• Һекайә
• 21 Қаңтар, 2021

ЖИҒА

Авут МӘСИМОВ

(Һекайә)

Очуғини ейтай, бу һекайә Йеңи жилдин бир күн өтүпла йезилди. Мавзуси «Жиға» болғачқа, көңлүм йерим. Һәрхил тәбиәт мәнзирилири, қәғишликлирини тәсвирләп көрүведим, задила қамлашмиди. Бирақ вақиә Йеңи жил һарписида болғачқа, кичиккинә болсиму һәзил арилаштуруп чеһриңларда тәбәссүм ойғитиш нийитини көзлидим. 
«Ватсап, ватсап, қачанғичә жүрәрмизкин махтап, ахири, қалмисақ болаттиғу қахшап», дегәнни смартфонға йетишкәндин бери пат-пат оқуйдиған болдум. Һазир мундақ әҗайип телефон бир яшлиқ бовақтин тартип йәтмиш яшлиқ бовайниңму қолида бар. Өзәңлар билисиләр, бовақни жиғисидин бәзләш үчүн аписи беридиған “мәмәкниң”, бовайға – әмәкниң орнида. Сөзләп, гепи түгимәйдула әмәс, зерикмәйду, терикмәйду.
Йеңи жил һарписида «йеңилиқ болсун» дәп әшу ватсап дегинигә мәнму киривалған. Паһ-паһ! Әҗайип оқәткән. Бүгүнки замандин, оюн-тамашидин, «йеңидин пәйда болған дәвир зиялилиридин» талай кейин қалғинимни бирдин сәздим. Өзини өзи, ағиниси ағинисини, дости достини, туққан туққанни, оғри оғрини, алдамчи өзини, шаир сөзини, әнди иҗаткар китапхан көрмигән әсәрини хәлиқниң намидин махташлирини телефондин зерикмәстин оқуйдекәнсән. Өзәмни синапму көрдүм. «Саватим бар. Сөз қураштуруш техникисини билимән. Шуңлашқа, «әдәбиятта өзәмни синап көрәй дәп шеир йезишқа кириштим» дәп ватсапқа төрт мисрани көчиривелип, селивәттим. Ваййәй, келип кәткән инкасларни демәмсиз. «Мубарәк болсун!». «Тәбрикләймән». «Сиз хәлқимизниң пәхри». «Қәлимиңиз талмисун». «Уйғур әдәбиятиға йәнә бир классигимиз қошулупту», дәп һәшләргә көтирип махташти. Һазирму давам қиливатиду. 
Мәнзә, пенсиямни ихтисат қилип, гезит, журнал чиқирип, китап йезип таритип, спектакль қоюп көрситип, кимду-бирлиригә «сән аппақ» десә, шекәр тилиға мәз болуп бекарға ишләп, ахмақ болған екәнмән. Бу дунияда йеник атаққа, мәнсәпкә еришиш оңайлиғини билмәптимән. «Пулуң болса халтаңда, тәйтаңлисаң тәйтаңла» дегинидәк оқәткән. 
Өткән жили, Йеңи жилға икки күн қалғанда, бизниң Алмутиға қар әҗайип қелин яғди. Һәммиң көрдүң. Буму Яратқан егәмниң бизгә болған соғиси болса керәк. Йә, синиғиму? Өзәм гува, көзүм билән көргинимни ейтай. Балиларниң смартфондин қоли бошиди. Бир-икки саат қар етишип, чанида тейилип ойнап, көңүллирини хуш қилди. Хелә болған екән, балиларниң мундақ хошаллиқлирини, һәрбириниң көзлиридин бәхит учқунлириниң чақнишини көрмигили. «Һәй, Яратқан егәм, җаһанни ақ йотқанға йөгәп, ақ тиләкләр елип кәлгиниңгә разимиз. Аппақ қарниң қелинлиғи шунчиликки, йәрдикила әмәс, көңүлдики қара дағларни көрүнмәс қилип көмүвәттиң. Әшу қара нийәтләр қайтилап чиқмисунчу! Әң болмиғанда, жилиға бир қетим қариланған, дағ басқан, кирләшкән диллиримизни мошундақ инсан айиғи тәгмигән ақ қариңниң паклиғи билән тазилап, жуюп турғинә. Илаһим, йәттә қат пәзадин чүшүватқан ақ қариң билән тәбиәтнила әмәс, адимизатниң дилини, жүригини паскиничилиқтин тазила. Пәйлини, нийитини паклиққа бөлигин. Уйғурумни чечиватқан, иккигә бөлүп пайда көрүватқан қаранийәтлик ипласларни ақ қариң билән көмүп, соғуңда үшшүтүп, баш көтәрмәс қилғинә» дәп вақириғум кәлди.
 «Һазирқи өйләргә кирәй десәң ишик йоқ. Ишикни тапсаң, тутқучи йоқ. Бешиңни татлай десәң чечиң йоқ, тақир башниң ичидә мейә йоқ. Телефон қилай десәң, түгмичиси йоқ», дәп смартфонимға қарап ойлинип олтираттим. “Тиқир-тиқир” қилдидә, қизимдин хәвәр кәлди. Саатқа қаридим. Йеңи жилға йәнә бәш саат бар. «Йеңи жилда өзи әмәс, сөзи кәлгәнму немә? Йә, балдурирақ тәбрикләп, көңлимизни елип, кәйнидин келәйли дедиму» дәп ойлидим. «Дада, әссаламу әләйкүм. Йеңи жил мубарәк болсун. Апам иккиңлар тәң муңуп, тәң қериңлар...».
Һә, мана, йеқимлиқ, көңүлни хуш қилидиған хәвәрләр келишкә башлиғанму, немә? «Рәхмәт, қизим, рәхмәт» дәп оюмни җәмлишимгә хәвәрниң чоңи йетип кәлди. «Дада, биз келәлмәймиз. Апамға дәп қоярсиз. Қейинанамниң әлликтин ашқан қизи қайтиш болди. Әтә намаз» дегинини оқуп олтирип, қолумдин смартфон чүшүп кәтти.
«Вай, җеним. Көз қаричуғум. Ташлиқ едәнгә чүштиғу. Пеқиш-пеқиш болғандиму? Әндила йетишкинимдә қиммәттин-қиммәт смартфондин айрилип қалдимму, немә? Исит, униңға кәткән пул. Икки айлиқ пенсиямға еливидима» дегән гәп ағзимдин чиқти. Йошурмаймән, бу гәпләрни очуқла, гекитигимни қирип жүрүп, вақирап ейттим. Амма телефонни қолға елип сақлиғиға көзүм йәткәндин кейин уялғинимай... 
«Әстахпуралла, әстахпуралла, әстахпуралла әйзим! Әву яқта адәм өлүватса, мениң смартфонни ойлиғиним дурус болмиди», дәп асманға қоллиримни көтирип ялвурдум. «Һәй, Яратқан егәм, хам сүт әмгән бәндәңниң билип-билмәй қилған гуналирини кәчүргәйсән. Ағзимдин туюқсиз чиқти. Әйипкә буйримассән. Хәп, қудамға угалай, «Балам» дәп жиғлап-қахшап қалған аниниң һалини тоққуз ай, тоққуз күн қосақ көтәргән анила чүшиниду. Әң болмиғанда «анам», дәп қизи қалсичу!? Исит, исит, қудамниң жүрәк-бағри өртинип, җаһан тар көрүнүватидиғанду. Қандақ қилиду. Чидайдудә. Аллаһ таала биз, бәндиләрни, чидамлиқ қилип яратқанғу. Бәлким, бу бир синақту? Хошаллиқниму, ғәм-қайғуниму көрүшкә, тартишқа яритилғанмиз. Илаһим, ятқан йәрлирини яратқан егәм җәннәтләрдин қилғай», дегән сөзләрни хиялимдин өткүздүм. 
 Йеңи жилға хелә бар, алдираш қудиниң өйигә йетип бардим. Соғ болғачқа, һойлида адәм қалмапту. Өйлирини хойма кәң, көпбөлмилик қилип селивалған екән. Һәммә ичкиридә олтирипту. Әркәк қуда мени бағриға басқиничә туруп қалди. Ағзидин сөз чиқмайду. Дәрди ичидә. Буғулдиған аваздин башқиси аңланмайду. «Әр кишиниң асанлиқчә көзидин яш чиқмайду. Дәрдини ичигә жутуп, өлүп кәтсиму ейтмайду» дегән гәпләрниму талай аңливедим. «Һәй, қуда, дәрдиңни вақирап болсиму чиқарсаңчу. Көйүватқан жүригиңгә соғ суларни чачсаңчу» демәкчиму болдум. 
– Қаримамсән, қуда. Көз қаричуғум, асмандики ай-юлтузумдин айрилип қалдимғу. Әндиликтә «Қуяшниң иссиқ тәптидә көймигән атам, қишниң қаттиқ соғлирида үшшимигән анам», дәп биз өлгәндә ким жиғлап узитиду. Меһриванимдин айрилип жүрәклирим зедә болдиғу — дәп паңңидә йерилдидә, мениңму көзлиримдин мөлдүр яшлар төкүлүшкә башлиди. 
 Чөрәдәп олтарған қериндашларниң арисидин аҗиз қудамниң қошақ зари мени техиму езивәтти.
Қуяш кәби нурлуқ қизим, алтун қизим, 
Нурлириң өчүп қалди ялқун қизим.
Қариқаттәк җүп булақ икки көзүң
Жумулдиғу мәңгүгә, бағрим қизим.
Атаңни зар қахшитип,
Анаңни зар қахшитип, 
Қериндашни зарлитип,
Нәгә кәттиң, җан қизим. 
“Әлләй” ейтсам ухлаттиң,
Нахша ейтсам тиңшаттиң.
Әлләй, қизим, әлләй,
Әнди:
Мәңгүгә ухла, әлләй»...
Қерилиқ йәткәндә көздин яш чиқса орнидила қетип қалидиған охшайду. Қетипла қалса мәйлидиғу, кирпиклиримгә шилим кәби чаплишип, көзүмни ачқузмайла қойди. Йеңи жилға аз қалғанда қудиниң өйидин қайттим. Әтиси, намазғичә олтирип қалсам болидиған ишти, амма саламәтлик түзүк әмәс. Һекайини оқуватқан сизгила ейтай. Аңлап қелиң. Бүгүнки күнниң тибабити наһайити күчлинип кәттиғу. Мәйдәмни қақ иккигә йерип, путумниң булҗуң гөшидики томурини жүригимгә улап қойғиниға икки жил болған. Сәл әнсирәшләр болса, қан қисимимда әндишә. 
Соғдин өйгә киришим билән езилип қаптимән. Үгдәп олтиришимға смартфонимға йеңи учур кәлди. Алмай, ачмай, оқумай десәм, «тиқир-тиқир» қилишини задила қоймиди. «Йәнә қайсиду бу? Ағиниләр алдин-ала тәбрикләватиду, тайлиқ», дәп хумалашқан көзлиримни экранға чаплидим. «Адаш, чапсан кәл. Биз һәммимиз мошу йәрдә. Бүгүнки мәшрәп болмайдиған болди», дәп йезипту Аблимит ағинәм. Есимға Йеңи жиллиқ мәшрәп кәлди. У Илияс ағинимизниң өйидә болатти. «Әгәр мәшрәп болмиса, немә дәп баримән? Мошу ағиниләрму қизиқ, һә? Бешини һәрә чеқивалғандәк гәпләрни язиду. Әгәр дутаримниң авазини аңлиғуси кәлмисә, бирдинла ейтмамду. «Адаш, дутариңниң кериги йоқ», десә чүшинимәнғу. Өрүм десә айлинип қачидиған ағиниләрдә, бу», дәп ойлинип олтирип, чақчақ қилип: «Тухумдин жуң қирқийдиған пиңсиқлар қәвәт-қәвәт коттеджларда десәм, бирқәвәтлик өйләрдиму бар охшимамду? Мәшрәп болмиса немә дәп баримән? Өзәңлар ойнап, пуғаниңларни қандурувелиңлар», дәп җавап яздим. Аблимит көп кечиктүрмиди. «Адаш. Сениң жүригиң начар дегәнни қилип очуқ ейтмиведим. Аңлап қал. Бүгүн нәврилирини истираһәт беғиға апирип ойнитип кәлгән Илияс «кичиккинә дәм алай» дәп йетипла, көзини ачалмай қапту. Ағинимиздин туюқсиз айрилип қалдуқ...». 
Ағининиң йә чақчиғи, йә һәқ сөзи екәнлигини биләлмәй, тиңирқап туруп қалдим. Икки күн илгирила өзиниң өйигә Йеңи жиллиқ мәшрәпкә чақирған Илиясни «өлүп қалди» десә, задила ишәнгүм кәлмиди. Түнүгүн иккимиз базардин керәкниң һәммисини – қеза-қартидин тартип тоху сүтигичә елип, өйигә йәткүзгән әмәсмедуқ. «Һәй, мону Аблимитниң бизни ойнитип, ағиниләргә мунасивәтлик «қаттиқ, әски» чақчақлири болидиған. Шуниң бирсимекин? Алмасбәг немигә хәвәр бәрмиди? Шуниңдин сорап көрәй». 
Алмасбәк телефонини көтәрмиди. «Һә, бу иккиси келишивалған охшимамду? Тохта. Аяли Асийәмгила телефон қилмаймәнму?» дәп келип, ялтийип қалдим. «Өлүм дегән қаш вә кирпик арисида» дәйдиған. Раст, ялған болсиму барай, һаманәм мәшрәп барғу», дәп хиял дәриясидин сүңгүп чиқип, аялимни қолтуқлап йәнила йолға атландим. Худаға миң қатлиқ шүкүрчилик, һазир такси дегиниң һәр бәш минутта бири келип тохтап туриду.
Ағинәмниң өйигә йеқинлишишим билән саат тилиниң шам вақтини көрсәткинигә қаримай, оғул балиниң жиғисини аңлидим. Мана мошу чағдила Илияс ағинәмдин айрилип қалғинимға көзүм йәтти. Аяли Асийәм рустиллиқ мәктәпниң мудири еди. Миллий роһиниң күчлүклүги түпәйли мәктәптә уйғур синипини ечишқа күч салған. Әнди жут-җамаәтниң ярдимидә балиларни топлаш ишлирини ахириғичә йәткүзүшкә күч салған әзимәтниң бири мошу ағинәм Илияс еди. «Һәй, Яратқан егәм! Бу немә қилғиниң? Миллитимниң бир ширғуран оғлини өз дияриңға елип кәткиниң немиси? Йә, милләтпәрвәр инсанлар у яқтиму керәк болуп қалдиму? Бизни “кәңчиликтә яшаватиду, дәрди йоқ” дедиңму, йә? Заманисида миңлап бала оқуған уйғур мәктәплиримиз қисқирап кетиватқинини аз дегәндәк қәдинас достлиримдин айриватқиниң  немиси?” дәп вақириғум кәлди. Теним шүркинип, көзүмгә яш олашти. Тамиғим қирилип, үнүм чиқмай қалди. Мени, дадисиниң йеқин ағинисини, көрүши билән оғли Назим техиму зарлап жиғини салди. «Вай атам, вай атам, көйүмчиним, вай атам. Тағдәк тирәк, вай атам. Җапакәш анамни, мөлдүрлигән қара көз балилириңни, дилкәш ағинилириңни жиғлитип қоюп, нәләргиму маңғансән? Мана, тәмбүриңгә тәңкәш болидиған ағинәңму кәлди. Униңға һәмра болмай нәләргиму кәткәнсән, ата. Бизни, муңға толған тәмбүриңни әндиликтә кимму сайритар ата. Вай атам, вай атам», дәп зарлаватиду. 
Өйгә, аяли Асийәмниң йениға қандақ кирәримни билмәй туримән. Путлирим лакаслап, титирәп, маңалмайла қалдим. Тилим сөзгә кәлсимиғу кашки. Бир чағда үстүмдин қайнақ су қуюлғандәк болдидә, көзүм қараңғулишип, өзәмни йоқаттим. Көзүмни ачсам, әтрапимда ақ халатлиқ кишиләр топлишип кетипту. Илиясниң аяли Асийәм билән мениң аялим бешимда олтирип, бәсләшкәндәк вақиришип жиғлаватиду. Йерим әсир биллә туруватқачқа, аялимниң үнини бирдин тонудум. Асийәмниң үни болса хирилдап, боғуқ авазда чиқивататти. 
«Ағзиң ашқа йәткәндә, 
бешиң ташқа тәгдиғу, җорам. 
Илияс җеним, хош болғин, 
Мәндин рази сән болғин. 
Бу қайғулар аз әмәс, 
достум Әнвәр сән турғин», 
дегән налә қулиғимға кирди. Көзүмни ечишим билән аялим қол яғлиғини үзидин елип, жиғидин чипла тохтап қалди. Һәәй, қери муһәббәтму өз бәлгүсини көрситидекән. Мениму «өлүп қалди», дәп ойлиған аялимниң чеһрисидин иллиқ тәбәссүмни тутувалдим. Асийәм болса, көзини ачалмай, йәнила һаза қилишни давам қилмақта. 
