• Дунияда мөҗүзә тола
• 15 Тамыз, 2013

Аләмдики әҗайип имарәтләр

Иҗадийәт адәмлиригә охшаш, мемарларниңму хиялида чәк болмайду. Шуңлашқа улар шәкли җәһәттин бир-биригә охшимайдиған мәһсулатлири билән көпчиликни һәйран қалдурғуси келиду. Әйнә шуңлашқиму дунияда әҗайип мөҗүзилик беналар моҗут. Польшаниң Сопота шәһиридә «Қиңғир өй» бар. Бу бена өзиниң намиға лайиқ, миҗип ташлавәткән қәғәзгә охшайду. Деризә-ишиклири әгир-донай. Бу өйдә атақлиқ балилар китаплириниң рәссами Ян Марсин Шанцер вә узун жиллардин бери Польшада истиқамәт қилидиған швед рәссами Пер Дахлберг яшайду. Мәзкүр имарәт 2003-жили селинған болуп, шуниңдин бу ян шәһәр меһманлириниң айиғи үзүлмәйдиған мәптункар җайларниң биригә айланған. «Орман спирали» — Германияниң Дармштадт шәһиридики әҗайип йеқимлиқ беналарниң бири. Әҗайип йешилзарлиқниң ичигә орунлашқан бу өйниң лаһийиси исми дунияға тонулған австриялик мемар вә рәссам Фриденсрайх Хундертвассерға тәәллуқ. Бена ичигә 105 пәтир вә шәһәрдә әҗайип коктейль-бари билән даңқи кәткән ресторан бар. Огайо штатидики Лонгабергер ширкитиниң идариси — АҚШтики көпчиликниң диққитини бирдин өзигә җәлип қилидиған беналарниң бири. У адәттики севәт шәклидә селинған. 18000 квадрат метрдин ошуқ мәйданға егә бу имарәтниң қурулуши икки жил давамлашқан вә униң үчүн 30 миллион АҚШ доллири хираҗәт қилинған. Ширкәт ғоҗайини Дэйва Лонгабергниң өз идарисигә немишкә нәқ мошундақ шәкилни, йәни севәтни таллавалғанлиғи та бүгүнки күнгичә америкилиқлар үчүн сир болуп кәлмәктә. Хәлиқара ЭКСПО көргәзмиси 1967-жили Канадида өткән. Шуниңға мунасивәтлик бу мәмликәттә әҗайип чирайлиқ, һашамәтлик беналар селинған. Шуларниң бири — «Хабитат-67» турушлуқ өй комплексидур. Униң башқа имарәтләрдин алаһидилиги — куб шәклидики қурулмилардин тәркип тапқан. Канадилиқларниң етиқатичә, куб — турақлиқниң, әқил-парасәтниң, һәқиқәтниң вә мәдәнийәтниң рәмзи. Мәзкүр бенадин орун алған 146 пәтир 554 кубтин тәшкил тапқан. Ейтмақчи, куб шәклидики қурулмилардин өй селиш тәшәббуси өткән әсирниң 70-жиллири көтирилгән. Бу лайиһини дәсләпкиләрдин болуп қолға алған голландияликләр болған. Роттердам шәһиридә нәқ мошундақ өйләрдин тәркип тапқан шәһәрчә сөзүмизниң ярқин испатидур. Уларниң һәр қайси дәрәқ шәклидә селинғачқа, қуш пәрвазидин қариғанда шәһәрчә әҗайип чирайлиқ орманни әслитиду. Умумән, дунияда һәрқандақ адәмниң диққитини бирдин җәлип қилидиған беналар көпләп санилиду. Ханойдики Вьетнам Социалистик Җумһурийитиниң сабиқ президентлириниң бириниң қизи үчүн селинған «Зәрәпә вә өмчүк», Прагидики (Чехия) «Уссулчилар», Мехикодики (Мексика) «Кир жуюш машиниси», «Техастики (АҚШ) «Чәйнәк»,  Пенсильваниядики (АҚШ) «Аяқ кийим», Макаодики (Хитай) «Ананас» беналири шулар җүмлисидиндур.