• Һекайә
  • 21 Қаңтар, 2021

Сирлиқ кечә

(Һекайә)

Қараңғу қишниң узақ кечилириниң бири. Уйқум қечип, бираз ишлимәкчи болуп, компьютер қошулғичә деризидин сиртқа қарап, қараңғу түнни тамашилидим. 
Асмандики толун ай, худди мошу сирлиқ кечиниң гувачисидәк, өзини мәғрур тутуп, егизликтин аппақ йотқан йепинған йәргә қарап туратти. Булут арисиға кирип чиқиватқан ай билән тәң бөлмә ичи бир йоруп, бир қараңғулуққа чөмәтти. Айниң шолиси деризигә удул чүшкәндә, қаяқтинду сәлкин шамал чиқтидә, үзлирим чимилдап, тәнлирим тикәнлишишкә башлиди. Кичигимдин жүригимниң қат-қетиға кирип, униң төригә мәккәм орунлишип кәткән йеқимлиқ бир пурақ келиватиду. Бу нәдин келиватқан пурақ, нәдин чиққан сәлкин шамал? Қоллирим титирәп, жүригимниң соқуши тезлишишкә башлиди. Бу немә аламәттур? Айға қарап өзәмгә өзәм сөзләймән. Қараңғу кечини аппақ қар, бирән-сәрән көрүнүп турған юлтузлар билән ай йоруғила йорутуп туратти. Димиғимға анамниң һиди кәлди. Шамал арқилиқ маңлийимни анамниң алиқанлири сийпиғандәк болди. Бу пурақ ой-хиялимни жирақларға елип кәтти...
– Апа! – Апа!
Аппақ қарда анамниң симаси көрүнгәндәк болди. Мән шу симаға қарап кетип баримән. Қәһритан қишниң соғиму билинәр әмәс. Сима көрүнгән тәрәп йеқин йәрдила турғандәк билингини билән, мән хелә меңип, өйдин жирақлап кәткәндәк болдум. Өп-чөрәмгә қараймән: қараңғу кечә болсиму мениңда қорқунушниң қилчиликму аламәтлири байқалмайду. Әтрап җим-җит. Өйләрму көрүнмәйду. Пәқәт аппақ йотқан йепинған түзләңлик. Әнди ләпилдәп қар йеғишқа башлиди. Аз қалдим, бир азла маңсам, анамниң қешиға йетимән. Апа, сени бәк сеғиндим...
«Җеним балам, ухлимапсәнғу?», дегән сада жирақ бир йәрдин чиқиватиду. Мана әнди аз қалдим, сада чиққан тәрәпкә алдираймән. Жүригим көксүмдин чиқип кетидиғандәк қаттиқ соқмақта. Мән алдириғансири, аяқ-қолум мени тиңшимайвататти. Қелин қарда аранла кетип баримән. Көзлирим анамниң симасини йоқитип қоймай дегәндәк бирла чекиткә қадалған, кирпиклирим ләпилдәп йеғиватқан қарни аран тазилап үлгирәтти. Сада қайта чиқти: «музлап қалмиғансән?».
«Музлимидим, музлимидим, мән һазир, мән мана». Әнди маңа күч киришкә башлиди. Анамниң симасини қар йепивалмисун дегәндәк, қоллирим билән ләпилдәп чүшиватқан қарни у яқ-бу яққа иштирип қойимән. Сима әнди бир көрүнүп, бир көрүнмәтти. Сада чиққан тәрәпму җим-җит.
– Апа! – Апа! – қайта вақираватимән. Өзәмниң авази жирақлардин әкис сада болуп қайтмақта. Әнди қорқушқа башлидим. Тәнлирим тикәнлишип, бешим қейип, аяқ-қолум титиримәктә. Мән қәйәргә келип қалдим? Немә дегән соғ вә қорқунучлуқ кечә бу? Өп-чөрәмгә қараймән. Һечнемә көрүнмәйду, пәқәт кәң дала вә түзләңлик. Жирақ бир йәрдә у йәр-бу йәрләрдила кичик-кичик догилар көрүниду. Өйләрни қар бесивалған болса керәк. Әнди шу дога көрүнгән тәрәпкә қарап маңдим. Күлтүк қарда аран кетип баримән. Тәрләшкә башлидим. Анамниң симаси әнди көрүнүватиду. Маңа қайтидин күч кирди. Әнди қәдәмлиримни иштиклитип, чапсанирақ йетишкә тиришиватимән. 
– Апа, җеним апа, мән һазир, аз қалдим, һазир йетимән. Пәқәт сән кетип қалма...
– Алдирима қизим, бу йәрдә ойман-чоңқур җиқ, авайлап маң.
— Болиду апа, мән һазир, – догиғиму азла қалдим. Пәқәт сән кетип қалма, җеним апа...
Қар иштикләшкә башлиди. Баяқи догиларму аста-аста йоқаватиду. Мән әнди техиму чапсан меңиватимән. Аяқ-қоллиримда җан қалмайватиду. Көз алдимда ушшақ чекитләр пәйда болуп, пеқиримақта. Мән аҗизлиқ қиливатимән, маңа ундақ қилишқа болмайду. Апамни көрүшүм керәк. Еғизлирим гәз бағлап, көзлирим қараңғулишишқа башлиди. Бешим пеқирап, көзлирим бир ечилип, бир жумулуватиду. Бираз бешимни қоюп йетивалсам күч кирәтти...
– Қизим, бешиңни көтәр, көзүңни ач, – сада йәнә аңланди. Мән бешимни аранла көтирип, көзлиримни тәсликтә ечип, сада чиққан тәрәпкә қаридим. Анамниң симаси әмәс өзи турғандәк көрүнди. Маңа қайтидин күч киришкә башлидидә, еғирлашқан теним қайтидин йениклишип, анам көрүнгән тәрәпкә маңдим... 
– Мән һазир, мана мән, орнумдин дәс турдумдә, йәнә илгирилидим. Җеним апа, пәқәт сән кетип қалма...
Ахири догиларниң йениға йетип кәлдим. Бу догилар җим-җитлиқ һөкүм сүргән қәбирстанлиқ еди... Мән нәдә? Қәйәргә келип қалдим? Көзүмни бир ечип, бир йепип, әтрапқа йәнә синчилап қаридим. Мән бу йәргә қандақчә келип қалдим? Бу немә дегән сирлиқ кечә? Маңа қарап соғ вә үнсиз қәбирләр туратти. Әнди қәбирләр сөзләтти. Анамниң қәбри алдида туримән. 1-январь, 1937-жили дунияға көз ачқан күни. 26-декабрь, 2013-жили дәпин қилинған. Йенидила дадамниң қәбри үнсиз маңа қарап туратти. 20-декабрь, 1934-жил дунияға көз ачқан күни, 2-август, 2010-жили йоруқ дуния билән хошлашқан...
– Соғда бу йәргә кәлгиниң немиси? – әнди сада дадамниң қәбридин чиқмақта.
– Дада, мән силәрни сеғинип...
– Қизим, алтунум, бу йәр соғ, музлап қалисән, өйүңгә йетивал, – сада аста аңлинатти. 
– Дада, мән тәсликтә силәрниң йениңларға кәлдим, бираз олтирайчу, аяқ-қоллиримда мағдир қалмиди...
– Қизим, бу йәр қараңғу, соғда музлап қалисән, – сада жирақлишип кәтти.
– Дада, үнүң жирақлишип кәтти... Сени аңлимайватимән... Дада, апа! - Қаттиқ вақираватимән, сада өзәмгә қайтиватиду. Аппақ қар бирдәмниң ичидила қәбирләрни көмүвәтти. Әнди баяқи догилар жүтүп, йәнила түзләңликкә айланди. Бу немә аламәттур? Көзлирим қараңғулишип, аяқ-қоллирим йәнә титирәвататти. Кәлгән йеқимға қараймән. Анамниң симаси йәнә көрүнди. Көзлирим нурлинип, аяқ-қоллирим иссишқа башлиди.
– Апа! Апа! 
– Мән мана қизим! Бу яққа маң! – сада әнди очуқ аңлиниватиду. Мән һазир, мана келиватимән, пәқәт сән кетип қалма, җеним апа...
Күлтүк қарни кечип, йеник жүгрәп келиватимән. Қин-қинимға патмай, хошал болуватимән. Баяқи һарғинлиқ билән музлиғинимниң кичиккинә болсиму изнаси көрүнмәйду. Симаға йеқинлашқансири, жүригим дүпүлдәйду. Әнди алдимда бир йол пәйда болди.
– Қизим, мошу йол билән маңғин, – сада қайта яңриди. 
– Болиду апа, мән һазир, әнди йол ечилди, тез йетимән. Пәқәт сән кетип қалма, җеним апа...
Жирақтин йоруқлар көрүнүватиду. Мән хошаллиғимда жүгрәп келиватимән. Әнди түзләңлик әмәс, шәһәрниң қалаймиқан кочилириға кирип қалдим. У яқ-бу йеқимға қараймән, өйниң йенида, ишик алдида туримән... Таң сүзүлүп, асманда ахирқи бир тал юлтуз пақирап туратти. Қолумда сиқимлап тутувалған қәлимим... Ишләш үчүн турғиним ядимға кәлди. Һазир мән чүш көрдүмму яки оңумму, уни биләлмәй компьютерниң алдиға келип олтардим...

Румиләм ҖӘРИПОВА. 

548 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы