• Кичик вә оттура тиҗарәт
• 11 Қыркүйек, 2019

Ихчам балилар мәркизини ачти

Шәмшидин АЮПОВ, «Уйғур авази». Һөкүмәтниң кичик вә оттура тиҗарәтни қоллап-қувәтлиши нәтиҗисидә кейинки жилларда дөләтлик-шәхсий карханилар қизғин паалийәт елип бармақта. Билим вә пән министрлигиниң мәлуматлириға асаслансақ, бүгүнки таңда елимиздә мәктәпкичә болған мәһкимиләр сани 10 миң 593кә йәткән. Униң 62,1 пайизи, йәни 6 миң 580­ – бюджетлиқ, қалған 37,9 пайизи, йәни 4013 шәхсий бағчилар екән. Қазақстан Җумһурийитиниң Президенти Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан хәлқигә йоллиған Мәктүбидә кичик вә оттура тиҗарәтни тәрәққий әткүзүш мәсилисигә алаһидә тохталди. Мәктүптә “Кичик болупму микробизнес елимизниң иҗтимаий-ихтисадий вә сәясий һаятида муһим роль атқуриду. Шуңлашқа дөләт келәчәктиму тиҗарәтни қоллап-қувәтләйду. Елимиздә тиҗарәтчиликни тәрәққий әткүзүшниң үлгә боларлиқ мисаллири көп. Биз оттура тиҗарәтни пүткүл җәмийәт болуп қоллишимиз лазим” дәп алаһидә тәкитлиниду. Биз кичик вә оттура тиҗарәтни таллавалған ишбиләрмән уйғур пәрзәнтлири Раһиләм Сейитова вә Мадияр Музрапов башқуруватқан ихчам балилар мәркизини зиярәт қилдуқ. Бизниң соаллиримизға асасән мәзкүр мәркәзниң Оқуш вә тәрбийә ишлири бойичә мудири Раһиләм Қасимҗанқизи җавап бәрди. У авал өзиниң өмүр китавиниң сәһипилирини варақлап чиқти: — 1991 — 2002-жиллири Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң Таштиқара йезисидики Садир намидики оттура мәктәптә оқудум. Мәзкүр билим дәргаһиниң уйғур синипини тамамлиғандин кейин, дәсләп Ишиктә педагогика колледжида, андин Алмута шәһиридики Қизлар педагогика институтида тәһсил көрдүм. 2003 — 2009-жиллири өзәм оқуған Садир намидики оттура мәктәптә башланғуч пәнлириниң муәллими болуп ишлидим. 2009-жили қизим Эльнара туғулғандин кейин, уни бағчиға орунлаштуруш үчүн ишләватқан ишимни ташлап, Ишиктә шәһиридики «Есик — Болашақ-2007» балилар бағчисида дәсләп иш жүргүзгүчи, андин методист болуп ишлидим. Бу йәрдә төрт жил ишлигәндин кейин, Алмута шәһиридики Оюн-тамашә балилар мәркизиниң мудири болдум вә мошу йәрдә ишләп жүрүп, мәзкүр ихчам балилар мәркизини ечишқа бәл бағлидуқ. Бизни мәркәздә тәрбийилиниватқан балилар вә уларниң ойнайдиған, ухлайдиған һәм билим алидиған бөлмилири билән тонуштурғач, мәркәзниң тирикчилик нәпәсидин қисқичә әхбарат бериватқан Раһиләмгә «Бу ишни қолға елип, башлимақ қийин болған болса керәк? — дегән соални қойдуқ: – Дәсләпки вақитларда һәқиқәтән қийналдуқ. Мадияр иккимиз ишлимигән ишимиз қалмиди. Йәкшәнбә күнлири қол илкидә бар аилиләрниң өйлирини тазилап, тамиғини тәйярлап, балилирини беқишқа тоғра кәлди. Дүшәнбидин — пәйшәнбигичә Балилар мәркизиниң мудири болсам, җүмә-шәнбә күнлири аниматор болушқа тоғра кәлди. Қисқиси, бүгүнки күнгә қол йәткүзгичә, хелә қийинчилиқларға дуч кәлдуқ. Бала жиғишму қийин болди. Һазир, худаға шүкри, ишларниң һәммиси өз қиниға чүшти. Мошу йәрдә, шу нәрсини мәмнунийәт