• Әхбаратлар еқими
• 06 Мамыр, 2021

Ана меһри

Бәхтишат СОПИЕВ,
«Уйғур авази»

Озақи, униң алдинқи жиллири муһтаҗларниң ғәмхорчиси аталған Гүлҗаһан ана Муратова ундақларни өзи издәп жүрүп, ярдәм қолини созатти. Булту март ейидин башлап, адәмләр униңға өзлири мураҗиәт қилидиған болди. Пандемия. Карантин. Ишсизлиқ... Ейтмисақму чүшинишлик.

– Бийил ярдәмгә муһтаҗларниң сани 650 аилигә йәтти, – дәйду мошу Роза-рамзан айлирида Уйғур, Панфилов, Әмгәкчиқазақ, Талғир наһийәлиридә, шундақла Алмута шәһиридә һәрбир аилигә 45 килограммдин озуқ-түлүк тарқитип қайтқан Гүлҗаһан ана.
– Бу азму яки көпму? – соридим униңдин.
– Әслидә бу ейтмайдиған гәп. Амма маңа ярдәм сорап келиватқанларни көргинимдә, телефонниң у  йеқида туруп жиғлаватқанларни аңлиғинимда, бәк мәйүслинип кетимән. 
Биз, гезитимизда Гүлҗаһан аниниң хәйрихаһлиқ паалийитини турақлиқ йорутуп келиватқачқа, униң һәрбир қәдимини яхши билимиз. У яшлиғида қийинчилиқни көп тартқачқа, бешиға күн чүшкән адәмни учратса, униң орниға дәрһал өзини қойиду. Шуңлашқа болса керәк, мошу кәмгичә ярдәм сорап кәлгән һечбиригә «яқ» дегән әмәс. 
Өткән әсирниң  тохсининчи жиллиридики ихтисадий қийинчилиқлар кесиридин хәлиқниң бешиға еғир күн чүшти. Бирақ һечким тенәп-тәнтиригини йоқ. Бирлири сақлап қойғинини йесә, бирилири келәчәккә үмүт қилип, тәр төкүп ишлиди. Һечким биридин бир парчә нан сориғини йоқ. Қийниливатқанларни көрүп, аңлап жүргән Гүлҗаһан ана буниңға чидисунму? Шу вақитта ярдәм сүпитидә тонушлириға бир мишкаптин ун тарқатқан Гүлҗаһан аниға «мени ач қалди дәп ойлидиңму?» дегәнләрму болған. 
– Бәш бармақ бирдәк әмәсқу, қиливатқан ишиң биригә яқиду, биригә яқмайду. Бәзиләр махтайду. Хапа қилидиғанларму бар. Мән гайида: «Мени мошундақ ишларға хәлқим дәвәт қиливатиду» дәп қойимән. Бу раст гәп. Әву бир жили аиләм билән онға йеқин ихтисадий җәһәттин қийниливатқан көпбалилиқ ялғуз аялларни тепип, уларниң өйиниң иҗарә һәққини төләп, пәрзәнтлирини озуқ-түлүк билән тәминләп жүрдуқ. «Бәрибир шунчилик көп пул хәшләветипту, униңдин өй селип бәрсә болмамду» дегәнләр болди. Һеч ойланмастинла нәқ шундақ қилдуқ. Он аниниң бәзилиригә бир, көпбалилиқлириға икки еғиздин өй селип бәрдуқ. Униң у йеқиға өзәңларниң күнини өзәңлар көрүңлар дедуқ.
Гүлҗаһан аниниң бу қәдимини пүткүл қазақстанлиқларниң қоллап-қувәтлигинини бизму унтумидуқ. Бир топ қазақ яшлири «йәтмишкә кәлгән Гүлҗаһан ана мундақ ишни қолға апту, биз немишкә қарап туримиз?» дегән тәшәббус көтәрди. Нәтиҗидә «Асар УМ» фонди қурулди. Мәзкүр фондқа пүткүл қазақстанлиқлар мәбләғ топлиди. Бәш жилниң ичидә «Асар УМ» 118 аилини баш-паналиқ қилди. Һазир һәммиси «Асарниң» гепини қилиду. Һә, бу «Асарниң» һулини өз вақтида Гүлҗаһан ана балилири билән һашар уюштуруп қурған еди. 
– Өзәм җумһурийәтлик Уйғур этномәдәнийәт мәркизиниң тәркивидә ишләватқачқа, җай-җайларда өтүватқан көплигән мәрасимларға иштрак қилимән. Қазақстан хәлқи Ассамблеясиниң паалийитигиму йеқиндин ат селишимән. Шуңлашқа болса керәк, елимиздики хәлиқләр достлуғи мениң үчүн биринчи орунда туриду. Бу һәққидә өткән һәптидә ҚХАниң ХХIХ сессиясидә Елбасы Нурсултан Назарбаев билән Президент Қасым-Жомарт Тоқаевму әтраплиқ ейтти. Һәқиқәтәнму бизниң күчүмиз — бирликтә. Мошу муқәддәс достлуқниң нәтиҗисидә биз чоң утуқларни қолға кәлтүрдуқ. Қазақстан Мустәқиллигиниң 30 жиллиғини нишанлаш алдида туримиз. Елимиздики 130дин ошуқ милләтни бир аилиниң әзалири дәп чүшинимән. Шуңлашқа мән хәйрихаһлиқ паалийитимдә һечкимни миллитигә бөлүп қаримаймән. Амма аримиздин йеңиқиндәк бири чиқип: «өй-макансиз жүргән бизниң қаракөзлиримизму барғу...» дегән пикирни ейтти. «Мүмкин, униңму дәватқини дурусту», дәп қойимән бәзидә. Мениңму миллий ғурурум бар. Булту яркәнтлик Меһриван исимлиқ алтә балилиқ бир аниға өз аиләмниң намидин Яркәнттин өй елип бәрдим. Уйғур наһийәсидин Саҗидәм исимлиқ бир аял дәрдини ейтип, ярдәм сорапту. Униңму баш-пана мәсилисини йәштуқ. Икки балисиниң көзи көрмәйдиған челәклик бир аилигә ярдәм қилишни өз һөддимизгә алдуқ. Мундақ мисаллар көп. Бүгүн икки аял телефон қилди. «Телефонда ейтидиған гәп әмәс, учрашсақ» дәйду. Чүшинишлик. 
...Сөһбитимиз аяқлашмайла икки аял кирип кәлди. Чүшәнгинимиз –  ярдәм сорап кәпту. Бири алайтән Гүлҗаһан анини көргили қәдәм тәшрип қипту. Уларниң аниниң намиға ейтқан тиләклирини аңлидуқ. Қалған гепигә тосалғулуқ қилмидуқ. Талаға чиқсақ, бир такси келип тохтиди. Һазир мону пандемиягә бағлиқ машина билән җай-җайларға озуқ-түлүк вә башқиму нәрсиләрни йәткүзидиған хизмәтниң түри көпәйдиғу. Һайдиғучи жигит машининиң салонидин бир дәстә гүлни елип, Гүлҗаһан аниға сунди. Бу соғини өз вақтида аниниң яхшилиғидин баш-паналиқ болған бир аҗиз әвәтипту. Анини туғулған күни, йәни 75 яшлиқ тәвәллуди билән тәбрикләп, хәт йоллапту. Униң дәриядәк чәксиз меһригә апирин ейтипту. Гүлҗаһан ана көзигә яш алди. Әлвәттә, бу хошаллиқ йеши еди...