«Мәшрәпниң гүллири иккиң едиңғу, 
Илиясим туюқсиз, гүлдәк солдиңғу. 
Қиз-оғлуң, нәврәңниң раһитин көрмәй, 
Қишниң соғида үшшүп кәттиңму?..».
«Яқ, яқ, мән үшшимидим, мән һаят», дәп орнумдин турушқа тәмшәлдим. Мениң өз күчүм билән җәйнигимни ишқа селип турушқа тәмшиливатқинимни көргән Асийәм мени техиму қаттиқ қучақлиди. 
«Җеним достум, Әнвәрҗан. 
Аман болғин Әнвәрҗан. 
Өлгәнниң кәйнидин өлүш болса, 
Илиясим билән мән кетәй, вай, җан», 
дәп бешимдин қучақлиди. 
«Тез ярдәмниң» хадимлириға «бармаймән», дәп қолдин қәғәз берип, бираз дәм елиш, дорилиримни ичивелиш үчүн өйгә қайтип кәлдим. Кәлсәм, Йеңи жил аллиқачан бизниң өйгиму келип кетипту. Вақит сәһәргә йеқинлишип қалғанлиқтин, өйдикиләр – бала-чақа, нәвриләр Йеңи жилни тойлап болуп, татлиқ уйқиға кетипту. Йетип, әндила көзүм илинған екән, ташқиридин дәрвазини чәккән аваз аңланди. «Таң атмай тәбрикләп жүргән кимләрду? Беши ағрип, сақайтишқа кәлгән бирлириму? Тохта, ишикни илип йетиваптимиз, йә, нәвриләр өйгә кирмәй қалғанму?». Әндишиләр илкидә дәрвазини ачтим. «Айдин дегән кишиниң өйи мошуму? дәп сориған үч кишигә «һә-ә» җававини бәргәч, өзәмни «Айдинниң дадиси» дәп тонуштурдум. Бир яшанған, икки яш әрни өйгә башлидим. Момийимму өйгә киргәнләрниң кәйнидин әгишип, егилип саламлашти. «Мән чай қояй», дәп кәйнигә меңиведи, мойсәпит киши тохтитивалди. 
– Силәр бизни тонумайсиләр, биз – силәрни. Оғлуңлар Айдинниң қизи силәргә нәврә болидекән. Шу яқниң көрсәтмиси билән алдиңларға келип олтиримиз. Балилар балилиқ қилип қоюпту. Кечә мениң нәврәм силәрниң нәврини әпқечип кәпту. Мону қол хети, – демәсму.
Момийим «дүкүрла» қилип йенимға жиқилди. Оғлум, келиним үзигә соғ су чечип һошиға кәлтүрүп қоймасму. Жиғини салди!? Икки өлүмдә болуп, жиғиға җақ тоюп кәлгинимни хиял қилсам, «момайни һошиға кәлтүрмисәмму боптекән», дегән тәтүр ойғиму кәлдим. «Вай, балам, вай, алтунум. Техи кичик дәттимғу сени. Өзәң балисән дәттимғу сени, қандақларчә кетип қалдиң, қозам, алтунум. Алдиңда акаң бартиғу балам», дәп үнлүк вақирашқа башливеди, йөләштүрүп жүрүп иш бөлмәмгә әкирип, ишикни йепиш билән жиғидин қутулдум.
Йеңи жилда кәлгән йеңи қудилар билән тонушлуқни әвладидин – йәттә атисини сораштуруштин башлиғинимни силәргила ейтай. 
Худаға миң қатлиқ шүкри, йеңи кәлгән қудиларниң бизниң йәттә атимиз билән һеч бағлиниши йоқкән. Икки яшниң басқан қәдими қутлуқ болсун, Йеңи жилда ойлиған арманлири рояпқа чиқсун», дегән тиләклирим билән йеңи қудиларни йолға селип қойдум. Иш бөлмәмгә кирсәм, момай «худди мән нәврисини қачурувәткәндәк» қапиғини ачмай, домсарап олтирипту. Униңға қарап келинниңму қапақлири тутулуп, һазир ямғур яғидиған һаләттә. «Дада, өйи қәйәрдекән? Мән һазир берип, елип келимән. Қизимни бәрмәймән» дәп келиним орнидин турди. 
Чүшиниватимән. Тоққуз ай қосақ көтирип, әмчәк сүти берип баққан қизидин қандақ ана кечиши мүмкин? Қарисам, «пиштниң чаққиниға чидимай, көйнәкни отқа ташлимақчи» болуватиду. «Овваш, мону иккиси немандақ қилиду? Қизиңларға вақтида қарап, җекиләп турған болсаңлар, қачмас еди. Әнди келип бири домсийип, иккинчиси «Шварцнегердәк» һүрпийишинай. Қиз бала аниға йеқин болидуғу. Бириң «кичик» дедиң, йәнә бириңниң чайдин вақти болмай, йәткән күниңлар мону. Болди қилиш» дәп вақирай дедимдә, тезла ялтайдим. Һелиқи: «Қизим саңа ейтай, келиним сән тиңша» дегинидәк қилдим. «Айлинип кетәй момийим. Пәйилниму пәмләшкә болиду. Пәйлиң бузуқ болса, ақивити харап. Шуңа, пәйлимизни түз тутайли. «Сәвир түви сериқ алтун» дегәнни аңлимиғанму силәр. Көз яш билән жиға чиқирип, пәйилни бузуп, яманлиқни елип келишкә тазиму хумар екәнсиләрғу. Берип, вақиришип, җақиришип елипму кәлдиңлар дәйли. Немә пайда көрдүңлар? «Йеңи һаятқа қәдәм ташлайли» дегән икки яшниң путиға палта чапқанлиққа охшашла оқәт. Униңдин көрә, қизиңларға яхшилиқ тиләңлар. «Убдан бопту, қиз балиғу, таланиң кишиси, барған йеригә сиңип кәтсун, демәмсиләр. Кәлгән меһманму хошал қайтиду. Мана, түнүгүнла көрдүң, аңлидиң. Йеңи жилда бир қудаң қизиниң дәрдидә көз яш қиливатиду. Йолдишиниң дәрдидә йәнә бир достуңниң жүрәк-бағри өртиниватиду. Қан жиғлишиватиду. Нәврә қизиң аман-есән, тирикқу? Бир уйғурниң қутлуқ өйиниң босуғисини атлапту. Яман йәргә бармиғанду, уни вақит көрситиду» дәп орнумдин турушқа тәмшәлдим.
– У дегиниңиз тоғра, атиси. Бирақ қолда өскән, чоң болған нәвриниң оти балидинму иштиккән. Бешимдин бир қапақ қайнақ су қуюлғандәк туюлди маңа, – дәп қол яғлиғини қатлашқа башлиди момийим. Келиним аста, сирилип бөлмидин чиқти.
 «Келин, келин» дәп һазир силәр билән муңдашқандила дәватимән. Бу жиллар арилиғида у мениңму өз қизим болуп кәтти. Илаһим, «нәврәмму барған йеригә қумға су сиңгәндәк сиңип, қудиларға өз қизи кәби болуп кетишини арман қилимән», дәп турушумға айфонимға йеңи учур кәлгән охшайду, тириқлашқа башлиди. Қоллирим титиригән, қорқунушлуқ илкидә йәнила ачтим. Жүрәк-бағри қанға бойилип, зарлап қалған Асийәмдин кәпту. «Достум, Әнвәрҗан. Қандақ болуп қалдиңиз? Бизни тазиму қорқуттиңизғу? Сақийип қелиң», – дәп келип, төвәндики қошақни қошупту.
Көз йешим төкимән Илиясни ойлап,
У маңған йолларни, һойлини бойлап.
Ким мени бәзләйду, жиғамни бесип,
Өртәнгән жүрәккә соғ суни чечип...
Момийимға учурни көрсәттим. У оқуп, муңға толған көзлирини маңа тикти. 
– Һә, момай. Һәрбиримиз ғәлвүрдә тасқилип кетиватимиз. Бүгүн у, әтә ким, пәқәт Яратқан егәмгила аян», – дедим. Жиғиға мунасивәтлик бир чағларда йезип қойған: 
Атаңдин айрилсаң, бир күнлүк жиға,
Анаңдин айрилсаң, бир күнлүк жиға.
Қериндаш, қаяшму бир күнлүк жиға,
Вәтәндин айрилиш – мәңгүлүк жиға, – 
дегән мисраларни әскә елип, үнлүк оқудум. Момийим мени қоллиди, тайлиқ. Кийим асқучтин төпәмни елип бәргәч, каличимни босуғиға қойди. Бу Асийәмниң өйигә беришимиз керәклигиниң бәлгүси еди...