• Кичик вә оттура тиҗарәт
• 18 Қаңтар, 2018

Аватни аватлаштуруватқан Ғәйрәт

Улуқ Ипәк йоли бойидики Ават йезисиниң тарихи әшу көч-көчләр дәвридин башлиниду. Или тәвәсидин көчүп чиққан әҗдатлиримиз чөл-баявандики қақаслиқларни маканлап, су чиқирип, бағу-бостанлиқларни бәрпа қилғанлиғи көпчиликкә яхши мәлум. Йәнә бир ейтмасқа болмайдиған гәп, коллективлаштуруш жиллири бу тәвәгә дөләт вә җәмийәт әрбаби Абдулла Розибақиевниң қәдәм тәшрип қилғанлиғи вә шу улуқ намайәндиниң пикир-тәкливи билән бу жутниң «Ават» дәп аталғанлиғини мөтивәрләрдин талай қетим аңлиған едим. Бу йеза Калинин намидики колхозниң бригадиси болған жиллириму аватлиқлар әмгәкчанлиғи билән алаһидә пәриқләнди. Колхоз, совхозлар тарқиғандиму улар тенәп- тәнтиригини йоқ. Колхоздин пай һесавиға өлчүк йәр елип, деханчилиқ билән шуғулланди. Һазир бу жутта йүздин ошуқ шәхсий дехан егилиги бар. Улар қутлуқ кәтминини ташлимай, ата кәспигә садақитини йоқатмай, әҗдатлар ишиға варислиқ қиливатиду. Йезида буниңдин үч жил бурун икки йеңи заманивий бена: мәктәп вә фельдшерлиқ-акушерлиқ пункт селинип, пайдилинишқа берилгән еди. Өткән жили болса, йезидики тиҗарәтчи жигитләрниң һамийлиғида йеңи мечитму өз ишигини ачти. Йеқинда ишқа қошулған «Ниагара» рестораниму аватлиқларниң хошаллиғиға хошаллиқ қошти. Ғәйрәтҗан Һашировниң мәблиғи билән қәд көтәргән икки қәвәтлик ресторан сиртқи көрүнүши биләнла әмәс, бәлки Улуқ Ипәк йолиниң бойиға селинғанлиғи биләнму һәркимниң диққәт-етиварини җәлип қиливатиду. Шәхсән өзәм Ипәк йоли арқилиқ ХХҖға вә у әлдин бизгә, һәр күни «Қорғас» хәлиқара сода-сетиқ мәркизигә келип-кетиватқан йүзлигән туристларниң тохтап, униң ички вә сиртқи көрүнүшигә һәвәс қиливатқанлиғиниң гувачиси болдум. Ресторанниң ичи заманивий қурулуш материаллири билән Шәриқ үлгисидә ясалған. Униң иккинчи қәвитидә меһманхана орунлашқан. Ғәйрәтҗан Һашировниң йеңи рестораниниң ишқа қошулуши мәрасимида дәсләп молут оқутулуп, дуниядин өткән әҗдатлири роһиға дуа- тәгбир тилавәт қилғандин кейин Пәнҗим йеза округиниң һакими Ербол Сқақов, наһийәниң Пәхрий гражданлири Әғзәм Мәрүпов, Ризайдин Әйсаев, Ғәйрәтҗанниң устази Асийәм Тохтаева, жигитбеши Рәхмитуллам Савутов вә башқилар сөзгә чиқип, униң ишиға муваппәқийәтләр тилиди. Жутдашлири тәдбирчанлиғиға сахавәтлиги ярашқан Ғәйрәтҗанниң узун жиллардин бери деханчилиқ, бағвәнчилик саһасида ишләп, қол йәткүзүватқан утуқлирини тилға алди. Мәнму өз новитидә тәкитлигүм келидуки, тәдбирчан жутдаш иним, әсли кәспи бойичә