• Бизниң сөһбәт
  • 15 Тамыз, 2013

«Орбулақ» деханларниң мәнпийитини көзләйду

—            Сәйдәхмәт Һасан оғли, ассоциацияниң қурулушиға немә сәвәп болған еди? —            Дөләт рәһбири Н.Ә. Назарбаевниң йеза егилиги ишләпчиқиришиға йеңи технологияләрни кәң түрдә җарий қилип, униң мәһсулдарлиғини дуниявий стандартлар дәриҗисигә көтириш, буниң үчүн су ресурслири билән иншаәтлиридин егидарлиқ билән пайдилинишни қолға кәлтүрүш охшаш мәсилиләргә алаһидә көңүл бөлүп келиватқанлиғи һәммигә мәлум. Җүмлидин Президентимиз 2003-жили су пайдиланғучилар кооперативлирини қуруш бойичә көрсәтмә бәргән еди. Әйнә шуниңға җававән наһийәдә 2004-жили бу иш рәсмий қолға елинди. Нәтиҗидә бәш жил ичидә су пайдиланғучиларниң 20 кооперативи тәшкил қилинип, паалийәт жүргүзүшкә башлиди. Уларниң тәркивигә тәвәдики шәхсий дехан егилиқлириниң бесим көпчилиги әза болуп кирди. Шуни ейтиш керәкки, бу вилайәттила әмәс, җумһурийитимиздики дәсләпки қурулумлардин болди. Тәҗрибә шуни көрсәттики, кооперативларниң өз алдиға бөлүнүп, мустәқил һалда иш елип бериши өз нәтиҗисини бәрмиди. Чүнки кичик егиликләрниң кәң көләмлик ишларни әмәлгә ашурушиға имканийити яр бәрмиди. Иккинчидин, дөләт тәрипидин берилидиған субсидияни елиш мүмкинчилиги болмиди. Мана шуниң үчүнму уларниң бешини қошуп, өзара һәмкарлиқта иш жүргүзүш зөрүрийити туғулди. —            Ассоциация шу мәхсәттә қурулған екән, әнди униң мәхсәт-реҗилири немиләрдин ибарәт болмақта? —            Жуқурида ейтқинимиздәк, Президентимизниң көрсәтмисигә үн қошуп, уни иш йүзидә әмәлгә ашуруш мәхситидә, йәнә қайтилаймәнки, ассоциация биринчиләрдин болуп наһийәдә тәшкил қилинди. Әнди мәхсәт-реҗиләргә кәлсәк, улар төвәндикичә: тәвәдә умумий узунлуғи 256 километрдин ибарәт егиликләрара ериқлар билән каналлар бар вә улар җумһурийәт балансида туриду. Демәк, уларни өз вақтида җөндәп, толуқ қувитидә пайдилиниш үчүн һөкүмәт тәрипидин лазимлиқ мәбләғ бөлүниду. —            Һазир әшу субсидияни еливатамсиләр? —            2009-жили «Орбулақ» ассоциацияси тегишлик орунлар тәрипидин рәсмий ройхәттин өтти. Техникилиқ паспорт, гидропостларға сертификат вә башқиму рәсмий лазимлиқ һөҗҗәтләр елинип, иш-паалийитимиз қанунийлаштурулди. 2011-жилидин бери бизгә субсидия төлинидиған болди вә униң жилдин-жилға көпийиватқанлиғи хошал боларлиқ әһвал. Әгәр рәқәмләргә көз жүгәртидиған болсақ, дәсләп, йәни 2011-жили 4 миллион 200 миң тәңгә алдуқ. Келәси жили бу көрсәткүч 8 миллион 200 миллион тәңгигә йәтти. Әнди бийилқи жилда болса, 9,5 миллион тәңгилик субсидия берилиши күтүлүватиду. Бара-бара техиму көпийидиғанлиғида шәк йоқ. Чүнки җумһурийитимиздә йеза егилигигә көрситиливатқан ғәмхорлуқ вақит өткәнсири күчәймәктә. Пурсити кәлгәчкә, бу мәбләғниң немигә сәрип қилинидиғанлиғини ейтип кетәй. Субсидия кооперативларниң һесап-чотиға чүшиду. Улар уни өзлиригә тегишлик болған ериқ-каналларни җөндәш, тазилаш вә кәңәйтиш охшаш ишларға сәрип қилиду. Шундақла башқиму ички еһтияҗлири үчүн пайдилиниду. —            Бая ассоциация тәркивидә жигирмә кооперативниң бар екәнлиги тоғрилиқ гәп болуп қалди. Мошу хусуста кәңирәк тохтилип өтсиңиз? —            Наһийәлик, шәһәрлик вә йезилиқ 14 округтики жигирмә кооператив ассоциацияниң әзалири болуп һесаплиниду. Булардин ташқири «Ғәмхорлуқ» җавапкәрлиги чәкләнгән йолдашлиғиму униң тәркивигә кириду. Мәзкүр йолдашлиқ вилайәттики элитилиқ қизилча уруғини йетиштүридиған асасий қурулум болуп һесаплиниду. Умумән, ассоциация тәркивидә 3800гә йеқин шәхсий дехан егилиги бар. —            Мошу һәқтә, йеңи дехан егиликлириниң немә иш билән шуғуллиниватқанлиғини толуғирақ ейтип өтсиңиз? —            Бүгүнки күндә наһийәдә суғирилидиған йәрниң мәйдани 43 миң гектарни тәшкил қилиду. Униң аз-кам 25 миң гектариға баһалиқ зираәт — көмүқонақ өстүрүлмәктә. 12540 гектарни бедиликләр билән пичәнликләр тәшкил қилиду. 1329 гектар йәрни данлиқ зираәтләр, 1066 гектарни аптаппеләз тәшкил қилиду, 1375 гектарға яңию терилгән. Кейинки вақитларда алаһидә көңүл бөлүнүватқачқа, көктат мәйдани 1280 гектарға, қоғун-тавуз мәйдани 302 гектарға йәтти. 15 гектар йәрдә қизилча уруғи йетиштүрүлмәктә. Һазирқи пәйттә мал озуғини тәйярлаш билән көктат вә қоғун-тавуз мәһсулатлирини жиғиштуруш ишлири қизғин жүргүзүлүватиду. Елиниватқан һосул қанаәтлинәрлик дәриҗидә. Шундақла пәрвиш қилиш, қошумчә озуқландуруш ишлириму тәшкиллик һалда елип берилмақта. Келәчәктә ишлиримиз өз қиниға чүшүп, ассоциацияниң наһийәдики деханчилиқ саһасини йәниму тәрәққий әткүзүштә муһим орунни егиләйдиғанлиғида шәк йоқ. Шундақла су пайдиланғучилар кооперативлириниң қизғинлиғини техиму ашуридиғанлиғиға ишәнчимиз камил. Чүнки у әң алди билән әйнә шуларниң мәнпийитини көзлигән һалда иш елип бариду. —            Өзиңиз тоғрилиқ ейтип бәрсиңиз? —            Мән әслидә хошна Уйғур наһийәсиниң Чарин йезисида туғулуп өстүм. Оттура мәктәпни тамамлиғандин кейин, Талғир шәһиридики йеза егилиги техникумида, андин Ташкәнт йеза егилиги институтида тәһсил көрүп, алим-агроном мутәхәссислигини егиләп чиқтим. Әмгәк паалийитим өзәм туғулуп-өскән тәвәдә башлинип, асасән шу йәрдә өтти. Наһийәлик партия комитетиниң инструкторидин тартип, бирқатар егиликләр билән башқарма һәм бирләшмиләрдә партком кативи, баш агроном, йеза кеңишиниң рәиси, хәлиқ назарити комитетиниң рәиси охшаш хизмәтләрни атқурдум. «Орбулақ» ассоциациясини қуруш қолға елинғанда, Панфилов наһийәлик һакимийәтниң тәшәббуси вә Алмута вилайәтлик һакимийәтниң қоллап-қувәтлиши билән униң президенти болуп ишләп келиватимән. —            Йеза егилиги хадимлири кәспий иттипақлири наһийәлик комитетиниң мошу йеқинда болуп өткән пленумида сиз комитет рәиси болуп сайландиңиз. Пурсәттин пайдилинип, бу қош лавазимиңизға муваппәқийәт тиләймиз. —            Рәхмәт. Маңа шундақ ишәнчә көрситиливатқан екән, униң һөддисидин чиқиш мениң үчүн шәрәпликтур.

Нурәхмәт ӘХМӘТОВ.

Панфилов наһийәси.

332 рет

көрсетілді

0

пікір

Біздің Telegram каналына жазылыңыз

алдымен сізді қызықтыратын барлық жаңалықтарды біліңіз

Уйғур авази

21 Сәуір, 2021

Жүктеу (PDF)

Редактор блогы

Ершат Моллахун оғли ӘСМӘТОВ

Редактор блогы