• Шеирлар
• 28 Сәуір, 2021

«...Шеирим, иҗадим сән билән мән бар»

Нурәхмәт ТОХТАХУНОВ

Рубаийлар 
Балиниң тили – бал дегән бар мақал,
Зәһәрни салиду бешәм ақ сақал.
Дәвирдин алқиған сүзүк ана тил,
Бузулди базарда чалқиғач баққал.

Өрүкму гүлләйду өрүкни көрүп,
Көрпини базарда алисән өрүп.
Тиҗарәт ишиға қәдәм қойсаң гәр,
Һечқачан сөзлимә қапақни түрүп.
 
Қәлбимдин чиқиду сезимлиқ пикир,
Тизимән қурларға сәдәптәк бир-бир.
Әвлатқа дәрислик қалғуси сөзүм,
Еғиздин-еғизға оқулғай зикир.
 
Бәзини қийнайду һаят тәшвиши,
Өзидин башқида йоқтур һеч иши.
Бүгүн бар, әртә йоқ ялған аләмдә,
Агаһ қил ғәпләттә қалмиғай киши.
 
Көпчилик бар йәрдә байқап сөзни қил,
Каттиниң гепини қулиғиңға ил.
Әҗдатлар тәкрарән ейтқини бизгә:
«Башқиму балани тапидиған тил».
 
Устазлиқ шәрәплик һәм соваплиқ иш,
Билимни үгәтсәң – кирәриң бейиш.
Муәллим дипломин алса бир надан,
Демәкким мәхсити пәқәт җан беқиш.

Көп қирлиқ инсанға билими қалқан,
Һәрдайим очуқтур көп үчүн алқан.
Алдиға һал ейтип кәлгән кишигә,
Нан берәр, һә өзи йесиму талқан.
 
Қәлбиңгә чүшмисә нурлуқ иштияқ,
Қахшалсән қуриған дәрәңгә – таяқ.
Кечә-күн ойлисаң хәлқиң ғемини,
Вуҗудиң ичидә яниду чирақ.
 
Көкләм дәп аталған әтияз пәсли,
Һаятлиқ җанлинар бу пәйттә әсли.
Мидирлап тирлишип турмиса инсан,
Йоқайду аләмдин өз пушти-нәсли.
 
Көкәргән дәрәқтә көңүл җаласи,
Кәлмисун боранлиқ апәт-баласи.
Һәрбир җан он түптин әгәр тал тиксә,
Барақсан болмамду чөлу-даласи.
 
Күн чиқиш тәрәптә ана-Вәтән бар,
Жүрәкниң қешида селинған ән бар.
Вәтәндаш, өзәңни ялғуз санима,
Шеирим, иҗадим сән билән мән бар.

Дәрәқни көкләйду дәйду бир җайда,
Көчәрсәң тутиду өстәңу-сайда.
«Вәтән» дәп аталмиш җайға биз зармиз,
Кимләрдур җай алмақ болиду Айда.
 
Баһарниң чәшмиси шаир илһами,
Сунилар достларға шеирдин җами.
Пәқәтла яхшилиқ ойлайду өзи,
Нәп берәй дәйдукин болса имкани.
 
Пурсити кәлгәндә сөзүңдин қайтма,
Бемәна гәпләрни ойлимай ейтма.
Билгинки, арида бар мәмәданлар,
Уларниң алдида чөчүп һейиқма.
 
Ким адил, шуниңға болғин шерин аш,
Ғәпләттә ағримас мүрәңдики баш.
Тәң-отақ ишлисәң ойлиғин шуни,
Тәпму-тәң бөлисән тапсақму гәр таш.
 
Көп болуп йезилса хәвәр, учур, хәт,
Көңүл хуш, оқуғач уни бәтму-бәт.
Әгәрдә қол қойсаң доқ-шикайәткә,
Һә, ениқ чиққанда болар бәкму сәт.

Туюққа тирәлсә улақ, ат-һарвуң,
Бешиңға чүшиду асарәтлик муң.
Бир җайға барғичә қайтишни ойла,
Сәй үчүн тәйярлар аввал қазнақ-туң.
 
Һал-сорап дост-ярәндин болсаң вақит,
Гунаһ иш вуҗудиңдин болғай сақит.
Өлчәнмәс байлиқ билән қәдир-қиммәт,
Баһалар һиммитиңни өткән вақит.
 
Оң қолниң бәргинини сол қол алса,
Бешәмләр әл рисқиға чанчал салса.
Һәсәслинип ғәзәплинәр адил җанлар,
Наданлар даван ешип, ақил қалса.
 
Буйриса мәрт инсанға дуния мүлүк,
Салғай у чоң йолларму, көпүр-көрүк.
Әң ахир хираҗитин әлгә атап,
Һә, өзи миллитигә болар түврүк.
 
Солмиса ечилған гүл бағ ичидә,
Дәйдекән булбул шунда түн кечидә.
Тозитар чечигини шамал қурғур,
Өзини мәлум қилип зор күчидә.

Сатқичә мелин махтар елипсатар,
Бир-биридин ешип чүшәр туруп қатар.
Бәс-бәстә пулниң мәри иштик екән,
Әп кәлсә бир-бирини пайлап атар.
 
Алғанда қолумға тәвәрүк қәләм,
Намайән һаләттә бу улуқ аләм.
Дунияму мунчилик гүлләнмәс еди,
Кәлмигән болса гәр аләмгә адәм.
 
Кимлигим баштинла мән билгән едим,
«Мән улуқ улусниң вариси», дедим.
Варақлап тарихниң сириға чөккәч,
Миллитим, һәм елим ғемини йедим.
 
Яшаймиз қосақ тоқ пүтүн кийимму,
Янчуқта йетиду тәңгә-тийинму.
Милләтниң келәчәк нишани үчүн,
Әй, инсан көп үлүш қошсаң кейинму?
 
Турақсиз адәмни дост тутмас һечким,
Униңға йепиқлиқ ишикләрму һим.
Садақәт һәққидә ейтсаңму пикир,
Һә, бети қизармас қилмайдекин чим.

«Көз көрүп тутмисаң ишәнмә» дегән,
Бовилар әвлатниң ғемини йегән.
Шуңлашқа шаирниң ейтқан сөзиниң,
Мәнасин ениқлап, яхшилап үгән.
 
Үгәнсә қолуңға қуш жирақ кәтмәс,
Тик учса асманда һәтта көз йәтмәс.
Қушлардин үлгә еп яшиса инсан,
Җүплишип бир-бирин һеч тәрк әтмәс.
 Челинса саз әгәр муңлуқ аһаңда,
Демәкким сир көптур уланса таңға.
Миң жиллиқ тарихни сөзләп бериду,
Хәлиқниң зарини етизда-хаңда.
 
Күчүкни бақисән болсун дәп «Барбос»,
Шуңлашқа адәмләр тутқан иштни дост.
Бирақта чүшәнмәй қалисән бәзән,
Иштларға ейтилса мәдһийиләр, тост.
 
Пулдарлар махтанса мөшүк, иштини,
Унтуп бир вақлар тәргән пиштини.
Адәмни бузаркән пул-дуния дегән,
Гедийәр болғанда икки иштини.

Пәриләр көп дәйду бейиш-җәннәттә,
Роһимиз учаркән қәвәт-қәвәттә.
Өзәмниң пәриси қошулсун дәймән,
Мәйли мән яшисам мәртивә-йәттә.
 
Азатлиқ күйчиси аталған шаир,
Сөзләрниң җәвһирин тизишқа маһир.
Шеири – Сәними, Ләйли, Зоһраси,
Ашиқлар вариси Қәйису, Таһир.
 
Көңлүңгә алмисаң қабаһәт сөзни,
Яшайсән һаятта көрүп яш йүзни.
Баһарни әсләтсә хуш пейил достлар,
җаһиллар тилғайду гүл дала, түзни.
 
«Көзүмниң гөһири» дәйду пәрзәнтни,
Иш қилип ақлисун борчини – әнтни.
«Балам» дәп бәзиләр күтиду узақ,
Келишкә вақти йоқ һәрқачан «бәнтни».
 
Қиянни тәбиәт апити дәйду,
Ховупни өзидин әсла көрмәйду.
«Сақлансаң — сақлаймән» дегән сөзниңму,
Мәнасин бәзиләр уқуп билмәйду.
 
Тағ бағри җайлашқан макан чирайлиқ,
Тәбиәт бу йәрни таллиған тайлиқ.
Издисәң таписән бу қутлуқ йәрдин,
Келәчәк әвлатқа түгимәс байлиқ.
 
«Сөз қилсаң алдида ойланғин», дәпту,
Бу мақал бизгиму һәм йетип кәпту.
Ипадә қилишниң үлгисин ейтип,
Әждатлар әвлатниң ғемини йәпту.
 
Тили тузсиз адәмләрниң ғевәт нишани,
Сөз берилсун сәрхилләргә болса имкани.
Ана тилда сайрап турсун дәврә-сорунда,
Аңа мәнсүп җамаәтниң тәъзим-еһсани.
 
Күлкә билән тәң яйрайду, дәйдуким хәлиқ,
Тамашиға бәк амрақлар күндин-күнгә җиқ.
«Он күлкиниң бир жиғиси» болмисун йәнә,
Төкүлиду пиялидин чайму толса лиқ.
 
Сайрап қушлар ойғитиду уйқидин сәһәр,
Салқин һава бәк бөләкчә тартқузиду нәр.
Етиздики шипаңлиқта раһәт дәм елиш,
Илһамиңға нәп қошиду тәзибәлик йәр.

Илһам пәқәт шаирларға тәәллуқ әмәс,
Шаирларни җамаәттин айрип қараш тәс.
Шеирлири дилға орнап инсан қәлбидә,
Дәвирләрдин-дәвирләргә ешип кәлсә, бәс!
 
Пиязниң аччиғи кириду көзгә,
Һәқ болсаң, гепиңни ейтқиндә үзгә.
Бирсиниң кәйнидин ғевәт яймиғин,
Адәмләр алдида қалисән сөзгә.
 
Яшлиқта көп издән, үгән һүнәрни,
Илим-пән көтирәр пәштаққа әрни.
Билгинки, бир аддий дехан һәттаки,
Зәң қоюп үгәнгән баплашқа йәрни.

 Сақ бешиң – алтун баш авайла һәр чағ,
Әқилдар шәнигә чүшәрмәйду дағ.
Сағлам ой милләткә керәк әбәдий,
Тәм берәр тамаққа көйдүрүлгән яғ.
 
Көзлириң әй, дилдар көйдүрди җанни,
Бир қарап яқтурдум сәндәк җананни.
Бир има қилғина кәлтүрәй саңа,
Маймунлар макани җайдин бананни.

Бәрдиңму сөзүңни болғун вападар,
Һә, қайтсаң күтмәйду сени бирақдар.
Өзәңгә бир өзәң болғанда қази,
Ичиңдин өкүнүп болисән бәк хар.
 
Падиша қабаһәт болса әгәрдә,
Шаһ намин қилғуси уруп дәпсәндә.
Яхши сөз йезилмай тарих бетигә,
Көмүләр иззити бу қара йәргә.
 
Бирлири ейтиду мениң сөзүм раст,
Кәлсиму-кәлмисиму һәқиқәткә мас.
Өзигә ишәнгән ундақ җаһилни,
Һәқиқәт сөз билән чирмақ селип бас.
 
Көз көргән нәрсини һәқиқәт дегин,
Аңлиған һәммини раст демә лекин.
Еғизни мәйлигә қоюп бәрмигин,
Иззәту-аброюң ғемини йегин.
 
Қәғәзниң хәт-чәксиз һеч қиммити йоқ,
Һә, амма йезиқта ейтилар һәм доқ.
Бирсиниң ейтқинин орунлап шунда,
Өзгиләр қолида болма һәргиз лоқ.
Кирпиктә нәм қалур, жүрәктә бир дағ,
Ғәмкинлик бәәйни солған гүлшән бағ.
Өмүргә бир келип, кетисән ахир,
Шуңлашқа болғинки хуш чирай һәр чағ.
 