билән тәкитләп өткүм келидуки, мәктәпни уйғур тилида оқуғинимниң һәм миллий урпи-адәтлирини билип өскиним һаят йолумда пайдиси көп тәгди. Пурсәттин пайдилинип, маңа ана тилида сүпәтлик билим вә пухта тәрбийә бәргән барлиқ устазлиримға, җүмлидин һазирқи Садир намидики оттура мәктәпниң мудири Қурванҗан Тайировқа вә сабиқ мудир Тохтахун Садиқовқа миннәтдарлиғимни изһар қилғум келиду. Җәнубий пайтәхттә турмуш-әһвали яхши аилиләрниң өйлиридә ишлигән пәйтлиримдә, мән уларға пат-патла уйғурниң миллий таамлирини тәйярлап берәттим һәм балилириниң әдәплик, салам-саати түзүк тәрбийилинишигә көпирәк көңүл бөлдүм. Хошал болидиғиним, мошу ихчам балилар мәркизини ечип, ишни башлиғинимизда, әйнә шу аилиләрниң маңа болған иллиқ инкаслири вә бизни мәнивий җәһәттин қоллап-қувәтлиши, паалийитимизни көңүлдикидәк елип беришқа имканийәт яратти һәм уларниң тәвсийәси билән бирнәччә ата-ана балилирини мәркизимизгә елип кәлди. Шуңлашқа биз бу ишимизниң тохтап қелишини һәргиз халимаймиз вә қолумиздин келишичә риваҗландуруп, һәрқандақ қийинчилиқларға тақабил турушқа тәйярмиз. Қириқ балиға молҗаланған мәзкүр балилар мәркизидә һазирчә 20 бала тәрбийилиниветипту. Шундақла 1 — 4-синип оқуғучилири үчүн узартилған қошумчә дәрисләр өтүлидекән. Бағчида өсүватқан әвлатниң бүгүнки күн тәливигә мувапиқ тәрбийә елиши, сағлам, билимлик болуп йетилиши үчүн һәммә шараитлар яритилған. Бағчидики оқутуш-тәрбийә ишлири рус тилида жүргүзүлидекән. Әнди униңға қошумчә, ата-анилар билән балиларниң хаһишиға қарап, инглиз тили, қазақ тили пәнлири бойичә дәрисләр өтүлиду, хореография, шахмат вә футбол өмәклири уюштурулиду. Шундақла лазим болғанда гөдәкләргә логопед, психолог охшаш мутәхәссисләр турақлиқ хизмәт көрситип туридекән. Бағчә санитарлиқ нормилар вә заманивий тәләпләр дәриҗисидә җабдуқланған. Көрнәклик қураллар, оюнчуқлар вә қача-қомучлар билән толуқ тәминләнгән. Мәзкүр мәркәздә өз кәспини яхши көридиған, кәспий билимгә егә, балилар билән ишләшни билидиған мутәхәссисләрниң хизмәт қиливатқанлиғиниму көрдуқ. Ирина Сороколетова, Жанна Тусупбаева, Румиләм Рәһимҗанова, Қарлығаш Сандыбаева, Елена Карпова тоғрилиқ әйнә шундақ дейишкә болиду. Раһиләм билән Мадиярниң гәп-сөзиниң ураниға қариғанда, уларниң кәлгүсигә көзләватқан иш-реҗилири нурғун охшайду. Келәчәктә, мүмкинчилик болса, әлвәттә, рус топидин башқа уйғур топини тәшкилләп, уларға ана тилини, урпи-адәтлирини вә уйғур уссулини үгитишни мәхсәт қиливетипту. Раһиләмниң йәнә бир армини — келәчәктә ДЦП диагнози бар балиларға медицинилиқ вә иҗтимаий ярдәм көрситишни яхшилаш үчүн ихчам мәркәз ечип, уларға қол учини бериш. Шараит бар йәрдә, җәзмән тәрәққият, утуқ-муваппәқийәтму болиду. Бу җәһәттинму мәзкүр балилар мәркизи һечкимдин кам әмәскән. Ейтаримиз шуки, ишбиләрмән уйғур пәрзәнтлири башқуруватқан ушбу балилар мәркизиниң ишлириниң кәлгүсидә техиму ронақ тепип, буниңдинму чоң утуқларға йетишигә тиләкдашлиқ билдүримиз.