• Җәмийәтлик тәшкилатларда
• 27 Қараша, 2019

“Жутумниң күлгини — мениң шатланғиним”

Елимизниң Тунҗа Президенти – Елбасы Н.Ә. Назарбаев тәрипидин җарий қилинған «Мәнивий йеңилиниш – келәчәккә нишан» программисиниң түп-маһийити җумһурийитимиздә истиқамәт қиливатқан барлиқ милләтләр мәдәнийитиниң риваҗлиниши үчүн дәл мәзгилидә яритилған зор мүмкинчилик екәнлигини чоң миннәтдарлиқ билән етирап қилғинимиз орунлуқ. Җай-җайлардики мәдәнийәт мәркәзлири бу әснада қизғин паалийәт елип бериватиду. Болупму жигитбашлириниң әмәлгә ашуруватқан ишлири тилға аларлиқ. Хәлқимизниң миллий-мәдәний тәрәққиятида жигитбашлириниң орни бөләкчә. Умумән, әл-җамаәт, жутниң бешини қошуп, җамаәтни башқурушта һечкимдә йоқ «жигитбеши» бүгүн һәркимни қайил қиливатқан, күндилик һаятимиздики алаһидә диққәткә сазавәр иҗтимаий институт десәк, дәллиң пикир ейтқан болимиз. Һә, әсирләр давамида һәрхил сәвәнликләрни баштин кәчүргән дана ата-бовилиримиз өтмүштин савақ елип, жут башқурушниң әҗайип үлгисини бәрпа қилип, бизгә мирас қалдуруп кәткән охшайду. Бүгүнму бу әнъәнә қәдир-қиммитини йоқатмай, әксичә, заманға хас йеңилиқ-өзгиришләр билән бейитилип, күндилик һаят-тәризимиздә муһим роль ойнап кәлмәктә. Әлвәттә, һәрқандақ жут жигитбашлирини сайлиғанда, униң җәмийәттики тутқан орни, аң-сәвийәси һәм пәм-парасити билән һесаплишип иш тутиду. Шуңлашқа бу мурәккәп вә толиму җавапкәрликни тәләп қилидиған ишниң һөддисидин пәқәт «ақ-қарини» айралайдиған, аңлиқ инсанларла чиқалайду. Миң қатлиқ шүкри, жутниң «отидин кирип, сүйидин чиқип» жүргән ундақ инсанлиримиз көпләп санилиду. Шундақ оғланлиримизниң бири, бүгүн биз гәп қилмақчи болған Әркин Имрәмзиевтур. Әркин ака 1949-жили тарихий Вәтинимизниң Ғулҗа шәһиридики Үч дәрваза мәһәллисидә содигәр аилисидә дунияға кәлгән. Атиси Аблеким билән аниси Халбүви үч оғул вә үч қиз пәрзәнт қучушқа муйәссәр болған. Өткән әсирниң оттурилирида уйғурлар диярида орун алған сәясий қисимлар, көплигән аилиләрни вәйран қилғанлиғи барчимизға мәлум. Қанчиму анилар пәрзәнтлиридин, қериндашлар қериндаштин айрилди. Миңлиған аилиләр ана топрақ, муқәддәс диярни тәрк етип, Кеңәш Иттипақидин пана издәшкә тоғра кәлди. Хәлқимиз бешиға кәлгән түгимәс вә рәһимсиз синақларниң бири болған бу ихтиярий-мәҗбурий көч-көч Аблекимниң өйиниму айлинип өткини йоқ. Аблеким ака билән Халбүви һәдиләрму чоң оғлини қутлуқ диярда қалдуруп, Қазақстан чегарисиға қарап сәпәргә атлиниду. Бу 1960-жил еди. Шу заманлардики Алмута шәһириниң Достлуқ мәһәллисидә истиқамәт қилидиған туққанлириниң ярдими билән мәзкүр йезиға орунлишиду. Әркин ака мошу йезида оттура мәктәпни тамамлиғандин кейин, 1968 — 1971-жиллири Украининиң пайтәхти Киев шәһиридә һәрбий хизмитини өтәйду. Андин шу пәйтләрдә пүткүлиттипақ бойичә даңлиқ болған Алмута пахта рәхтлири комбинатиға ишқа орунлишиду. 1986-жили вилайәтлик аяқ-кийим тикиш комбинатиға йөткилип, комбинат шәхсийләр қолиға өтүп кәткичә ишләйду. Нәқ шу жили Әркин ака жут-җамаәтниң қоллап-қувәтлиши билән мәһәллә баш жигитбешиниң орунбасари болуп сайланған еди. Мана аридин жигирмә жил вақит өтүп, талай баш жигитбеши йөткәлгән болсиму, у һәммиси билән бирдәк тил тепишип, мошу күнгичә хизмитини давамлаштуруп келиватиду. Жигитбашлириниң хизмити барчимизға аян. Аилимиздә икки-үч балиниң һөддисидин чиқалмай, гайида пайпетәк болуп кетидиғинимиз һәқиқәт. Улар – аилисидин башқа пүтүн бир жутниң һалидин хәвәр елип, жуқури-төвән ишлирини рәткә селип жүргән миллитимизниң һәқиқий мәнадики җайкөйәрлири. Өзлириниң алтундәк вақтини, әқил-идригини, әң асаси саламәтлигини “миллитим, хәлқим” дәп сәрип қилип жүргән әшу бир есил инсанларниң көңлигә азар беридиған чағлиримизму пат-пат учришип туриду. Ундақ пәйтләрдә “хам сүт әмгән бәндимизғу”, дәп бәндичиликкә иштирип қойимиз. Әгәр жут, җамаәт жигитбашлириға қол-қанат болуп, һәрдәмдә қоллап-қувәтләп жүрсәк, ишимиз техиму үнүмлүк болар еди. Әркин акини аилисидиму “бәхитлик ата” дейишкә толуқ асас бар. Рәпиқиси Халидәм билән үч қиз тепип, қатарға қошти. Уларниң һәммисиниң алий мәлумат елишиға зәмин яритип бәрди. Сөһбәтдишимдин: «Сиз бәхитликму?» дәп соридим. У улуқ-кичик тинивелип: – Укам, пәрзәнтлиримниң һәммиси өйлүк-очақлиқ. Аллаға миң қатлиқ шүкри, турмушимизға шикайитимиз йоқ, башқа немә керәк? – дәп соалимға соал билән җавап бәрди. Сөһбитимиз җәриянида мән униң нәқәдәр кәмтарлиғиға, ақ көңүллигигә, әң асаси, әтрапидикиләргә нисбәтән меһриванлиғиға қайил болдум. – Мундақ яшқа кәлгәндә пәқәт әшу бала-чақа, нәвриләрниң қизиғини көрүшкә Алла таала тән саламәтлик бәрсекән дәп тиләймән, – дәйду у хошлишиш алдида. – Һәр күни сәһәр турғинимда, Алладин “Жутум аман болсекән” дәп тиләймән. Шавкәт НӘЗӘРОВ.