Солса гүл түвигә су қуймақ дәркар,
Қайтидин көкәрсә көңлүң хуш шубар.
Инсанниң баһари солсичу әгәр,
Нә су қуй, пәрвишлә қилмас әсла кар.
 
Мән дәссәп турған йәр – Вәтән парчиси,
Тил қатмас бу һәқтә қандаш җарчиси.
Кәтмәнниң теғида әҗдадим тиккән,
Асман бой өсүпту қариғай-арчиси.
 
«Күн билән талашма, – дәйду, – зогалда»,
Тохтайсән йәнә иш болсиму алда.
Көзлигән мәхсәткә йәткичә инсан,
Әҗдатлар имласин қилиду далда.
 
Бир нәпәс тиниқин алсаң демиңни,
Раһәттә сезисән һарған тениңни.
«Һәрикәт – бәрикәт» дегән конилар,
Әмгәккә айима күчу-җениңни.

Топрақ, су һәм һава бәрсә әгәр нәп,
Бир уруқ өсиду болуққина ләп.
Аләмдә һәммә сир ечилди демә,
Һаятлиқ әслидә илим мурәккәп.
 
Узақ йол һарғузар һәрқандақ җанни,
Сәпәрдә халтаңға сал суни, нанни.
Сәяһәт бәдәнни полашқан чимдап,
Һаятқа қилиду ашиқ инсанни.
 
«Көз нуриң барида шә көргин» дегән,
Көписи арманда пушайман йегән.
Йүз мәртә аңлиған һекайидинму,
Әлвәктур көз билән бир мәртә көргән.
 
Шеирим йезилғач алимән һөзүр,
Қәддим тик жүримән шуңа мәзмут – өр.
Бизләрни көзигә илмиғанларға
Дәймәнки: «Мошундақ сәнму йезип көр».
 
Бу йоруқ аләмгә ашиқтур адәм,
Гүллитиш койида жүриду һәр дәм.
Өз күчи қудрити – униң ишәнчи,
Ғайиптин һечқачан күтмәйду ярдәм.

«Су йәткәч йилтизға көкирәр дәрәқ»,
Бу тәмсил ейтилған растлиқ чину-һәқ.
Қуръанму һәм назил болған пәйтидә,
Әң авал чүшкәнкән сүриси «Әләқ».
 
Қолида Қуръану, ойида Расул,
Бир яқта дап-думбақ қизиған уссул.
Бу дуния һәқиқәт ялғанчи аләм,
Мечит вә тойхана туриду удул.
 
Тәпкини басқичә һаяттур һайван,
Оқ тәгсә ғәзәплик чалаҗан қаван.
Милтиқни қайтидин бәтләлмәй қалсаң,
Гумандур һаятта қелишиң аман.
 
Чидайсән яманниң қилған доқиға,
Атамсән чалмини кала поқиға.
Яшайсән яхши вә яманлар билән,
Охшап һәм хориған һарву оқиға.
 
Тарихта сир әсрар техичә нурғун,
Үгинип издәшкә мәзмуттәк турғин.
Сахтипәз тарихчи чиқса мәйданға,
Нәқ билән бапилап айимай урғин.

Сән Нигар кечәю-күндүз ядимда,
Олтарсам хиялән өзәң алдимда.
Жирақлап мән кәтсәм демә: – «Унтиди»,
Мән билән һәмнәпәс һәрбир алдимда.
 
Сәһәрдә йезилған шеирим саңа,
Вуҗудий иқбалим – меһирим саңа.
Қәлбимдин пүтүлгән барлиқ иҗадим,
Бу вәслим, чираю-чеһирим саңа.
 
Сәһәрдә йәр иллиқ, топрақ мулайим,
Адәт қил ишләшкә таңда һәрдайим.
Қуяшни күтүвал етизлиқта сән,
Тоқчилиқ орисун сени, илаһим.
 
«Төрт тамниң ичидә бар, дәйду, қулақ»,
Түн ейтсаң қулақни һәм қулаққа яқ.
Сөзүңни тошуйду накәс сатқунлар,
Пәхәслик қелишқа капаләттур сақ.
 
Үзиләр тартқанда жип болса чирик,
җан талаш қилар қуш болсила тирик.
Бу дуния аҗизни қилиду бозәк,
Өмлишип яшайлуқ, қериндаш, бирик!
 
Чөчүтти бизләрни доқ, төһмәт, яла,
Тилимиз бағланди, иш қалди чала.
Диярға өзимиз башлап әкиргән,
Растинла көңлидә бар екән ала.
 
Аз өтмәй тойғанда пәйли өзгәргән,
Мән-мән дәп махтинип көксини кәргән,
Қәвмни көргәндә яқа тутисән,
Қийналған вақтида қол учин бәргән.

 Җан бақай яшайду нан-чайға рази,
Тәгсиму униңға башқидин ази.
Периштә ейтқанда қилған ишларни,
Мункәру-Нәкирму болиду қази.
Күчигә ишәнгән чиқиду өргә,
Чоңларниң алдида өтмәйду төргә.
Билгинки, һәммила инсанлар кирәр
Төрт метр матаға оринип гөргә.
 
Има вә ишарә, тилда зуван йоқ,
Пақирап қарайду көздә нуран йоқ.
Бақиға рәһләткә тәлпүнәр роһи,
Вәслидә шу һаза тириклик җан йоқ.
 
Адәмни қийнайду һая, номус-һар,
җисму-тән болмиғай дәп һәр җайда хар.
Бәш күнлүк аләмдә өтмисә пакиз,
У аләм ичидә иман болмас яр.
 
Көз көрүп, тутмиған ишни раст демә,
Ялғини чиқсиму андин ғәм йемә.
Бу пани дунияни өткүнчи дәйду,
Шуңлашқа һәркимләр ейтар һәр немә.
 
Қоллиса адәмни келиду амәт,
Тәриләп төкүләр аңа шан-шөһрәт.
Жүриги мусаппа асмандәк инсан,
Бу икки аләмдә тартмас һечбир дәрт.

Көзлигән мәхсәткә йәткичә инсан,
Тиришип, тирмишип яшайду шуан.
Муради әлһасил болмиса әгәр,
Бир өмүр ғәпләттә һәтта әмир, хан.
 
Күнини өткүзүш һәркимгә дәркар,
Бәзигә әл ғеми һеч қилмайду кар.
Яратқан һәқ өзи алиду җавап,
Шу чағда у аләм болмисун бәк тар.
 
Көзлигән мәхсәткә йетишкә инсан,
Өткүзгәй вақтини пайдилиқ һәран.
Мәнгүлүк һаятниң ғемини қилғай,
Бу аләм бәш күнлүк өткүнчи ялған.
 
Болмиса пул-мелиң җәмғәрмә үчүн,
Көйүнүп һә, аңа болмиғин түтүн.
Зәр билән өлчәнмәс қәдир-қиммитиң,
Атиғин вәслиңни хәлқиңгә пүтүн.
 
Көз жумуп ачқичә өтиду заман,
Әҗәлдин һечбири қалмайду аман.
«Һаятта у-буни қилалмидим» дәп,
Һәммидин әйнә шу өкүнүш яман.

Биз кәтсәк келиду әвлат из бесип,
Чиқиду ейтқучи сөзни чорт кесип.
Уйғурниң туғини егиз көтирип,
Иш қилип болсекән әвлатқа несип.
 
Бовилар байриғин көтәрди қәйсәр,
Шатлинип толғанди қутлуқ ана йәр.
Чөчүшүп титриди җан бақар пасиқ,
Миллитим бөлүнди парчә нәқәдәр.
 
Көңүлгә тегиду дүшмән зәрдиси,
Вуҗутта ташиду қисас зәрбиси.
Исиянкар бисини қайтурар һаман,
Сатқунлуқ идея тәлим-тәрбийиси.
 
Биз улуқ милләтниң асас вариси,
Түркийләр бир туққан, йеқин ариси.
Хәлқимиз еришкәч мустәқилликкә,
Ечилар, әлвәттә, ақу-қариси.
 
Йәр билән йәксән қил дүшмәнни авал,
Зиминниң зариға убдан қулақ сал.
Қудритиң йетиду бирләшсәң әгәр,
Өзәңниң әркини өз қолуңға ал!

Көз қорққақ, қол батур һошияр болғин,
Сунсиму жүтмәйду сайларда җулғун.
Қол-путуң матилип чигилсиму һәм,
Илаҗ тап бошашқа тепирла, җулқун!
 
Көзи кор болсиму, зәйип беһал җан,
Қәлбигә патиду яхшилиқ-җаһан.
Һә, бәзән учришар тилсим һаятта,
Яхшилиқ сәзмигүр көңли кор инсан.
 
Тәбиәт ясиған гөзәлликкә мас,
Рәң издәп қойиду инсанлар ихлас.
Көз бояш илкидә өтиду ахир,
Һаятлиқ дәвиргә қилишип инкас.
 
Гунакар җазасин алиду лайиқ,
Һаятта қутулса ахирәт тайлиқ.
Һечкимгә әсқетип вапа қилмайду,
Қилмишлиқ өмүрдә тепилған байлиқ.
 
Көңлүңни кәң тутсаң, дилиң йоруйду,
Айрип дан, қасриқни шамал соруйду.
Адавәт илкидә жүрсәң дайима,
Ақивәт ғәш әләм дилни қоруйду.
 
Көз көрүп, қол тутса – һәқиқәт дәп бил,
Аңлиған нәрсини ейтиверәр тил.
Ойлимай сөзлигән гәпчи дәстидин,
Қериндаш ариси кетәр аҗрақ-зил.
 
«Алғанниң бәрмиги бар» дәйду тәмсил,
Даналар сөзидә һәқиқәтни бил.
Әдәплик болушни халисаң әгәр,
Конилар ейтқанға дайим әмәл қил!

Тиришип издәнгән болиду алим,
Зеһин-ой өсмәйду жүривәрсәң җим.
Амалин таписән ачқучни селип,
Ишиги илимниң йепилсиму һим.
Иҗадиң гүллинәр илһам болса яр,
Көңлүңни тутмисаң дост-ярәнға тар.
Хәлқигә меһрини төккән инсанниң,
Иккила дунияда рисқи-ройи бар.
 
Аләмни гүлстан қилғучи инсан,
Пәй-хуйи бузулса етиду гумран.
Яхши һәм яманлиқ униң қолида,
Һә, киши алдида титрәйду җаһан.

Бири чин, һә бирси сахта иҗаткар,
Растни яз, ейтмиғин «пахта» иҗаткар.
Яманни тәнқитләп сөкүп ташлиғин,
Яхшини көтирип махта, иҗаткар.
 
Алға чиқсаң тулпариңни чаптуруп,
Ичи көйәр артта қалған «аһ» уруп.
Сән сәзмәйсән утуғиңға мәз болуп,
У жүриду қилтақ билән тор қуруп.
 
Ошуқ алчу кәлсә әгәр – амитиң,
Қерисаңму егилмәйду қамитиң.
Һар-номусни таза тутуп яшисаң,
Ейтилмайду һәсрәтлириң-налитиң.
 
Көрүп турсаң бу аләмдә пәриқ көп,
Йемәклиги бири – ғәриқ, бири – чөп.
Пули барлар хиҗаләтни қәриз қилип,
Ейтишиду: – Әй бәччиғәр аяқни өп!
 
Кетип барар бу заманму пеқирап,
Бирдә аста, бирдә иштик ғеқирап.
Мәмәданлар бәш пул тепип чиқиду,
Аброй-атақ талишишип, чеқирап.

Йәргә көп ишлисәң берәр мол һосул,
Зимин – йәр бәрикәт, болғин аңа қул.
Көпчилик қол созмай кәтмән тутқанда,
Дәстихан немәткә толар еди мол.
 
Тәбиәт яратқан гөзәл бу аләм,
Йоқатма һөснүңни, бәрна бол һәрдәм.
Мәңгүгә қойнуңда яшниғай шадман,
Сән өзәң әзизләп яратқан адәм.
 
Узақ йол адәмни қилиду хамуш,
Топлашмай узаққа учмас һәтта қуш.
Сәпәрдә һәмпикир сөһбәтдаш һаҗәт,
Болмиса өтиду вақтиң зайә-бош.
 
