Әхбаратлар еқими
14 Қаңтар, 2021

Сайлам жуқури дәриҗидә өтти

10-январьда елимиздә Парламент вә мәслиһәт депутатлириниң сайлими болуп өтти. Униң нәтиҗисидә йәттинчи қетим сайланған йеңи депутатлар корпуси шәкилләнди.
Хәлиқара вә елимиз аналитиклири билән сәясәтшунасларниң умумий пикричә, бу қетимқи сайлам һәқиқәтәнму илгәркилиридин пәриқләнди. Биринчидин, 16 жилда дәсләпки қетим Мәҗлис сайлими қәрәлидин илгири әмәс, бәлки өз вақтида өтти. Чүнки илгәрки сайламларниң һәммисигә “новәттин ташқири” дегән ениқлиғучи қошулуп йезилатти.
Иккинчидин, Қазақстан тарихида дәсләпки қетим умумхәлиқ сайлими пандемия вә карантин шараитида уюштурулди. Шуңлашқа бехәтәрлик мәсилиси, йәни сайлиғучиларниң таҗсиман вирусни жуқтурувалмаслиғи биринчи орунға қоюлди. Әнди тәшвиқат мәвсүмидә партияләр өз программилирини әхбарат васитилири, иҗтимаий тармақ, Интернет, шундақла йезилардики жиғинчақ учришишлар арқилиқ аһалиға чүшәндүрүшкә тиришти.
Үчинчидин, сайлам аяллар билән яшларниң мүмкинчилигини кәңәйтти. Дөләт рәһбири Қасым-Жомарт Тоқаевниң тәшәббуси билән сайлам вә партияләр тоғрилиқ қанунларға өзгиришләр киргүзүлүп, партиявий тизимларда аяллар билән яш әвлатниң йеши 35кә йәтмигән вәкиллиригә 30 пайизлиқ квота берилди.
Төртинчидин, Nur Otan партиясиниң уюштуруши билән 17-август – 3-октябрь арилиғида Қазақстан тарихида дәсләпки қетим кәңдаирилик, барлиқ регионларни өз ичигә алған праймериз – ичкипартиявий сайлам өтти. Башқичә ейтқанда, һөкүмран партия очуқ сәясий риқабәтчиликни тәминләйдиған гражданлиқ җәмийәтниң сәясий җәриянға паал қатнишишиға йол ачидиған тәҗрибини киргүзди.
Бәшинчидин, сайламға қатнашқан бәш партияниң иккиси намлирини өзгәртти.
Умумән алғанда, чәт әлләрдин кәлгән вә елимиз байқиғучилири сайламни очуқ, адил, бехәтәр дәриҗидә өтти дәп баһалиди. Әнди Саламәтликни сақлаш министрлигиниң мәлуматлириға асаслансақ, сайлам, җүмлидин тәшвиқат-тәрғибат мәвсүми вә аваз бериш җәрияни мәмликәттә таҗсиман вирусқа бағлиқ әһвалниң начарлишишиға елип кәлмиди.
Шундақ қилип, 10-январьда сайламға аваз бериш һоқуқиға егә сайлиғучиларниң 63,3 пайизи қатнашти. Уларниң 71,9 пайизи Nur Otan партиясини, 10,95 пайизи “Ақ жол” демократик партиясини, 9,10 пайизи “Қазақстан Хәлиқ партиясини”, 5,29 пайизи “Ауыл” хәлиқ демократик вәтәнпәрвәрлик партиясини, 3,57 пайизи ADAL сәясий партиясини яқлап аваз бәрди.
Уларниң ичидә үч партия – Nur Otan, “Ақ жол” вә “Қазақстан Хәлиқ партияси” 7 пайизлиқ басқучтин өтүп, Мәҗлисни шәкилләндүрди. Аваз бериш нәтиҗиси бойичә Nur Otan партияси – 76, “Ақ жол” демократик партияси – 12, “Қазақстан Хәлиқ партияси” 10 депутатлиқ мандатқа егә болди. Униңдин ташқири Қазақстан хәлқи Ассамблеяси 9 депутатни сайлиди.