни тапшуримән. Умумән, агентлиқ дора-дәрмәк васитилири билән медицина буюмлириниң баһасини тәңшәш ишиға киришиши вә фармацевтика бизнесидики картельларни тәкшүрүп ениқлиши керәк, – дәп тапшурди Дөләт рәһбири.
Президент дөләтниң таҗсиман вирусқа қарши күришишкә җәлип қилинған медицина хадимлириға қошумчә төләм төләшни давамлаштуридиғанлиғини тәкитлиди. Шундақла компания рәһбәрлири билән бизнес егилириниң санитарлиқ тәләпләргә вә чәклимә чарилиригә риайә қилиниши үчүн җавапкәр екәнлигини әслитип өтти. Кейинки вақитта чоң карханиларниң ишчилар коллективлирида вирус жуқушиниң өсүватқанлиғи байқиливатиду. Җәмийәтлик транспорттики санитарлиқ әһвал вә гражданлар нурғун топланған җайларда иҗтимаий арилиққа риайә қилмаслиқ тәшвиш пәйда қиливатиду.
– Ата-анилар чидамлиқ болуши вә әһвални чүшиниши керәк. Мундақ әһвал пәқәт Қазақстандила әмәс, бәлки пүткүл дунияда қелиплашти. Биз билим бериш сүпитиниң төвәнлишишигә йол қоймаслиғимиз лазим. Оқутуш нәтиҗилирни тәкшүрүш вә өз вақтида билим бериштики камчилиқларни йоқитиш чарилирини көрүш зөрүр. Һөкүмәткә һакимлар билән бирликтә чәклимә чариләргә қаримай, билим сүпити үстидин назарәтни күчәйтишни ташуримән, – деди Қасым-Жомарт Тоқаев.
Дөләт рәһбири шундақла медикларни зөрүр көләмдә сақлиниш васитилири билән тәминләшни тапшурди. Буниң үчүн Һөкүмәт елимиз ниқап вә башқа айрим сақлиниш васитилирини чиқарғучиларниң хамәшия билән тәминлинишини капаләтләндүрүш механизмини ишләп чиқиши керәк. Барлиқ пандемиягә қарши чарә-тәдбирләр мүмкинқәдәр очуқ болуши шәрт.
– Һөкүмәт коррупция орун елиши мүмкин болған барлиқ участкиларни қаттиқ назарәт қилиши керәк. Биз биринчи долқун вақтида коррупциягә дуч кәлдуқ. Медицина ниқаплири вә дора-дәрмәк васитилири баһасиниң ашурулуши, блокпостлардики хилаплиқ қилишлар, медикларға төләм бәлгүләштики коррупция шу җүмлидиндур. Тәкшүрүш органлири, йәни полиция, һакимлиқлар, мониторинг топлири ишиниң сүпити айрим диққәтни тәләп қилиду. Пандемия вақтида уларға бизнес вә гражданларни тәкшүрүш бойичә кәң, пәвқуладдә десиму болиду, вакаләтлик берилди. Бу тоғра. Мундақ вакаләтликтин тоғра пайдилиниш керәк вә улардин сүйистимал қилишқа болмайду. Шуңлашқа «кимни халисам, шуни тәкшүрәймән вә халиған вақитта тәкшүрәймән» принципи қоллинилмаслиғи керәк, – дәп тәкитлиди Қазақстан Президенти.
Қасым-Жомарт Тоқаев һәрқандақ қийинчилиқлар вә боһранларниң кәң имканийәтләрни ачидиғанлиғини йәнә бир қетим тәкитлиди. Һазирниң өзидә һәйран қаларлиқ утуқлар бар – елимиздә чиқирилған икки вакцина истиқбаллиқ дуниявий биопрепаратлар қатариға кирди вә клиникилиқ синақтин өтүватиду.
– Һөкүмәтниң муһим вәзиписи – елимиз вакцинисини арқиға созмай ишләпчиқиришни башлаш. Вакцинини вақитлиқ ройхәткә елиш тәртивини аддийлаштуруш һәм уни тәҗрибә-санаәт вә санаәт асасида ишләпчиқириш заводиниң қурулушини аяқлаштуруш керәк. Мән Россия Президенти билән россиялик вакцинини ишләпчиқириш заводини селиш тоғрилиқ келишимни қолға кәлтүрдүм. Һөкүмәт һазирниң өзидә мошу зөрүр лайиһигә инвестиция җәлип қилиш торилиқ музакириләргә киришти. Биологиялик бехәтәрликни тәминләшниң барлиқ йөнилишлири бойичә ишни давамлаштуруш муһим. Барлиқ тәрәққий әткән дөләтләр шундақ чариләрни көрүватиду. Парламентниң һазирқи сессияси ишиниң ахириғичә Биобехәтәрлик бойичә қанун лайиһисини депутатларниң қарап чиқишиға тәвсийә қилиш керәк, –Дөләт рәһбири вәзипиниң муһим екәнлигини атап көрсәтти.
Президент ахирида барлиқ гражданларни қәтъий интизам сақлашқа, җипсилиқ көрситип, вақитлиқ чәклимә чариләргә чүшәнчә билән қарашқа чақирди. Һәммидин авал бу қазақстанлиқларниң саламәтлиги үчүн зөрүр. Президент врачларға, полиция хадимлириға, һәрбий хизмәтчиләргә вә пандемиягә қарши күрәшниң алдинқи сепидә болуватқанларниң һәммисигә миннәтдарлиқ билдүрди.
Кеңәшмидә шундақла Премьер-министр Асқар Мамин, саламәтликни сақлаш министри Алексей Цой, ички ишлар министри Ерлан Турғумбаев, Биологиялик бехәтәрлик проблемилири илмий-тәтқиқат институтиниң баш мудири Күнсулу Закария, Шәрқий Қазақстан вилайитиниң һакими Даниал Ахметов, Қостанай вилайитиниң һакими Архимед Мухамбетов вә Павлодар вилайитиниң һакими Әбылқайип Сқақов сөзгә чиқти.

438 рет

көрсетілді

1

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы