• Әхбаратлар еқими
  • 25 Ақпан, 2021

Балиңиз китап оқамду?

Йолдаш МОЛОТОВ, 
«Уйғур авази»

 Ядиңларда болса, илгири сабиқ Кеңәш Иттипақи хәлқини дунияда әң көп китап оқуйдиған хәлиқ дәп һесаплатти. Һәқиқәтәнму, у вақитларда китап оқумайдиған адәм камдин-кам болидиған. Классик язғучи-шаирларниң китаплирини тепиш бәзидә қийин еди. Айрим китапларни сетивелиш үчүн саатлап новәттә туридиған пәйтләрму болған. Адәмләр тамақ ичиветипму, йолда кетип берипму, йәни имканийәт болсила, китап оқушқа тиришатти. 
Һазирчу? Һазир болса, ундақ әһвални көзгә кәлтүрүшму мүмкин әмәс. Бүгүнки таңда китап оқуймән дегән адәмгә һәрқандақ шараит бар. Интернет арқилиқ пәқәт өзимизниңла әмәс, шундақла дунияниң әң чоң китапханилиридики һәрқандақ китапни тепип, оқушқа болиду. Униңдин ташқири, китап оқушниң йеңи васитилириму пәйда болди. Мәсилән, электронлуқ китаплар. Бу васитигә халиған китавиңизни қачилап, халиған йәрдә оқуш имканийити бар. Мәзкүр васитигә оттуз-қириқ китапни қачилавелишқиму болиду. Наһайити қолайлиқ. Һәммә шараит бар, амма китап оқуйдиған адәм сани жилдин-жилға азаймақта. 
Бу җәрияндин Қазақстанму истисна әмәс. РІСА тәтқиқат мәркизиниң тәтқиқатлири көрсәткинидәк, Қазақстан Ихтисадий һәмкарлиқ вә тәрәққият тәшкилатиға әза дөләтләр арисида бу җәһәттин кейин қалған. Тәтқиқатлар нәтиҗиси бойичә, елимиздики 16 яштин 55 яшқичә болған гражданларниң китап оқуш дәриҗиси төвән екәнлигини ениқлиди. Әпсус, яшларла әмәс чоң әвлат вәкиллириниңму саватлиғи төвән екәнлиги байқалған. Бу җиддий мәсилә бир күндила әмәс, жиллар бойи давамлишип келиватқан мәсилә екәнлигини көрсәтмәктә. Әнди балилар арисида китапни оқуған билән, униң мәзмунини, мәтинини толуқ чүшинип, қобул қилиш салаһийити начар. 
 Тәкитләш лазимки, Қазақстан Президенти Қ.Тоқаев 2020-жили 22-октябрьда өткән Миллий җәмийәтлик ишәнчә кеңишидә балилар вә өсмүрләр арисида китап мәсилисиниң әһмийитини тәкитләп өтти. Шундақла униңға  мунасивәтлик комплекслиқ ишларни қолға елишни тапшурди. Шу жили 2-ноябрьда болса, Президент «Қазақстан Җумһурийитиниң айрим қанун актлириға мәдәнийәт мәсилилири бойичә өзгиришләр вә толуқтурушлар киргүзүш тоғрилиқ» қанунға қол қойди. Шуниңға мувапиқ қанунға электронлуқ китапхана бойичә бирнәччә өзгиришләр киргүзүлди. Һазир Қазақстан китапханилириниң бирпүтүн катологини тәйярлаш ишлири қолға елинди. 
 Мәлумки, Мәдәнийәт вә спорт министрлиги 2021-жилни «Қазақстанда балилар вә өсмүрләрниң китап оқушини қоллаш жили» дәп елан қилди. Шуниң даирисидә пайтәхттә Балилар вә өсмүрләр җумһурийәтлик китапханисини ечиш мәхсәт қилинмақта. Униң үчүн қанун җәһәттин вә мәбләғ җәһәттин тәминләш иши тәйярланди. Бу һәққидә журналистлар үчүн өткүзүлгән брифингта Мәдәнийәт вә спорт вице-министри Нурғиса Дәушев хәвәрлиди. «Елимиздә һазир 11 миңға йеқин китапхана ишләйду. Уларниң 4 миңға йеқини Мәдәнийәт вә спорт министрлигигә қарайду. Үчи җумһурийәтлик дәриҗигә егә. Улар – Алмутидики Миллий китапхана, Нур-Султандики Миллий академиялик китапхана вә Накалар китапханиси. 300гә йеқин балилар китапханилири бар» деди Нурғиса Дәушев. 
 Тәкитләш лазимки, Мәдәнийәт вә спорт министрлиги бийил «Қазақстан оқурмән әвлади – 2021» намлиқ умуммилий җумһурпийәтлик акциясини өткүзүшни тәклип қиливатиду. Мәзкүр акцияниң асасий мәхсити – иҗаткарларни, зиялиларни, спорт вә сәнъәт юлтузлирини, яшлар бирләшмилирини җәлип қилип, балилар вә өсмүрләр арисида китап оқуш паалийитини вә мәдәнийитини ашурушқа беғишланған чарә-тәдбирләрни өткүзүш, балилар вә өсмүрләр арисида китап оқуш мәртивисини ашуруш һәм аиләвий китап оқуш әнъәнилирини қоллаш. Акция даирисидә китап оқуш марафонини, челленджларни, флешмобларни, «дүгләк үстәлләрни», язлиқ лагерьларни, театрлаштурулған қоюлумларни уюштуруш қолға елиниду. Униңдин ташқири, китапхана ишини вә хизмитини заманға лайиқ уюштурушниң йеңи системиси киргүзүлиду. Умумән, оқурмәнләрниң китап оқуши үчүн һәммә шараитлар яритилиду. 
 Мәлумки, китап оқуш — балиниң билимини, тәрбийисини, мәдәнийитини ашурушниң муһим амили. Шуңлашқа балиниң китап оқушқа болған қизиқишини кичигидин тартипла қолға елиш лазим.
 

436 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы