• (Мәсәл)
• 26 Қараша, 2020

Көз билән қулақ

(Мәсәл)

Әтигәндә талаға чиқип, баһарниң әҗайип көркәм мәнзирисигә зоқлинип қарап турған көз шундақ сүп-сүзүк ечилип кәткән асманда җәнуптин учуп келиватқан қақириларни көрүп, ян хошниси қулаққа:
– Һәй, хошна, әву асманда учуп келиватқан қақириларни көрүватамсән? – дәйду.
Қулақ һәртәрәпкә бурулуп, тиңшап беқип:
– Һечқандақ тавуш аңланмайдиғу, – дәйду.
Көз күлүп кетип:
– Һә, раст, сән аваз һәм тавушни аңлиғиниң билән мошу әтрапимиздики карамәт гөзәлликни мениңдәк көрәлмәйсәнғу, – дәп махтинипту.
Көзниң уни камситип дегән гепини аңлап, қулақниң қосиғи көпүп, йеқинлишип қалған қақириларниң үнини аңлап:
– Һәй, һакавур махтанчақ, у қақириларниң қандақ сайраватқинини аңлаватамсән? Һәтта, улар сени тиллаватсиму, сән уни аңлимайсән һәм чүшәнмәйсән, – дәйду.
Көз ойлинип қелип:
– Хошна, сән тоғра дедиң. Маңа хапа болмиғин, һә мән сени мошу чирайлиқ җаһанни көрүп, көңли хуш болуп қаламдекин дәп ойлиған едим, – дәйду.
У кочида келиватқан, бир көзини теңивалған 10 – 12 яшлардики балини көрүп, уни йениға чақиривелип:
– Һәй, укам, көзүңни немишкә теңивалдиң? – дәп сорайду.
– Ағинәм иккимиз қиличвазлиқ қилип ойнаветип, униң тайиғи мениң көзүмгә кирип кетип, көзүм көрмәс болуп қалди. Әнди мән бу тәрипимдики һечнәрсини көрәлмәймән, – дәйду у.
Көз:
– Һәй, бала, «шохлуқниң түви хорлуқ» дегән гәпни аңлимиғанму? Әнди мону сақ көзүңдин айрилип қалма. Наһайити еһтият қил, – дәп несиһәт қилиду.
Шу мәһәл у йолда мәктәпкә маңған балиниң қолидики телефонға қизиқип, баш көтәрмәй қарап кетип барғинини көрүп, көзини теңивалған балиға:
– Әву бала бир балаға учрап қалмиса болаттиғу, – дәп турушиға, йолда иштик келиватқан машина қаттиқ тормоз берип, әшу балиға тақилип келип тохтиди.
Көз:
– Адәмләрниң «Бала-қаза көрүнүп кәлмәс», – дегини һәқ екәндә. Товва, мән буни туйғандәкла, көңлүм әнсирәп туратти. Әйнә көрдүңларғу, һелиму бечарә балини худайим сақлап, аман қалди, – дәйду.
Бурун сөһбәткә арилишип:
– Һәй, ағиниләр, адәм әзалириниң һәммисиниң өзигә хас хизмити болидекән. Амма һәр әзаниң хизмитини униңдин башқиси қилалмайду. Шундаққу дәймән? Шуңлашқа һәрқандақ ховуп-хәтәрдин еһтият қилип, әзайимизниң сағлам болушиға көңүл бөләйли, униң ишләш қабилийитиниң аҗизлишип қелишиға йол қоймайли. Кониларниң: «Сәвәп қилсаң, севәттә су тохтайду», – дегән дана сөзини унтумайли, — дәпту.

Қасим ИСМАЙИЛОВ.