муәллим болсиму, деханчилиқ вә бағвәнчилик билән шуғуллинип, ишини йолға қойған тинимсиз, әмгәксөйгүч инсан. У 200 гектардин ошуқ мәйданға көмүқонақ билән бедә өстүрүп, 15 гектар йәргә алма-өрүк, шаптула тикип, пәрвиш қиливатиду. Ейтмақчи, ахирқи жиллири Ғәйрәтҗан экологиялик җәһәттин таза алма, шаптулидин рекордлуқ һосул яратти. Нәтиҗидә наһийә базарлирида содиси яхши болуп, чоң-чоң шәһәрләрдинму херидарлар келип, дүң сетивелишқа башлиди. Чүнки у алма өстүрүштә америкилиқ мутәхәссисләрниң йеңи технологиясини үгинип, уни өз жутида оңушлуқ пайдилинишни билди. Алмиларни мәхсус 60 тоннилиқ қойма ясап сақлаватиду. Жутдашлар жилниң төрт пәслидә алма издәп аварә болмайду. Йеқинда әттәйләп Ғәйрәтҗанни өйигә издәп бардим. Уни алмилиқ баққа кәткәнлигини уқтум. “Қишлиғи бағда немә қилидиғанду?”, дәп ойлидим ичимдә вә униң беғиға қарап йол туттум. Ғәйрәтҗан алма-өрүкләрни көздин кәчүрүветипту. Йенида бағвәнләрму бар. Йеғиватқан қарға қаримай, улар өзара қизғин сөһбәткә чүшүп кетипту. — Алмини нәқ қишниң соғ күнлири путаймиз, — деди Ғәйрәтҗан мениң соалимни күтмәйла. — Андин оғут төкүмиз. Һәрбир көчәт пәрвишкә муһтаҗ. Мән алмилиқ баққа қарап зоқландим. Рәт-рети билән чирайлиқ тикилгән бу бағда тирикчилик башланғандәк билинди, маңа. Мениң билән тәңла ишчиларму етизлиққа оғут төкүш ишлирини башлашқа техникиларниң тәйяр екәнлигини хәвәрдар қилиш үчүн кәлгән екән. Улар ишқа киришти. Мана 50тин ошуқ адәмни иш билән тәминләватқан Ғәйрәтҗан бу қетим ресторандинму жутдашлириға «иш тепип» бәрди. Билишимчә, ишсиз бош жүргән аватлиқ қиз-жигитләр йоқниң орнида. Әнди униң дехан, бағвән, шофер, тракторист, комбайнер, сучилириниң қатариға ашпәз, официант, қәндәләтчи вә шуниңға охшаш башқиму кәсип егилири келип қошулди. Ғәйрәтҗанниң хәйрихаһлиқ паалийити һәққидиму тәкитләп өткүм бар. У округта өтүватқан чарә-тәдбирләргә һамийлиқ қилиштин ялиққан әмәс. «Мәктәпкә йол» акциясидә оқуғучиларниң, Роза вә Қурван һейтлирида жут чоңлириниң һалидин хәвәр алидиған, қисқиси, жиқилғанни йөләйдиған йәнә шу Ғәйрәтҗан екәнлигини аватлиқлар яхши билиду. Шуңа йеқинда униң 50 яшлиқ тәвәллудида жутдашлири билән кәсипдашлири, дост-яранлири Ават жутини аватлаштуруватқан, тәдбирчанлиғиға сахавәтлиги ярашқан жут оғлиниға йәнә бир қетим иллиқ тиләкләр ейтип, иш-паалийитигә утуқлар тилиди. Мәнму шу тиләкләргә қошулмақчимән. Адилҗан ҒОҖӘМБӘРДИЕВ,  Пәнҗим йезисиниң баш жигитбеши. СҮРӘТЛӘРДӘ:1. Ресторанниң сиртқи көрүнүши. 2. Тиҗарәтчи Ғ.Һаширов.