Күзлүги һосулни жиққанда дехан,
Көңли тоқ толғачқа ашлиқтин хаман.
Яхши вә яманлиқ пәрқин сорисаң,
Меһнәтсиз нан йейиш интайин яман.
 
Ашиқлиқ мәңгүгә дилға орнайду,
Яшлиғи – баһарни әсләп ойлайду.
Мевиси сөйгүниң – нәврә, чәвриләр,
Тәбрикләп тәвәллуд – тойин ойнайду.

Қишичә топрақта ятқан уруқтин,
Әтияз гүл үнди нәп еп йоруқтин.
Қуяш-йәр бирлишип аләм гүлләнди,
Бу өзи нишанә кәлгән буйруқтин.
 
«Ейтқан сөз – оқ» дегән кона ибарә,
Бәзиләр чүшәнмәс, аңа нә чарә.
Тегигә йетиду көңлигә тегип,
Жүрәкни қилғанда парчә йүз парә.
 
Бу дүшмән сөзлиди бәкму керилип,
Өзиниң һориғи чапсан берилип.
Туймайду ахири болғинин набут,
Чириған тулумдәк чәк-чәк йерилип.
 
Сөз қилғин чирайлиқ әлләр алсун нәп,
Тиришма алдирап ейтивалай, дәп.
Ибарә имланиң орни кәлмисә,
Қалисән беһөддә көп пушайман йәп.
 
Атларниң йолини торима зинһар,
Бу тилсиз җанивар атта немәң бар?
Чавандаз бовилар бизгә қалдурған
Бу мирас чарва мал һайван-иптиһар.

 Дәрәқтин төкүлгән сағуч йопурмақ,
Ана йәр-топиниң озуғи болмақ.
Ечилип гүллигәч вақти кәлгәндә,
Тәбиий һаләттур новити солмақ.
 
Сәһәрдә ечилса гүл пурақ чечип,
Тариңни чалисән көңлүңни ечип.
Өзгәрсә һаваниң тәсәддип райи,
Қалисән арамлиқ бәһридин кечип.
 
Санақлиқ күнләрниң бардур һесави,
Том болуп тизилған язмиш китави.
Һәрбир қур бир күнгә десәң әгәр тән,
Һаятиң йүзлигән томдур, җавави.
 
Көңлүңгә қилчиму салма адавәт,
Өтиду һаятиң гөзәл-карамәт.
Яшлиқта топлиған билим-еқидәң,
Қерилиқ пәйтиңдә болур дарамәт.
 
Мән билән тәң өскән дост-ярәнлар,
Йүксәлдуқ жуқури болуп қиранлар.
Бирлишип көтәрдуқ дәвир жүкини,
Ғулитип әтмиди чапқун-боранлар.

Көзлигән мәхсәткә йәткичә инсан,
Сорайду шуниңға бәрсә дәп имкан.
Пәқәтла пайдини ойлимай шунда,
Унтумай қайтурса бәргәнгә еһсан.
 
Бир очум пулдарлар қурупту сорун,
Мавзуси: машина, курорт дәм-орун.
Бәш тәңгә тепишип немә керилиш?
Ейтатти болса гәр тирик әл-һарун.
 
Өзини көрситип «байвәччә ака»,
Мукапат тайинлап қилипту җака.
Пулдарлар сәһнидә, пәгада алим,
Ойлидим: «Парасәт болупту нака».
 
Толиму һәддидин ашти бир мери,
Һәммигә мәлумғу әсрар сирлири.
Пулини өрүмгә чачар бәзидә,
Бирақта жуюлмас гаҗаң-кирлири.
 
Сүлүктәк шорайду қениңни сүтхор,
Пулдарниң алдида қәриздарлар хор.
Байвәччә тоқуйду көрүнмәс жипта,
Қәриздар инсанға йөгәп қилмақ тор.
 
«Көп билән көргән – той», дегән тәмсил бар,
Көпчилик ялғузға болар һәмра-яр.
Пәқәтла мал-дуния пулға һирис қойған,
Ақивәт болиду һали харап-хар.