• Сәнъәт
• 04 Ақпан, 2021

«Рухсарә» Тәклимаканниң “сирини ачти”

Һазир Қуддус Ғоҗамияров намидики җумһурийәтлик дөләт академиялик Уйғур музыкилиқ-комедия театри мурәккәп җөндәштин кейин тамашибинларға қайтидин роһий озуқ беришкә башлиди. Йеқинда бийил 30 жиллиғини нишанлаватқан «Рухсарә» уссул ансамбли «Уссул сехири» намлиқ концерт программиси билән көпчиликниң алқишиға сазавәр болди.

Мәшүр САСИҚОВ,
«Уйғур авази»

Тамашибин һәқиқәтәнму сәнъәтни сеғинипту. Карантинға бағлиқ айрим чәклимиләрниң болғиниға қаримай, тамашибинлар залға лиқ толди.
Мана тәшналиқ билән күткән концертму башланди. Муңлуқ, жүрәк-тариңниң чекидиған саз астида «Тәклимакан чөлидин» көрүнүш. Чәксиз кәткән қумлуқ. Көзни ачқили болмайдиған боран-чапқун. Әйнә шу тил билән ейтип йәткүзгүсиз тәбиий апәттә қалған бир топ адәм. Уларни башлиғучи қери карван беши. Униң һаят тәҗрибиси түпәйли,  өзлирини явға бәрмәй, аман қелишниң койида... Қери карван бешиниң чөлдики узақ түнләрдики һекайиси, болупму «Тәклимаканниң» тарихи уни әгәшкүчиләргә мәдәт бәрмәктә. 
Әлвәттә, буниң һәммиси «Рухсарә» уссул ансамблиниң маһир вә қабилийәтлик уссулчилириниң һүнири билән ипадилинип, тамашибинға арамбәхш дәмләрни беғишлимақта. «Тәклимаканниң» тарихи хәлқимизниң узун жиллиқ тарихи билән зич бағлиқ екәнлиги һәммимизгә яхши мәлум. Униңда әҗдатлиримизниң талай ечилмиған сирлириниң көмүлүп ятқанлиғичу техи?
Бу күни тамашибинниң атақлиқ сәнъәткар, уссул шәйдаси Гүлнарә Сайитова асасини салған «Рухсарә» ансамбли көпчиликкә һәдийә қилған «Уссул сехири» намлиқ концертлиқ программисида әйнә шу вуҗудуңни тәвритидиған тәсиратларға чоңқур чөккәнлиги ениқ. Әнди ансамбль әзалириниң һәрбир уссулға мувапиқ талланған кийимиму көзниң йеғини йәйду. Уларни шу уссулға маслаштурушта сәһниләштүргүчи режиссер вә балетмейстер Эльмира Сәйдуллаеваниң әҗрини алаһидә тәкитләп өткән орунлуқ. Ейтмақчи, у һазир ансамбльниң йетәкчиси. Шу түпәйли программиниң утуқлуқ чиқишида Эльмираниң тарихий Вәтинимиздә алған билими билән тәҗрибисини сәрип қилған һалда, көп әмгәк қилғанлиғи бирдин байқилиду.
Бу тоғрилиқ  Эльмира Сәйдуллаева билән болған қисқа сөһбитимиздә мундақ дәйду: «Мән имканқәдәр Қәшқәр, Хотән вә Долан уссуллирини өз әйни билән тамашибинлиримизға йәткүзүшкә тириштим. Болупму хотән уссуллирини иҗра қилғучиларниң һәрбир һәрикитини ансамбль әзалириға үгитишкә тоғра кәлди. Мәзкүр программини түзүштә Җәмшит Розахуновниң шеирлиридин көпирәк пайдиландуқ. Әнди сәһнини безәштә баш рәссам Гөзәл Мәмәдинованиң иҗадийитигә апирин ейтмай мүмкин әмәс. Кийим-кечәк билән тәминлигүчиләргиму ейтар миннәтдарлиғим чәксиз. Улар ейтқан сөзүмизни йәрдә қоймай, буйрутмилиримизни көңлимиз су ичкидәк дәриҗидә орунлиди. Әнди дәсләпки устазимиз Гүлнара Сайитова вә үрүмчилик, қумуллуқ һәм хотәнлик Турсунгүл Муһәммәт, Дилара Сидиқ вә Мәһәмәтҗан Мәмәт исимлиқ уссул сәнъитиниң қир-сирини убдан билидиған шәхсләрниң бәргән тәлими түпәйли бүгүнкидәк концерт программисини қоюшқа муйәссәр болғанлиғимизни йошурмаймән. Бу йәрдә әлвәттә, Муһиддин Варисов, Эльдар Абдуллаев, Гүлнарә Турсунова, Шерингүл Илиева вә Динара Бәкриева кәби уссулчилиримизниң қошқан әмгиги зор».
Концерт җәриянида «Ошақ» муқамиға сәһниләштүрүлгән уссулдин башлап, «Әпкәч», «Қәмбәрхан», «Әркан» вә «Деванә көңлүм» қатарлиқ уссуллар тамашибин көңлидин чиқти, дәп ишәшлик ейтишқа болиду. Чүнки улардики айрим һәрикәтләр алаһидә маһарәт билән иҗра қилинғинида, көпчиликниң чаваклири сәһнә аққушлириға техиму илһам-мәдәт бәргәнлиги  ениқ.